Τι πρέπει να κάνουμε με τα σκουπίδια μας

Οι προτάσεις αυτές έρχονται επιτακτικά στο προσκήνιο και δεν πρέπει να αγνοηθούν γιατί περιέχουν τον κίνδυνο σπατάλης χωρίς αποτέλεσμα. Βασίζονται στην έννοια της «κυκλικής οικονομίας», που μερικώς αντιμετωπίζει το συνολικό πρόβλημα των αποβλήτων. Συγκεκριμένα, η WWF Ελλάς προτείνει γενικώς -χωρίς ανάλυση των δυσκολιών-, την πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και τη διαχείριση των υπολειμμάτων και «την απευκταία καύση» των απορριμμάτων.

Το εθνικό σχέδιο για τα σκουπίδια

Αυτήν αποδέχεται το «εθνικό σχέδιο» αποβλήτων της κυβέρνησης που «θα κοστίσει 5,5 δις. ευρώ μέχρι του 2040» κατά τους περιβαλλοντολόγους, έναντι, «40 ευρώ λιγότερο ανά τόνο σκουπιδιών» κατ’ αυτούς. Είναι φανερό ότι ένας τόσο σχοινοτενής υπολογισμός δεν μπορεί να στηρίξει τον σχεδιασμό της συνολικής πολιτικής εξουδετέρωσης των συνεπειών των αποβλήτων στο περιβάλλον, ανθρωπογενών και φυσικών.

Χρειάζονται ρεαλιστικές και εφικτές λύσεις χωρίς χάσιμο χρόνου. Καλή είναι η γενική περιβαλλοντική αρχή «πληρώνω όσο ρυπαίνω» αλλά δε λύνει το πρόβλημα των ρύπων όπως αποδείχθηκε και από την «αγορά» εκπομπών διοξειδίου του άνθρακος  στην ατμόσφαιρα. Ορθώς επισημαίνει η οργάνωση WWF τα αίτια της αυξήσεως της παραγωγής απορριμμάτων κατά 73% στο διάστημα 1995-2019 στην χώρα ως «πολιτική απροθυμία, κακή εφαρμογή των νόμων, έλλειψη πόρων και τεχνογνωσίας και παγιωμένη διαφθορά» αλλά δεν μας λέει αν όλα αυτά τα δεινά θα ξεπερασθούν απλώς με την «ενημέρωση των πολιτών»!

Βέβαια, και αυτή χρειάζεται και δη “εξ απαλών ονύχων”, αλλά δεν αρκεί. Επιβάλλεται η πρακτική εφαρμογή μέτρων όπως η οικονομική διαλογή, η συσκευασία, μεταφορά και ταφή των αποβλήτων σε απομακρυσμένα σημεία της χώρας, με κατάλληλη προετοιμασία της τοποθεσίας ώστε να μη βλάπτει τον υπόγειο υδάτινο ορίζοντα και να παράγει εκμεταλλεύσιμο μεθάνιο. Μία τέτοια λύση εφαρμόζει ήδη ο Δήμος του Ελσίνκι στην Φινλανδία, αποκλείοντας την καύση των αποβλήτων που απλώς μεταθέτει το πρόβλημα απ’ το έδαφος στην ατμόσφαιρα.

Τι πρέπει να κάνουμε με τα σκουπίδια

Για την ελαχιστοποίηση του προβλήματος των σκουπιδιών πρέπει να ξεκινήσει η προσπάθεια από τους παραγωγούς προϊόντων που μεταβάλλονται σε σκουπίδια μετά τη χρησιμοποίηση τους από τους καταναλωτές. Είναι λάθος οι «μπατονέτες» (cottonbuds) να έχουν πλαστικό άξονα έναντι ενός ευκόλως διασπωμένου υλικού, για αναφέρουμε ένα πρόχειρο παράδειγμα από τα χιλιάδες προϊόντα που παράγονται από αδιάσπαστα κι επικίνδυνα υλικά , με αποκορύφωμα το αλουμίνιο που  είναι ύποπτο για την ασθένεια Αλτσχάϊμερ και χρησιμοποιείται απλώς γιατί βολεύει τους κατασκευαστές.

Η γυάλινη συσκευασία είναι υγιέστερα και περιβαλλοντικά διαχειρίσιμη, έναντι των κουτιών αλουμινίου, η περισυλλογή των οποίων απέτυχε οικτρά με την αντιστροφή της αρχής προστασίας: «ο εισπράττων αξία, ανακυκλώνει».

Η υποχρεωτική επίσης επιστροφή των συσκευασιών στον πωλητή συσκευών, θα συνέβαλε στον περιορισμό των αποβλήτων χωρίς αυτή να εξαντλεί τα «έξυπνα» μέτρα κατά της καταχρήσεως του περιβάλλοντος απ’ την κακή έννοια του “επιχειρηματικού κέρδους”, η οποία πρέπει να βαρύνει τον παραγωγό πρωτίστως και μετά τον καταναλωτή, ο οποίος παραμένει ανυποψίαστος σε μία κοινωνία αγροίκων αστών, που εξακολουθεί να θεωρεί το λουτρό «αχρείαστο»!