Το “Μπαγκλαντές” της Ελλάδας είναι στον Έβρο!

Λαμαρινοκατασκευές ελάχιστων τετραγωνικών αγκαλιάζουν το μικρό λιμανάκι της Μαΐστρου και φιλοξενούν τους ψαράδες που παλεύουν με δύσκολες συνθήκες για το μεροκάματο της επιβίωσης. Το “Μπαγκλαντές” το είχα ακούσει πριν χρόνια κάπου στο δέλτα του Αξιού στην Θεσσαλονίκη όπου μετά το Καλοχώρι, ακολουθώντας μια χωματένια διαδρομή –αληθινό λαβύρινθο– βρισκόσουν ανάμεσα σε βαλτόνερα και καλαμώνες σε κάτι περιθωριακά αυτοσχέδια στέκια. Εκεί σου πρόσφεραν λιτούς ψαρομεζέδες με συνοδεία μουσικής και την απόλυτη φυγή από το άγχος της πόλης ζώντας το μέτρο, την ισορροπία και την αντισυμβατικότητα της ζωής.

Όταν ξαναέψαξα το “Μπαγκλαντές” πληροφορήθηκα ότι ξηλώθηκε κι εξαφανίστηκε, μένοντας μόνο ως ανάμνηση, μέχρι που μια απόδραση στον Έβρο μου το θύμισε με άλλη οπτική βέβαια. Μια σειρά από πανομοιότυπες λαμαρινένιες παράγκες των ψαράδων δίπλα σ’ ένα μικρό φυσικό λιμανάκι παραπέμπουν σε εικόνες από την χώρα αυτή της Ασίας. Το “Μπαγκλαντές” είναι εδώ στη Θράκη τελικά.

Τα μπουριά από τις ξυλόσομπες εξέχουν σε ενιαία διάταξη. Μικρές πόρτες οδηγούν στον εσωτερικό χώρο που ο καθένας έχει την δική του διακόσμηση. Ένα παλιό ντιβανομπαούλο, ράφια μιας υποτυπώδους κουζίνας, ένα κρεβάτι, είναι ο βασικός εξοπλισμός που δείχνει πως ζούνε με το τίποτα στερούμενοι στοιχειώδους ποιότητας ζωής, χωρίς να γκρινιάζουν ή να διαμαρτύρονται έντονα.

Οι ψαράδες έξω καρδιά, φιλοσοφημένοι, φιλόξενοι, μιλούν για τη καθημερινότητά τους , την αγωνία για τον επιούσιο για τον εγκλωβισμό τους στο λιμανάκι της Μαΐστρου όπου όταν τα νερά τραβιούνται οι μπλάβες τους πιάνουν στεριά. Εκεί όλη τους η ζωή. Οι κουβέντες γύρω από το ψάρεμα. «Όταν πάμε για γαρίδες είναι καλά μετά φεύγουν βαθιά κι εμείς αλλάζουμε πάμε για κουτσομούρες. Τίποτα δεν είναι στάνταρ σ΄αυτή τη δουλειά που τις περισσότερες φορές είναι όλα θέμα τύχης».

Στις παράγκες όλη η ζωή τους, μια ξυλόσομπα μια αυτοσχέδια κουζινούλα ένα κρεβάτι για να ξεκουράζουν το κορμί τους, εκεί δίχτυα, παραγάδια, σύνεργα. Ένας πανικός αταξίας για έναν που δεν μπορεί να καταλάβει τις συνθήκες ζωής και τις απαιτήσεις της καθημερινότητας. Οι βάρκες δεμένες σε μικρούς ξύλινους μόλους έτοιμες για την καθημερινή έξοδο, για την αναζήτησης ψαριών. Ο συνεταιρισμός, πάντως, που υπήρχε έσβησε, διαλύθηκε και η ταμπέλα παραμένει ξεφτισμένη από την πολυκαιρία εκεί μόνο για ιστορικούς λόγους. Να έχουμε να λέμε και να διηγούμαστε…

Κάποτε το επάγγελμα ήταν κατοχυρωμένο, ο συνεταιρισμός ακμαίος και δραστήριος, με πυγμή, με παρουσία. «Όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν» θα πει ο Στράτος Βολτέζος που μας δέχεται στην παράγκα του, στο “βασίλειό” του όπως το ονομάζει, πληγωμένος όταν κάποιοι τους κατηγορούν ότι ζουν εξαθλιωμένα σαν ευπαθείς ομάδες. Μπορεί το περιβάλλον να είναι οριακά αποδεκτό, αλλά ο ίδιος αυτάρκης έτσι θρέφει τη φαμίλια του χρόνια τώρα. Τα προβλήματα πολλά, οι ελλείψεις χονδροειδέστατες ακόμη από τον δρόμο πρόσβασης που είναι ευτύχημα ότι δεν έγινε κανένα μεγάλο ατύχημα εξ αιτίας της στενότητάς του.

«Τα έχουμε δει όλα. Κακοκαιρίες που δεν ξεχνιούνται, που λέγαμε τώρα δεν θα γυρίσουμε», θα πει ο Δημήτρης Δουμαλάς που ξέρει από καλύβες, γιατί διατηρούσε πριν χρόνια καλύβα στο Ριγκιόλι στο Δέλτα του Έβρου. Η παράγκα στο λιμάνι της Μαΐστρου Έβρου έχει τα απολύτως απαραίτητα, νοικοκυρεμένη με θαλασσινά εύρετρα, κοχύλια ιππόκαμπους ως διακοσμητικά με την σύζυγό του να του συμπαραστέκεται και να τον ακολουθεί.

Οι λαμαρινένιες καλύβες ενώνονται περιμετρικά του μικρού φυσικού λιμανιού δίπλα στην Αλεξανδρούπολη, δημιουργώντας ένα οικιστικό σύμπλεγμα που σε προκαλεί να το αποτυπώσεις φωτογραφικά. Η ζωή μέσα σ’ αυτές μόνο για όσους ξέρουν να ζουν σπαρτιάτικα, δίχως ανέσεις και με τα τελείως απαραίτητα. Κάνουν τον σταυρό τους κάθε μέρα και προχωρούν την ζωή τους, σπαρτιάτικα, αλλά λεβέντικα. Όπως έμαθαν, με αξιοπρέπεια!