Τρέχει πιο γρήγορα ο χρόνος τα τελευταία έτη;

Η θεωρία του Thomas Mulligan βασίζεται στην ιδέα ότι καθώς μεγαλώνουμε, κάθε χρόνος αντιπροσωπεύει ένα μικρότερο μέρος της ζωής μας. Όταν είμαστε νέοι, ένας χρόνος είναι μακρύς γιατί αποτελεί ένα μεγάλο μέρος της εμπειρίας της ζωής μας. Καθώς όμως μεγαλώνουμε, κάθε χρόνο γίνεται ένα μικρότερο ποσοστό της ζωής μας, με αποτέλεσμα να τον νιώθουμε συντομότερο σε σύγκριση.

Όπως το θέτει ο Mulligan: «Στα πρώτα σας γενέθλια, ένας χρόνος αντιπροσωπεύει το 100% της ζωής σας. Μέχρι τα δεύτερα γενέθλιά σας, αυτό το ποσοστό πέφτει στο 50%. Μέχρι να φτάσεις τα 20, ο χρόνος αποτελεί μόλις το 5% της ζωής σου». Αυτή η συρρικνούμενη αναλογία δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι ο χρόνος επιταχύνεται καθώς μεγαλώνουμε.

Ο αντίκτυπος της εξοικείωσης στην αντίληψη του χρόνου

Οι ψυχολόγοι έχουν από καιρό παρατηρήσει ότι η αντίληψή μας για τον χρόνο επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το πόσες νέες πληροφορίες επεξεργάζεται ο εγκέφαλός μας. Όταν αντιμετωπίζουμε άγνωστες καταστάσεις, ο χρόνος φαίνεται να επιβραδύνεται καθώς το μυαλό μας εργάζεται για να απορροφήσει νέες λεπτομέρειες. Αντίθετα, όταν βρισκόμαστε σε γνωστές καταστάσεις ρουτίνας, ο εγκέφαλός μας λειτουργεί με αυτόματο πιλότο, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται να περνάει πιο γρήγορα.

Ο νευροεπιστήμονας Santosh Kesari εξηγεί: «Ως παιδιά, βιώνουμε περισσότερα νέα πράγματα, κάτι που μας αφήνει μόνιμες εντυπώσεις. Αλλά καθώς μεγαλώνουμε, εμφανίζονται λιγότερες νέες εμπειρίες και αυτό αλλάζει την αντίληψή μας για τον χρόνο». Αυτό εξηγεί γιατί η παιδική ηλικία συχνά μοιάζει σαν να διαρκεί για πάντα, ενώ η ενηλικίωση φαίνεται να μεγεθύνεται.

Πώς το 2020 τα άλλαξε όλα

Για πολλούς, τα γεγονότα του 2020 επιτάχυναν την αίσθηση του χρόνου. Η παγκόσμια πανδημία ανάγκασε πολλούς σε επαναλαμβανόμενες ρουτίνες—εργασία από το σπίτι, περιορισμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και αυξημένη εξάρτηση από τις ψηφιακές πλατφόρμες. Αυτή η έλλειψη ποικιλίας συνέβαλε στην αίσθηση ότι οι μέρες αναμειγνύονταν μεταξύ τους. Η έννοια του “χρόνου εγκλεισμού” υποδηλώνει ότι ενώ ο κόσμος φαινόταν να σταματάει, η αντίληψή μας για τον χρόνο παραμορφώθηκε. Με την απουσία σημαντικών, νέων εμπειριών και τη μονοτονία των ψηφιακών αλληλεπιδράσεων, τα τελευταία χρόνια μοιάζουν σαν να έχουν περάσει θολά.

