Το πασχαλινό δώρο για τον Πάπα ήταν fake news

Γράφει ο Δημήτρης Δεληολάνης  – 

Τη Μεγάλη Πέμπτη των καθολικών, η εφημερίδα La Repubblica προσέφερε στους αναγνώστες της την ευκαιρία να απολαύσουν δύο σελίδες με την υψηλού θεολογικού περιεχομένου συζήτηση που είχε ο υπέργηρος -93 ετών- ιδρυτής της εφημερίδας Εουτζένιο Σκάλφαρι με τον Πάπα Φραγκίσκο. Λόγω και των ημερών, οι καλοί καθολικοί περίμεναν ίσως μια ακόμη ανθρωπιστική πρωτοβουλία-έκπληξη του Πάπα, όπως όταν είχε τηλεφωνήσει για παρηγοριά σε απλούς ανθρώπους, ή όταν είχε δώσει εντολή για βοήθεια στους άστεγους της πλατείας του Αγίου Πέτρου.

Βυθιζόμενοι στο κείμενο, οι αναγνώστες με φρίκη διαπίστωναν ότι ο επικεφαλής της μεγαλύτερης χριστιανικής Εκκλησίας μιλούσε στον δημοσιογράφο, αμφισβητώντας θεμελιώδεις αρχές της χριστιανικής πίστης. Στη συζήτηση με τον Σκάλφαρι, ο Πάπας δήλωσε κατηγορηματικά ότι «δεν υπάρχει η κόλαση, υπάρχει η ανυπαρξία των ψυχών που αμάρτησαν». Πιο κάτω, ο έμπειρος δημοσιογράφος εμφανίζει τον Πάπα να επιδίδεται σε αναφορές επιπέδου σχολικού εγχειριδίου για τη Γέεννα της Παλαιάς Διαθήκης, τόπος κολάσεως για την εβραϊκή θρησκεία.

Η συζήτηση φαίνεται να κυλά μεταξύ ίσων, γι’ αυτό ο δημοσιογράφος προτείνει στον Ποντίφικα την αγιοποίηση του Μπλαιζ Πασκάλ, παρ’ ότι ο Γάλλος φιλόσοφος σαρκάζει στα έργα του το Τάγμα των Ιησουιτών, στο οποίο ανήκει ο Πάπας Φραγκίσκος. Ο Πάπας φέρεται να μη διαφωνεί. Με αυτό το θέμα υπό διευθέτηση, η κουβέντα περνά στην Αγία Τριάδα. Εδώ, αποδίδεται στον Πάπα Φραγκίσκο κάποια ουσιαστική σύγχυση, καθώς οι έκπληκτοι αναγνώστες πληροφορούνται ότι ο προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας φαίνεται να συγκρίνει την «ενέργεια» και το «φως» του Αγίου Πνεύματος με τον ηλεκτρισμό.

Παρομοίως, σε μια μάλλον χαοτική απόδοση της Δημιουργίας, κατά το χριστιανικό δόγμα, ο Πάπας φαίνεται να αγνοεί τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της πίστης του, αποδίδοντας «σε όλα τα πλάσματα την ίδια αξία στα μάτια του Δημιουργού». Την ώρα που οι καλοί καθολικοί βρίσκονταν σε υπαρξιακή κρίση από τη νέα θεολογία που τους μετέδωσε ως άλλος Μωυσής ο Σκάλφαρι, οι καραδοκούντες Ιταλοί βατικανολόγοι άνοιξαν πυρ εναντίον της Αγίας Έδρας.

Σκληροπυρηνικοί καθολικοί

Είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι σκληροπυρηνικοί καθολικοί δεν βλέπουν με καλό μάτι τον Πάπα Φραγκίσκο. Από τις τάξεις τους προέρχονται και οι περισσότεροι βατικανολόγοι. Τι του καταλογίζουν: την προσπάθεια να αποδομήσει τον θεσμό του Πάπα ως απόλυτο κέντρο εκκλησιαστικής και κοσμικής εξουσίας, την επιλογή του να αναδείξει τους φτωχούς ως προνομιούχο συνομιλητή του. Και συγκεκαλυμμένα, τη μεγάλη προσπάθειά του να εκκαθαρίσει την καθολική Εκκλησία, απομακρύνοντας από το Βατικανό αμφιλεγόμενους ιεράρχες. Διά ταύτα, τα ιταλικά ΜΜΕ έχουν πάρει το φραγγέλιο.

