Το success story των Ελλήνων στην Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής

Ο δεύτερος λόγος που η διοργάνωση είναι η μοναδική εκπαιδευτική Ολυμπιάδα είναι η μη εξάρτηση από εταιρικά συμφέροντα και η υιοθέτηση των ανοιχτών τεχνολογιών στο hardware και ανοιχτών λογισμικών στο software με σκοπό την ελαχιστοποίηση του κόστους συμμετοχής των μαθητών. Τρίτος, η δημιουργία μιας παγκόσμιας πλατφόρμας συμμετοχής και αυτοαξιολόγησης μαθητών και εκπαιδευτικών με σκοπό τη σύγκλιση της εκπαιδευτικής κοινότητας, αφού η γνώση διαχέεται σε παγκόσμιο επίπεδο εντελώς δωρεάν.

Η χώρα μας συμμετάσχει αδιαλείπτως από το 2007 στην Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής. Σήμερα κατέχουμε τη δεύτερη θέση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και τη τέταρτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο στην Ολυμπιάδα. Είναι μια προσπάθεια πολλών ετών που έχει φέρει αυτά αποτελέσματα. Τί σημαίνει λοιπόν η κατάκτηση αυτής της θέσης για τους μαθητές της χώρας μας;

Πορεία συμμετοχής στην Ολυμπιάδα

Η πορεία συμμετοχής των μαθητών εκκινεί από το Σεπτέμβριο του 2024, ταυτόχρονα με την ανακοίνωση του πανελληνίου διαγωνισμού με θέμα “Μπορούμε να επιζήσουμε στον πλανήτη Άρη;”. Καθημερινή προσπάθεια με την καθοδήγηση της καθηγήτριας τους ως προπονήτρια και οπωσδήποτε και με τη συμμετοχή των γονέων τους. Χωρίς τη συμπαράσταση αυτών δεν υφίσταται συμμετοχή των μαθητών.

Στη συνέχεια της προετοιμασίας έρχεται η ημέρα της παρουσίασης του έργου που έχουν αναπτύξει οι μαθητές στο περιφερειακό διαγωνισμό Αττικής (Μάρτιος 2025). Αφού προκρίθηκαν, ακολούθησε η συμμετοχή στο πανελλήνιο διαγωνισμό Απρίλιος 2025. Οι πέντε καλύτερες ομάδες του Πανελληνίου συμμετέχουν σε διαγωνισμό, στον οποίο η συγκεκριμένη ομάδα καταλαμβάνει τη πρώτη θέση και εκπροσωπεί τη χώρα μας στην Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής που διεξήχθη στη Σιγκαπούρη και στην οποία κατέλαβαν τη δεύτερη θέση, μεταξύ εκατό ομάδων από όλο τον κόσμο. Κάθε χώρα συμμετέχει με μια ομάδα.

Το έργο

Η εγκατάσταση ανθρώπινων βάσεων στον Άρη και τη Σελήνη αποτελεί τεράστια πρόκληση, λόγω των αφιλόξενων συνθηκών και της δυσκολίας εντοπισμού κατάλληλων περιοχών. Το έργο της ομάδας Project A.R.E.S. από το 6ο Γυμνάσιο Γαλατσίου προτείνει μια πρωτοποριακή προσέγγιση, αξιοποιώντας ένα αυτόνομο ρομποτικό εξερευνητικό όχημα, εξοπλισμένο με τεχνητή νοημοσύνη, ικανό να χαρτογραφεί το περιβάλλον, να εντοπίζει ζωτικούς πόρους όπως νερό και φυσικές υπόγειες σήραγγες, και να συλλέγει δεδομένα που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα μακροχρόνιας ανθρώπινης παρουσίας.

Η λύση μειώνει την ανάγκη για ανθρώπινη παρέμβαση, επιταχύνει την προκαταρκτική έρευνα με έξυπνη επεξεργασία δεδομένων και προτείνει ένα επεκτάσιμο και προσιτό μοντέλο αποστολής, προσφέροντας τη δυνατότητα προετοιμασίας εδάφους για μελλοντικές αποστολές και επιβεβαιώνοντας την αξία της τεχνολογίας ως γέφυρα μεταξύ επιστημονικού οράματος και ανθρωπότητας.

