Αλλαγή φρουράς στη Διεύθυνση Επικοινωνίας της τουρκικής Προεδρίας

Με προεδρικό διάταγμα που εκδόθηκε τα μεσάνυχτα, ο Διευθυντής Επικοινωνίας της Προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν, απομακρύνθηκε από τη θέση που κατείχε επί επτά έτη και διορίστηκε επικεφαλής του Τουρκικού Ιδρύματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ισότητας — ενός οργανισμού σχεδόν άγνωστου στο ευρύ κοινό μέχρι αυτήν την απόφαση. Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται από ορισμένους ως μορφή πολιτικής εξορίας. Τη θέση του Αλτούν ανέλαβε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, Μπουρχανεντίν Ντουράν.

Μετά την απόφαση, ο Αλτούν ανάρτησε μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του προς τον Πρόεδρο και ευχαριστώντας τους δημοσιογράφους και τους συνεργάτες του για την οικοδόμηση του «Μοντέλου Επικοινωνίας της Τουρκίας».

«Εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου προς τον Πρόεδρό μας, κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που μου εμπιστεύθηκε το καθήκον του Διευθυντή Επικοινωνίας της Προεδρίας. Είθε ο Θεός να μας επιτρέψει να υπηρετήσουμε επωφελώς τη χώρα και το έθνος μας υπό την ηγεσία του Προέδρου μας.»

Η Διεύθυνση Επικοινωνίας της Προεδρίας, που ιδρύθηκε το 2018, είναι αρμόδια για τη διαχείριση της εικόνας και της αντίληψης της Τουρκίας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, καθώς και για τον καθορισμό των επικοινωνιακών στρατηγικών της κυβέρνησης.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο οργανισμός διαθέτει περίπου 1.600 υπαλλήλους, 18 περιφερειακά γραφεία σε ολόκληρη την Τουρκία και 39 γραφεία στο εξωτερικό. Ο προϋπολογισμός του αυξήθηκε από 344 εκατομμύρια λίρες το 2018 σε 6,15 δισεκατομμύρια λίρες το 2025.

Το Κέντρο Καταπολέμησης της Παραπληροφόρησης, που ιδρύθηκε υπό την ομπρέλα της Διεύθυνσης, λειτουργεί στο ίδιο πλαίσιο. Ο οργανισμός ασχολείται επίσης με τη διαχείριση του CİMER (Προεδρικό Κέντρο Επικοινωνίας) και είναι γνωστός για την ισχυρή επιρροή του στη δημόσια τηλεόραση TRT, στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu και στο Ταμείο Προώθησης.

Συχνά υποστηρίζεται ότι η Διεύθυνση λειτουργεί με έναν πολύ μεγαλύτερο, ανεπίσημο μηχανισμό, που περιλαμβάνει εξωτερικές υπηρεσίες μέσω διαφημιστικών πρακτορείων και ένα συντονισμένο δίκτυο «τρολ» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μετά τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί, η κυβέρνηση συνειδητοποίησε τη δύναμη των social media και άρχισε να θεσμοθετεί τον έλεγχό τους. Θεωρείται ότι ο οργανισμός αυτός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της κυβερνητικής αφήγησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Από το 2018, έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις όπου φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν ταυτόσημα πρωτοσέλιδα την ίδια μέρα, με πολλούς αρθρογράφους να γράφουν σχεδόν πανομοιότυπα άρθρα γνώμης — ενδεικτικά παραδείγματα συντονισμένης προπαγάνδας. Η Διεύθυνση παράγει επίσης αγγλόφωνο περιεχόμενο και ντοκιμαντέρ για το διεθνές κοινό.

Τόσο ο Φαχρετίν Αλτούν όσο και ο Μπουρχανεντίν Ντουράν εργάστηκαν στο παρελθόν στο Ίδρυμα SETA, ένα think tank ευθυγραμμισμένο με το AKP. Ο Αλτούν ηγήθηκε του γραφείου της Κωνσταντινούπολης, ενώ ο Ντουράν ήταν επικεφαλής του γραφείου για την Αφρική. Αμφότεροι έχουν θητεύσει στη φιλοκυβερνητική εφημερίδα Sabah. Ο Αλτούν, ειδικότερα, είχε υιοθετήσει σκληρή στάση κατά της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, ηγούμενος έντονων προπαγανδιστικών εκστρατειών για το θέμα.