Καινοτομία: Το κλειδί για την επιβράδυνση του χρόνου

Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσετε την αίσθηση ότι ο χρόνος τρέχει είναι να εισάγετε νέες εμπειρίες στη ζωή σας. Οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται ότι η αναζήτηση καινοτομίας – είτε πρόκειται για ταξίδια σε νέα μέρη, για εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας ή για άγνωστες δραστηριότητες – μπορεί να κάνει τον χρόνο να φαίνεται ότι διαστέλλεται. Αυτή η ιδέα αντανακλάται στο “Παράδοξο των Διακοπών”, όπου οι διακοπές συχνά μοιάζει σαν να περνούν γρήγορα εκείνη τη στιγμή, αλλά φαίνονται μεγαλύτερες εκ των υστέρων λόγω των μοναδικών αναμνήσεων που δημιουργούν. Η ενασχόληση με νέες εμπειρίες βοηθά τον εγκέφαλό σας να επεξεργάζεται περισσότερες πληροφορίες, γεγονός που μπορεί να κάνει τον χρόνο πιο πλούσιο και πιο αργό.

Mindfulness: Ζώντας στο παρόν για επέκταση του χρόνου

Μια άλλη τεχνική για να επιβραδύνετε την αντίληψή σας για τον χρόνο είναι η εξάσκηση της επίγνωσης. Με την πλήρη ενασχόληση με την παρούσα στιγμή, μπορείτε να κάνετε τις καθημερινές εμπειρίες πιο ουσιαστικές και αξέχαστες. Είτε απολαμβάνετε ένα γεύμα είτε δίνετε προσοχή στο περιβάλλον σας κατά τη διάρκεια μιας βόλτας, η επίγνωση σας βοηθά να ζήσετε μέσα από τις αισθήσεις σας, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται λιγότερο φευγαλέος.

Η Patricia Costello, νευροεπιστήμονας, τονίζει τη σημασία της παρουσίας: «Όταν εστιάζουμε στις εμπειρίες μας αντί στις σκέψεις μας, δημιουργείται ένα αποτέλεσμα που διαστέλλει τον χρόνο». Μετατοπίζοντας την προσοχή σας στο παρόν, μπορείτε να επιβραδύνετε το πέρασμα του χρόνου και να κάνετε κάθε στιγμή να μετράει.

Τρέχει γρηγορότερα ο χρόνος καθώς μεγαλώνουμε;

Το φαινόμενο της επιτάχυνσης του χρόνου καθώς γερνάμε είναι ευρέως αναγνωρισμένο. Η συρρίκνωση του χρόνου, σε συνδυασμό με την έλλειψη νέων εμπειριών, δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι τα χρόνια φεύγουν πιο γρήγορα από ποτέ. Τα παιδιά όμως αντιλαμβάνονται διαφορετικά τον χρόνο. «Ο εγκέφαλος των παιδιών εξακολουθεί να αναπτύσσεται, γεγονός που επηρεάζει την αντίληψή τους για τον χρόνο», λέει ο Costello. «Η μνήμη εργασίας, η προσοχή και οι εκτελεστικές τους λειτουργίες όλα εξελίσσονται, κάνοντας τον χρόνο να τους φαίνεται πιο αργός». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η παιδική ηλικία συχνά μοιάζει ότι διαρκεί πολύ περισσότερο σε σύγκριση με την ενήλικη ζωή.

Πρακτικές συμβουλές

Αν θέλετε να κάνετε τον χρόνο να κυλάει πιο αργά, η απαλλαγή από τη ρουτίνα είναι το κλειδί. Η ενασχόληση με νέες δραστηριότητες, το ταξίδι σε άγνωστα μέρη ή η συνάντηση με νέους ανθρώπους μπορούν να κάνουν τις εμπειρίες σας πιο ζωντανές και να διευρύνουν την αίσθηση του χρόνου.

Ο Santosh Kesari προτείνει επίσης να στοχαστείτε την ημέρα σας ως έναν τρόπο να κρατήσετε τις αναμνήσεις σας. «Περάστε 30 λεπτά κάθε βράδυ σκεπτόμενοι τι συνέβη κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό βοηθά στη σταθεροποίηση αυτών των αναμνήσεων και κάνει κάθε μέρα να την αισθάνεστε μοναδική», συμβουλεύει. Αναλογιζόμενοι σκόπιμα τις καθημερινές σας εμπειρίες, μπορείτε να αισθάνεστε τον χρόνο περισσότερο και πιο ουσιαστικό.

Σε συνεργασία με το womanidol