Απόκτηση δεξιοτήτων

Οι μαθητές ως ομάδα απόλυτα λειτουργική με ρόλους και τη καθοδήγηση της καθηγήτριας τους χρίσθηκαν ολυμπιονίκες, αποκτώντας όλες τις απαραίτητες δεξιότητες απαραίτητες και την επιτυχή τους καριέρα στον 21ο αιώνα:

• Συνεργατική εργασία (Teamwork)
• Απόκτηση αυτοπεποίθησης (Confidence)
• Επίλυση προβλήματος (Problem solving)

Ο Ρόλος της Ολυμπιάδας εκπαιδευτικής Ρομποτικής στην εισαγωγή των νέων τεχνολογιών

Όπως έχω αναφέρει και σε άλλες μου παρεμβάσεις από το 2000 που ουσιαστικά αναπτύχθηκε η πρώτη πλατφόρμα εκπαιδευτικής ρομποτικής (Lego Mindstorms) έως και σήμερα, δηλαδή είκοσι έξι ολόκληρα χρόνια αναπτύσσεται παράλληλα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών της παρουσίας, δηλαδή των μαθητών στο πρωινό πρόγραμμα του σχολείου χωρίς να είναι ενταγμένη στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Στη χώρα μας για πρώτη φορά έχουμε βιβλίο πληροφορικής για το Δημοτικό το 2025, με ελάχιστες δραστηριότητες εκπαιδευτικής ρομποτικής όπως επίσης για το Γυμνάσιο και Λύκειο. Είκοσι πέντε ολόκληρα χρόνια για να προσαρμοστεί το εκπαιδευτικό σύστημα κυρίως στην Ευρώπη στις ανάγκες των καιρών…

Αποτελέσματα της παράλληλης πορείας

• Η εμπλοκή των μαθητών στο ελεύθερο τους χρόνο στην εκμάθηση της εκπαιδευτικής ρομποτικής.
• Η εισαγωγή του Scratch για τη πρωτοβάθμια εκπαίδευση και της Python για τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως γλώσσες προγραμματισμού.
• Η δημιουργία σημείου αναφοράς όπου για πρώτη φορά στην εκπαιδευτική κοινότητα τα μέρη που την αποτελούν έχουν την δυνατότητα να διαπιστώσουν.
• Το επίπεδο γνώσης και δεξιοτήτων που αποτελεί και το επίπεδο της χώρας μας.
• Τη προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλει ο καθείς για την σύγκλιση προς τα επάνω.
• Τη απόκτηση πρόσθετων γνώσεων που συμπληρώνουν το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών όπως οι γλώσσες προγραμματισμού που προανέφερα αλλά και το κεφάλαιο των “Απλών Μηχανών”, δηλαδή η βάση της Μηχανικής στη Φυσική.

Κοντολογίς ο διαγωνισμός, έχοντας παγκόσμια αναφορά, δίνει τη δυνατότητα των μαθητών να γνωρίζουν τόσο το σημείο που εκκινούν όπως επίσης και πού πρέπει να στοχεύσουν. Κοινώς ποιος είναι ο ανταγωνισμός σε παγκόσμιο επίπεδο…

Εισαγωγή της Εκπαιδευτικής Ρομποτικής

Σε όλο τον κόσμο και κυρίως στις βιομηχανικές αναπτυγμένες χώρες αλλά και στις αναπτυσσόμενες η εισαγωγή της εκπαιδευτικής ρομποτικής υλοποιείται μέσω των απογευματινών ομίλων (After School Activities). Παντού σε όλο τον κόσμο με βάση τον Εθνικό στόχο που έχει η κάθε χώρα υλοποιούνται τα απογευματινά μαθήματα.

Ο στόχος μας

Ολοκληρώνονται είκοσι ολόκληρα χρόνια… Ο στόχος της επόμενης δεκαετίας είναι η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία και πιο ειδικά στις Φυσικές Επιστήμες. Ποιος επιτάσσει αυτή την αναγκαιότητα; Η ύπαρξη του τεχνολογικού εξοπλισμού (Hardware) όπως αισθητήρες, μοτέρ, μικροεπεξεργαστές για ότι μας περιβάλλει, καθώς και για τη μελέτη κάθε φυσικού μεγέθους όπως Δύναμη, Ταχύτητα, Ήχος, Φως κλπ, όπως επίσης και η δωρεάν χρήση λογισμικού.

