To πανεπιστήμιο υπάρχει για το έθνος, όχι για τους πανεπιστημιακούς

Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεγε τον Άγγελο Συρίγο ως υφυπουργό για την ανώτατη εκπαίδευση, γνώριζε δύο τινά: ότι η μεταρρύθμιση στα ΑΕΙ πρέπει να πραγματοποιηθεί και ότι επιλέγοντας έναν καταξιωμένο και παραγωγικό ακαδημαϊκό, δεν θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο καθ΄ ύλην αρμόδιος δεν κατέχει ή δεν κατανοεί τα προβλήματα.

Βέβαια στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι εγγενές και ενδημικό. Δεν θέλουμε πανεπιστήμια, θέλουμε πανεπιστημιακούς. Δεν θέλουμε πολιτική, θέλουμε πολιτικούς. Δεν θέλουμε διπλωματία, θέλουμε διπλωμάτες και διπλωματικούς συμβούλους. Κοντολογίς ο νεοέλληνας δεν είναι διατεθειμένος να θυσιάσει τη θέση, το ονόρε ή το ίδιον όφελος προς χάρην του συλλογικού και δημοσίου συμφέροντος. Προς χάρην της πατρίδας. Συντεχνία uber alles.

Το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ που τέθηκε υπό δημόσια διαβούλευση εισάγει τρεις βασικές αλλαγές: βάση εισαγωγής, όριο φοίτησης, έλεγχο πρόσβασης και αστυνόμευση. H βάση εισαγωγής θα καθορίζεται από τη σχολή ή το τμήμα, ώστε αφενός να εισάγονται στις σχολές όσοι επιθυμούν και μπορούν να αποφοιτήσουν, αφετέρου να λειτουργούν εκείνα τα τμήματα που έχουν ζήτηση και φοιτητές.

Χρονικό όριο φοίτησης, ώστε να διαφυλάσσεται μία ικανή αντιστοιχία αριθμού διδασκόντων και πραγματικών φοιτητών. Έλεγχος πρόσβασης προκειμένου να εισέρχονται στα campus μόνο φοιτητές, καθηγητές και διοικητικοί υπάλληλοι. Ειδικό σώμα της αστυνομίας το οποίο θα προλαμβάνει και θα καταστέλλει ποινικά αδικήματα.

Σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 5 του Συντάγματος η αυτοδιοίκηση των ιδρυμάτων συνδέεται με την εκπαίδευση και την παιδεία και όχι με την πρόληψη και την καταστολή ποινικών αδικημάτων, η οποία εκ του Συντάγματος και των νόμων ανήκει στην αστυνομία. Περί του νομοσχεδίου ο Αλέξης Τσίπρας είπε τα δικά του, ο Νίκος Φίλης τα ακόμη πιο δικά του. Ο αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης δήλωσε ότι το μόνο που χρειάζεται η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι “λεφτά”. Ο τομεάρχης παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ σταχυολογεί συστηματικά συνθήματα αμφιθεατρικού συνδικαλισμού του ΄80.

Πανεπιστήμιο και δημόσιοι λειτουργοί

Και οι πρυτάνεις; Παρά την αρχικά θετική στάση και καλόπιστη προσέγγισή τους, την Τετάρτη 20 Ιανουαρίου η Σύνοδος Πρυτάνεων εξέδωσε ανακοίνωση η οποία αφενός δημιουργούσε χάσμα με το υπουργείο, αν όχι ρήξη, αφετέρου προκαλούσε την εύλογη απορία εάν σκέφτονται ως ακαδημαϊκοί ή έχουν ασπαστεί κάποια ιδιότυπη μεταφυσική. Αν αντιλαμβάνονται το αυτονόητο των αιτημάτων ή έχουν παραδοθεί σε έναν αυτοσχέδιο συντηρητισμό, ο οποίος δεν είναι πάντα “δεξιός”.

Οι πανεπιστημιακοί είναι δημόσιοι λειτουργοί, δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Η μειοψηφία των “οργανωμένων” δεν μπορεί να επιβάλλει τη θέση της στην πλειοψηφία εκείνων που απέχουν από σωματεία, σώματα και οργανώσεις. Τα πανεπιστήμια δεν αποτελούν έναν ακόμη τομέα του κράτους. Είναι κατεξοχήν χώρος του έθνους. Η διαφύλαξη και η οργάνωσή του συνιστά πατριωτικό καθήκον. Υγιή, εύρυθμα ιδρύματα δεν εγγυώνται απλώς την κοινωνική κινητικότητα, εκπέμπουν κύρος και προσελκύουν ξένους σπουδαστές, ήτοι εισροή συναλλάγματος.

Δεν είναι κανείς σε θέση να γνωρίζει πόσες πολιτικές θέσεις ενώνουν τον πρωθυπουργό με τον υφυπουργό του. Ένα είναι βέβαιο. Ότι και οι δύο θα εργαστούν ώστε να πραγματοποιηθούν τα αναγκαία μέτρα όχι με την ισχύ, ούτε με τη δύναμη, αλλά με το αταλάντευτο πνεύμα ότι ασφαλή και λειτουργικά πανεπιστήμια αποτελούν υπέρτατο και αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα. Ubi jus ibi remedium.