Το ανεξίτηλο αποτύπωμα του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου

Αγάπη και ενότητα. Και ακόμη η αλήθεια. Ο Αναστάσιος υπήρξε αληθινός και έτοιμος για θυσίες με θάρρος στην ομολογία της αλήθειας, τις οποίες ο ιστορικός θα αναζητήσει και περιγράψει με μεγαλύτερη σαφήνεια. Ενώ τον καλούσαν μέχρι και πρόσφατα δημοσιογράφοι να συνοψίσει την πλούσια σε έργο και σοφία ζωή του, εκείνος απαντούσε με τα εξής λόγια:

«…Η αγάπη, ζυμωμένη με την ταπεινοφροσύνη, είναι η ωραιότερη και ισχυρότερη δύναμη. Η αγάπη είναι μια ασύλληπτη παγκόσμια δύναμη, θα τολμούσα να πω, κάτι σαν τη βαρύτητα: Η αγάπη κρατάει σε μυστική αέναη συνοχή όλα τα λογικά όντα. Είναι η ακατάλυτη ενέργεια του Θεού, “Όστις αγάπη εστί”. Όσο για το συνοπτικό τίτλο της ζωής μου, θα μπορούσε να είναι: Ψίθυρος αγάπης και ευχαριστίας μέσα στην αιωνιότητα για τον Αιώνιο…».

Αυτό υπήρξε το κίνητρο για όλο του το έργο, το οποίο δημιούργησε όπου βρέθηκε και το βασικό του μέσο με το οποίο εξασφάλιζε αυτό που στο διεθνή χώρο του χριστιανικού κινήματος του έχουν προσάψει ως ειδικό χαρακτηρισμό: Ο Ειρηνοποιός Αναστάσιος. Επειδή αγαπούσε, δημιουργούσε ειρηνικό περιβάλλον και κλίμα κατανόησης…

Με το όπλο αυτό της αγάπης για το Θεό και τον συνάνθρωπο άντεξε στο δύσκολο και σύνθετο τοπίο της Αλβανίας και κατανόησε την κοινωνία της. Κατανόησε ακόμη και την πικρία που του προκαλούσε πολλές φορές η εχθρότητα και πολεμική. Ανερμήνευτη κι αβάσιμη…
Εκείνος, όμως, είχε κάνει βίωμα του την ευαγγελική εντολή της αγάπης και για τον εχθρό ακόμη, επειδή αγάπησε άδολα και αγαπήθηκε αφειδώλευτα…

Η ενότητα ως προϋπόθεση για τη διαιώνιση

Ο Μακαριστός Αναστάσιος πλήρωσε με την πληθωρική του αγάπη τα ελλείμματα πολλών για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό, στα δύσκολα αυτά μέρη και σε ταραγμένες καταστάσεις… Επούλωσε τάχιστα τα τραύματα από τις εποχές των διώξεων και της καταστροφής της Εκκλησίας. Πλούτισε την θεολογία της αγάπης με πράξεις και έργα. Αυτό που αφήνει κληροδότημα στην τοπική Εκκλησία και την παγκόσμια Ορθοδοξία είναι ανεκτίμητο και πολλές φορές ανερμήνευτο, με την ανθρώπινη λογική και κρίση των πραγμάτων…

Έδωσε δε πραγματικές εκφάνσεις του υπερβατικού με έργα αγάπης. Το σύνολο του έργου του είναι πραγμάτωση υπερβάσεων και αντιμετώπισης των αδιεξόδων… Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος – από τις πρώτες κιόλας στιγμές της παρουσίας του στην Αλβανία – αντιλήφθηκε ότι η βασική πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει προκειμένου να επιτύχει το εγχείρημα ανασύστασης της καθόλα ρημαγμένης Εκκλησίας, ήταν η δημιουργία προϋποθέσεων ενότητας.

Πράγμα δύσκολο – τόσο από αντικειμενικά κριτήρια, δεδομένου της πολυθρησκευτικής σύνθεσης της κοινωνίας της Αλβανίας – αλλά και κυρίως λόγω της ίδιας της σύστασης του Ορθοδόξου Πληρώματος, από άποψη καταγωγής και γλώσσας των μελών του. Πράγμα δύσκολο και για λόγους υποκειμενικούς, όπως κυρίως αλλότρια συμφέροντα και παρεμβολές άλλων εκκλησιών και ομολογιών στα πράγματα…

Τα κατάφερε διότι υπήρξε ηγέτης μακρόθυμος και άνθρωπος παρρησίας. Εξασφάλισε την ενότητα με τρόπο θαυμάσιο και μέσα από θυσίες ανεξάντλητης υπομονής και πολλές φορές υπό περιστάσεις ακραίων ανισορροπιών. Επί τρεις και πλέον δεκαετίες…
Αφήνει την ενότητα ως βασική παραγγελία του για να μπορέσει το έργο που δημιουργήθηκε με τη χάρη του Θεού να αντέξει και να διαιωνίζεται.

Διότι οι καιροί είναι δύσκολοι και πλέον θα στερείται η τοπική Εκκλησία την πληθωρική του προσωπικότητα, που όλα τα ξεπερνούσε με καρτερία και σοφή καθοδήγηση. Ο Αναστάσιος είχε στρατηγική σκέψη και η παραγγελία του για ενότητα αποτελεί ακριβώς στρατηγικής – και όχι τακτικής σημασίας – οδηγία, για να ανταποκριθεί το πλήρωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Αλβανία στην πρόκληση της διαιώνισης. Το πνεύμα του και ο βιωματικός τρόπος διδασκαλίας είναι παρακαταθήκη ενότητας…

Αληθινός και ακέραιος ο Αναστάσιος…

Από πολύ νωρίς, όταν ως καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών αναλάμβανε πρωτοβουλίες συμπαράστασης στους φοιτητές της Νομικής – με πολύ συγκεκριμένες χειρονομίες και όχι γενικόλογη συμπαράσταση – τον είχαν “συμβουλεύσει” συνάδελφοι ότι θα έπρεπε να σέβεται την παραγγελία του Κυρίου «..ώστε να είμαστε φρόνιμοι ως ο όφις». Εκείνος απάντησε συμπληρώνοντας την Ευαγγελική φράση «και ακέραιοι ως η περιστερά».

Αυτό το χαρακτηριστικό της αδιάκοπης μαχητικότητας για τη δικαιοσύνη, για την αλήθεια, για την αξιοπρέπεια είναι ακόμη μια διάσταση της παρακαταθήκης του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Η φράση που τα τελευταία χρόνια επαναλάμβανε συχνά και ερμήνευε για τους πιστούς και ευρύτερα σε κάθε περιβάλλον στην Αλβανία και διεθνώς ήταν: «Ποιείν δίκαια και αληθεύειν αρεστά παρά Θεώ μάλλον ή θυσιών αίμα»!

Πορεία του υπήρξε η αληθινή αγάπη. Ο λόγος του ήταν ενωτικός. Τα έργα του, απλά, όπως εκείνος σε όλες τις αφιερωματικές επιγραφές σε εκκλησιές, ιδρύματα φιλανθρωπίας, σχολεία, κλινικές, τίποτε λιγότερο παρά «Προς Δόξα του Τριαδικού Θεού!»…