Η εκτέλεση εργαστηριακών ασκήσεων με τη χρήση των νέων τεχνολογιών δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να υλοποιούν έργα (projects) ως σύγχρονοι μηχανικοί. Τα οφέλη από αυτή τη διαδικασία:

• Η καλύτερη κατανόηση των Φυσικών Επιστημών.
• Η δυνατότητα διάδρασης με σκοπό οι αυτοματισμοί να βοηθούν την επίλυση προβλημάτων του ανθρώπου.
• Η σύγκλιση της εκπαιδευτικής κοινότητας με τη κοινωνική πραγματικότητα.

Η παρουσία μας και ο στόχος μας 2004-2024:

• 2004 Παρουσιάσαμε αποκλειστικά τη πρώτη πλατφόρμα εκπαιδευτικής ρομποτικής.
• 2007 Διοργάνωση του πρώτου πανελλήνιου διαγωνισμού εκπαιδευτικής Ρομποτικής.
• 2008 Συμμετοχή στην Ολυμπιάδα εκπαιδευτικής Ρομποτικής και έκτοτε αδιαλείπτως κάθε χρόνο.
• 2009 -2012 Οδοιπορικό workshops σε όλη τη χώρα συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων νησιών για την διάχυση της γνώσης σε εκπαιδευτικούς σε όλη τη χώρα.
• 2013 Ίδρυση του STEM Education ως του φορέα της εισαγωγής της μεθοδολογίας STEM.
• 2015 Διοργάνωση του 1ου Πανελληνίου διαγωνισμού STEM του μόνου με έμφαση στις Φυσικές Επιστήμες.
• 2019 Η κατάκτηση της πρώτης θέσης στην Ευρώπη και της τέταρτης παγκοσμίως στην Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στην Ουγγαρία.
• 2022 Η δημιουργία του μοναδικού εκπαιδευτικού portal.

Για πρώτη φορά ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα διατίθενται εντελώς δωρεάν, σε όποιον θέλει να υλοποιεί απογευματινά προγράμματα. Καλύπτουν ηλικιακά μαθητές τεσσάρων έως και 17 ετών ετήσιας διάρκειας (25 δραστηριότητες). Το 2024 ακολούθησε
η δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για χρήση στα εργαστήρια δεξιοτήτων. Ο νέος αυτός θεσμός βοηθά μαθητές και εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν καλύτερα να εργαστούν ως γνήσιοι ερευνητές, να εντάσσουν τα μαθηματικά στις Φυσικές Επιστήμες.

Ο στόχος μας 2024-2034

Στη ηλικία των τεσσάρων ετών οι λιλιπούτειοι μηχανικοί κατανοούν ότι πίσω από μεγάλα έργα και μηχανήματα υπάρχουν οι μηχανικοί. Στη συνέχεια οι νέοι μηχανικοί μέσα από τις δραστηριότητες ανακαλύπτουν τη σημασία των Απλών Μηχανών – αμέσως μετά την έννοια της Ενέργειας της μετατροπής και του ελέγχου της κίνησης. Στη συνέχεια ακολουθεί η αντικατάσταση του ανθρώπου με αυτοματισμούς και ολοκληρώνεται το Δημοτικό με την εκμάθηση των μαθητών να συλλέγουν δεδομένα βασικών Φυσικών Μεγεθών.

Στο γυμνάσιο οι μαθητές μελετούν τα δεδομένα σε καρτεσιανό σύστημα και μαθαίνουν να μεταφέρουν τα δεδομένα στο clοud(IoT). Τέλος με τη εισαγωγή της ΑΙ οι μαθητές διαχειρίζονται τα έργα τους και τους αυτοματισμούς ως πραγματικοί Μηχανικοί. Αποτέλεσμα

• Γλώσσες Προγραμματισμού Scratch, Make Code, Python, C++.
• Design & Technology 3D Printers & Laser Cut.
• Υλοποίηση project στη κατεύθυνση της επίλυσης προβλήματος επαλήθευσης των νόμων
  των Φυσικών Επιστημών.
• Εισαγωγή της ΑΙ για απόλυτη πιστότητα λειτουργίας και διαχείρισης δεδομένων.
• Απόκτηση στοιχείων αυτοαξιολόγησης και αυτοπεποίθησης μέσω της συμμετοχής στους
  διαγωνισμούς.
• Απόκτηση οικονομικής γνώσης και marketing για τη βιωσιμότητα της εργασίας τους Ευρύτητα δεδομένων για τη επιτυχή τους ένταξη στη παραγωγική διαδικασία ως παγκοσμιοποιημένοι πολίτες.

