Τι πρέπει να γνωρίζετε για να μην σας βγει ξινός ο οβελίας

Το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης πήρε από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου τη θέση του κατανυκτικού κλίματος της Μεγάλης Εβδομάδας και μαζί με αυτό άλλαξε αιφνιδίως και η γαστριμαργική συμπεριφορά. Η παραδοσιακή μαγειρίτσα αντικατέστησε το νηστίσιμο μενού. Σήμερα, Κυριακή του Πάσχα, σε όλη την χώρα ο οβελίας έχει την τιμητική του, έστω και υπό βροχή, όπως εκτιμούν οι μετεωρολόγοι! Αυτή η απότομη μεταβολή ενέχει ωστόσο κινδύνους, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, γιατροί και διατροφολόγοι.

Πάσχα χωρίς οβελία όμως δεν γίνεται και αυτό γιατί το σούβλισμα του αρνιού ή του κατσικιού είναι ένα βαθιά ριζωμένο έθιμο, οι απαρχές του οποίου φτάνουν μέχρι την αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν, σαράντα ημέρες μετά τον θάνατο συγγενών τους, να μαγειρεύουν δίπλα στον τάφο, πιστεύοντας ότι στο γεύμα που δίνεται μετά την ταφή και στο μνημόσυνο, συμμετέχει και ο ίδιος ο νεκρός. Έτσι έψηναν αρνιά, έπιναν κρασί και χόρευαν για να τον τιμήσουν.

Αυτή η συνήθεια πέρασε στην χριστιανική παράδοση από την στιγμή που ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει τον Χριστό με τον αμνό του θεού, αποκαλώντας τον ο «αμνός ο αίρων την αμαρτία του κόσμου». Στην χριστιανική Ελλάδα οι πιστοί μοιράζονται το αρνί του Πάσχα, το οποίο δεν είναι πλέον μόνον το γεύμα των αρχαίων Ελλήνων προς τους οικείους νεκρούς τους, αλλά συμβολίζει τον Χριστό που θυσιάστηκε για τους ανθρώπους.

Στην διάρκεια της Τουρκοκρατίας το έθιμο ήταν διαδεδομένο στην Πελοπόννησο και την Ρούμελη, όπου, ειδικά στην δεύτερη αποτελεί πλέον στοιχείο του DNA των κατοίκων της περιοχής. Δεν έχουν λείψει βεβαίως και οι αντιπαραθέσεις για το που ψήνεται καλύτερα ο οβελίας, οι οποίες είχαν την τάση να πάρουν τα χαρακτηριστικά ενός νέου “πελοποννησιακού πολέμου” ανάμεσα στον Μοριά και την Ρούμελη!

Πασχαλινό τραπέζι και… υπερβολές

Σήμερα είναι ένα έθιμο, το οποίο τηρείται από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη και οι τεχνοτροπίες ψησίματος, όπως και συνολικά το πασχαλινό τραπέζι, ακολουθεί τις τοπικές παραδόσεις και τις γαστριμαργικές συνήθειες κάθε περιοχής. Ο πασχαλινός οβελίας ωστόσο παραμένει ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Το πασχαλινό τραπέζι ήταν πάντα και παραμένει ακόμη και στην Ελλάδα της κρίσης, ένα υπερβολικό τραπέζι με βασικά χαρακτηριστικά την μεγάλη, συγκριτικά με άλλες γιορτές, κατανάλωση κρέατος και φυσικά αλκοόλ. Αυτές οι υπερβολές ωστόσο, ειδικά μετά το απότομο πέρασμα από την νηστεία της Σαρακοστής και σε συνδυασμό με το άγχος της προετοιμασίας που προηγείται κάθε γιορταστικής περιόδου, μπορούν να προκαλέσουν και απρόσμενα ιατρικά προβλήματα.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η συχνότητα εμφάνισης καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού παρουσιάζει σημαντική αύξηση τις περιόδους των εορτών και κυρίως τις ημέρες του Πάσχα. Σύμφωνα με διαιτολόγους-διατροφολόγους, όταν χάνεται ο διατροφικός έλεγχος σε απανωτά λουκούλλεια γεύματα, τότε μπορεί να προκύψουν από γαστρεντερικές διαταραχές, υπέρταση, μέχρι και αυξημένο Σάββατο.

Εγκράτεια και άσκηση

Οι ειδικοί συμβουλεύουν η συμμετοχή στο πασχαλινό τραπέζι να γίνεται χωρίς υπερβολές. Το ίδιο και η κατανάλωση αλκοόλ που συνηθίζεται. Προτείνουν επίσης περιορισμό της κατανάλωσης καφεΐνης και του καπνίσματος και απόλαυση του φαγητού με μέτρο. Παραλλήλως, οι ειδικοί συμβουλεύουν οι πασχαλινές διακοπές να συνδυαστούν με άσκηση και περιπάτους, που βοηθούν στην μείωση του κινδύνου αύξησης του σωματικού βάρους.

Το Πάσχα άλλωστε είναι μια γιορτή της υπαίθρου και της άνοιξης και ο συνήθως καλός καιρός σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι περισσότεροι το περνούν στην επαρχία δίνει την δυνατότητα και για άλλες δραστηριότητες πέραν του φαγητού. Σε αυτήν την κατεύθυνση, της αποσύνδεσης δηλαδή του εορταστικού κλίματος και της διασκέδασης από την υπερβολική κατανάλωση φαγητού και αλκοόλ κινούνται και οι συμβουλές των διατροφολόγων.

Με δεδομένο μάλιστα ότι αρνί, μαγειρίτσα και κοκορέτσι, είναι βαρύ πυροβολικό σε ό,τι αφορά τις θερμίδες και οι διατροφολόγοι συνιστούν μέτρο και παράλληλη αύξηση άλλων δραστηριοτήτων, που είναι αποσυνδεδεμένες από την υπερβολική κατανάλωση. Οι ειδικοί συνιστούν μέτρο, δηλαδή εγκράτεια, η οποία είναι σημειωτέον ακρογωνιαίος λίθος της χριστιανικής πίστης. Από την άλλη όμως η γιορτή είναι μεγάλη. Πάσχα είναι και, όσο να ναι, έχουμε ανάγκη να ξεδώσουμε! Καλοφάγωτος λοιπόν ο Οβελίας και το κοκορέτσι, αλλά με ρέγουλα…