Δεν έφτασαν στο σημείο να μιλήσουν για «κομμουνιστή Πάπα», όπως ορισμένα αμερικανικά ΜΜΕ, αλλά επαναλαμβάνουν διαρκώς ότι «καταστρέφει την καθολική πίστη και την Εκκλησία». Και ιδού η αποκάλυψη λίγο πριν το Άγιο Πάσχα: «αιρετικές» και «ξένες προς τον χριστιανισμό» πεποιθήσεις. Ο θόρυβος ήταν εκκωφαντικός, έτσι μαζί με την κυκλοφορία του επίμαχου φύλλου της La Repubblica το γραφείο Τύπου της Αγίας Έδρας έσπευσε να διαψεύσει: «πολλά από αυτά που αποδίδονται στον ποντίφικα δεν ελέχθησαν ποτέ».

Η ανακοίνωση διευκρίνιζε επίσης πως ο Σκάλφαρι είχε ζητήσει να συναντήσει τον Πάπα Φραγκίσκο για να του ευχηθεί εν όψει του Πάσχα. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε τη Μεγάλη Τρίτη στο ιδιωτικό διαμέρισμα του Πάπα στον ξενώνα της Αγίας Μάρθας και η συνομιλία ήταν ιδιωτική, δηλαδή όχι προς δημοσίευση. Θα έλεγε κανείς ότι ο Πάπας Φραγκίσκος δεν θα διακινδύνευε να δώσει για άλλη μια φορά συνέντευξη στον Σκάλφαρι, ο οποίος έχει βεβαρυμένο παρελθόν με τον σημερινό Ποντίφικα.

Το τελευταίο κρούσμα ήταν η τρίτη συνέντευξη που πήρε για τη La Repubblica ο παλαίμαχος δημοσιογράφος. Και στις δύο προηγούμενες κάτι δεν πήγε καλά. Η πρώτη μάλιστα φιλοξενήθηκε στην ιστοσελίδα του Βατικανού μόνο για λίγες ώρες, όσο χρειάστηκε να τη διαβάσει ο ίδιος ο Πάπας. Κάποιοι, ιδιαίτερα στον καθολικό Τύπο, είχαν τότε ψέξει τον δημοσιογράφο για «υπερβολική υποκειμενικότητα» στην απόδοση των λεγομένων του Ποντίφικα.

Με δικά μου λόγια

Την άποψή του για το τι είναι μια συνέντευξη την ανέπτυξε ο Σκάλφαρι σε συνάντηση με τους ξένους ανταποκριτές στη Ρώμη τον Νοέμβριο του 2013. Μας ανακοίνωσε με υπερηφάνεια πως δεν χρησιμοποιεί ποτέ μαγνητόφωνο ή σημειωματάριο. «Πάντα προσπαθώ να καταλάβω την προσωπικότητα του άλλου και αποδίδω τα λεγόμενά του όπως τα κατανοώ και τα ερμηνεύω εγώ, με δικά μου λόγια». Γράφει, δηλαδή, ό,τι συγκράτησε και ό,τι κατάλαβε από τη συνομιλία, αδιαφορώντας για την ακρίβεια της απόδοσης; «Ναι, συμβαίνει συχνά να αποδίδω, ακόμη και στον Πάπα, λόγια που εκείνος ποτέ δεν είπε, αλλά που εγώ τα θεωρώ σημαντικά».

Στο Βατικανό πολλοί αναρωτιούνται για ποιον λόγο ο Φραγκίσκος εξακολουθεί να συναντά κατ’ ιδίαν έναν δημοσιογράφο που έχει θεωρητικοποιήσει την «υποκειμενική συνέντευξη». Αλλά και στη La Repubblica επικρατεί εκνευρισμός. Ένας επώνυμος συνεργάτης της εφημερίδας, ο διεθνούς φήμης μαθηματικός (και δεδηλωμένος άθεος) Πιερτζόρτζο Οντιφρέντι δημοσίευσε στο blog του στην ιστοσελίδα της εφημερίδας άρθρο που μιλούσε ευθέως για fake news του Σκάλφαρι. Την επομένη διεκόπη η συνεργασία και το blog του Οντιφρέντι κατέληξε μάλλον στην κόλαση, που ακόμη δεν είναι βέβαιο αν υπάρχει και πού βρίσκεται.