Αποτύπωμα στη κοινωνία

Αυτό που επιτάσσει η ζωή είναι να αναδεικνύουμε ότι καλό υπάρχει στη κοινωνία μας. Δεν ζούμε λοιπόν μόνο για τους καλλιτέχνες και τους αθλητές. Όπως αυτοί κοπιάζουν στη ζωή τους για το καλύτερο έτσι και οι μαθητές κοπιάζουν για το καλύτερο. Για να φτάσουν να κατακτήσουν ασημένιο μετάλλιο έχουν εργαστεί ατελείωτες ώρες εκτός σχολικού προγράμματος, έχουν θυσιάσει ώρες διασκέδασης και διακοπών εργαζόμενοι συνεχώς. Η κοινωνία πρέπει να προβάλλει πολύ αυτό το κομμάτι της νεολαίας μας που προσπαθεί με σκοπό να αποτελέσει οδηγό για τη ζωή όλων και όχι να προβάλλει τη βία μιας πάρα πολύ μικρής παραβατικής ομάδας μαθητών.

Κίνητρα

Η επιβράβευση μαθητών και εκπαιδευτικών σε τόσο πολύ υψηλό επίπεδο πρέπει να τύχει της άμεσης αποδοχής της πολιτείας. Δεν μπορεί να έχεις ολυμπιονίκες ή αντίστοιχα νικητές σε Μεσογειακούς Αγώνες και οι μαθητές του Δημοτικού να μην εγγράφονται χωρίς εξετάσεις στα πρότυπα σχολεία οι μαθητές του Γυμνασίου αντίστοιχα και οι μαθητές του Λυκείου να εισέρχονται στα Πανεπιστήμια άνευ εξετάσεων.

Το όφελος είναι διττό: Οι συγκεκριμένοι μαθητές σε κάθε βαθμίδα ανεβάζουν το επίπεδο ποιότητας του τμήματος, όπως επίσης και αποτελούν σημείο αναφοράς. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να μοριοδοτούνται και να πριμοδοτούνται αντίστοιχα. Τέλος τα έργα των μαθητών πρέπει να κοινοποιούνται στην εκπαιδευτική κοινότητα, ως καλές πρακτικές.

Καλές πρακτικές

Η χώρα μας έχει να επιδείξει καλές πρακτικές οι οποίες αναπτύσσονται από δυναμικά πρόσωπα της κοινωνίας μας. Η εικοσαετής και πλέον δράση μας, ως ο μοναδικός φορέας με στόχο την εισαγωγή της εκπαιδευτικής ρομποτικής, ολοκληρώνει ένα κύκλο με απόλυτη επιτυχία, έχοντας ήδη σχεδιάσει τη δράση μας για την επόμενη δεκαετία.

Παράλληλα με τη χώρα μας τόσο τα προγράμματά μας αλλά και ο διαγωνισμός υλοποιούνται πλέον και εκτός Ελλάδος όπως USA, Βουλγαρία, Λίβανος, Σαουδική Αραβία κλπ. Τον 21ο αιώνα και αιώνα των νέων τεχνολογιών, δεν μπορούν να συνυπάρχουν αποκλεισμοί. Η συνένωση δυνάμεων λοιπόν θα πρέπει να είναι το σύνθημά μας σε όλο το φάσμα της κοινωνίας, γιατί μόνο καλό θα είναι το αποτέλεσμα για όλους, μας αλλά κυρίως για τη νέα γενιά της πατρίδας μας.

Επίσης η χώρα μας μπορεί να αποτελέσει και τον ηγέτη αυτής της προσπάθειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δυστυχώς η Ευρώπη δεν θα επενδύσει στη νέα γενιά και ειδικά στη παιδεία, με αποτέλεσμα να διευρύνεται η τεχνολογική απόκλιση με τις χώρες της Ασίας και της ΗΠΑ. Μπορεί όμως η χώρα μας αποτελέσει τον ηγέτη σε αυτή χρονική στιγμή.