Ανησυχία από την ένταση μεταξύ Τούρκων και Σύρων προσφύγων

Ο Άχμαντ Γιασίν εργαζόταν στο κομμωτήριό του στη συνοικία Κιουτσούκ Τσεκμετζέ της Κωνσταντινούπολης όταν είδε ένα πλήθος να σχηματίζεται έξω από αυτό: αρχικά μερικές δεκάδες άνθρωποι και στη συνέχεια εκατοντάδες επιτέθηκαν στο κατάστημά του και σε αυτά άλλων Σύρων. «Πέταξαν πέτρες, η βιτρίνα έχει σπάσει εντελώς. Ήμασταν τρεις στο εσωτερικό, φοβηθήκαμε. Δεν μπορέσαμε να βγούμε πριν τα μεσάνυκτα, στη μία το πρωί», διηγήθηκε ο νεαρός άνδρας ο οποίος έφυγε από το Χαλέπι πριν έξι χρόνια.

Αυτή ήταν η πιο πρόσφατη από μια σειρά επιθέσεων εναντίον Σύρων που προκαλούν ανησυχία για το ενδεχόμενο να ξεσπάσουν εκτεταμένα επεισόδια εξαιτίας του ξενοφοβικού κλίματος που έχει δημιουργηθεί στην Κωνσταντινούπολη, κυρίως στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις δημοτικές εκλογές. Στην Τουρκία ζουν περισσότεροι Σύροι πρόσφυγες από οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου: είναι περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια από τους οποίους οι 500.000 ζουν στην Κωνσταντινούπολη.

Όμως η φιλοξενία τους, που αρχικά προβλεπόταν να είναι προσωρινή, παρατείνεται και παράλληλα επιδεινώνεται η οικονομική κατάσταση της χώρας, κάτι που δοκιμάζει περισσότερο από ποτέ τη φιλοξενία των Τούρκων. Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα από το πανεπιστήμιο Καντίρ Χας της Κωνσταντινούπολης, το ποσοστό των Τούρκων που είναι δυσαρεστημένοι από την παρουσία Σύρων στη χώρα πέρασε από το 54,5% που ήταν το 2017 στο 67,7% το 2019. Στην Κωνσταντινούπολη Τούρκοι και Σύροι συνυπάρχουν σε μια εύθραυστη ισορροπία.

«Αποδιοπομπαίοι τράγοι»

Τα επεισόδια στην Κιουτσούκ Τσεκμετζέ δεν ήταν μεμονωμένα, αλλά ποτέ ως τώρα οι ταραχές δεν είχαν λάβει τόσο μεγάλη έκταση, σύμφωνα με τους κατοίκους. Η αστυνομία χρειάστηκε να κάνει χρήση δακρυγόνων και μίας αντλίας νερού για να διαλύσει το πλήθος. Αν και είναι Τούρκος ο Εσάτ Σεβίμ είδε το εστιατόριό του να γίνεται στόχος βανδαλισμού. Γιατί; Εκεί εργάζονται Σύροι.

«Αν βρεθεί μια γάτα νεκρή στον δρόμο, κάποιος θα βρεθεί να πει ότι ένας Σύρος την σκότωσε. Πρέπει να σταματήσουμε να τους συμπεριφερόμαστε σαν αποδιοπομπαίους τράγους», κατήγγειλε. Όμως καθώς η οικονομική κατάσταση των Τούρκων επιδεινώνεται, με τον πληθωρισμό και την ανεργία να αυξάνονται, οι Σύροι συχνά βρίσκονται στο στόχαστρο. Αν και δεν στηρίζει τη βία, ο Μουράτ, ένας εργάτης που ζει στην Κιουτσούκ Τσεκμετζέ, θέλει «οι Σύροι να γυρίσουν σπίτι τους», διότι «οι νέοι μας δεν βρίσκουν πια δουλειά».

Πολιτικοί έχουν επίσης κατηγορηθεί ότι υποδαύλισαν το μίσος στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις δημοτικές εκλογές. Ο νέος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήλωσε τον προηγούμενο μήνα ότι «θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις βάσεις ώστε οι Σύροι πρόσφυγες να γυρίσουν στην πατρίδα τους, την ελεύθερη πατρίδα τους».

«Διαφορετικά», προειδοποίησε, «θα έχουμε κάποιες ανησυχίες αναφορικά με την ασφάλεια, οι οποίες θα μας επηρεάσουν όλους και θα υπάρξουν ταραχές στους δρόμους». Τη νύκτα που ο Ιμάμογλου κέρδισε τη δημαρχία της Κωνσταντινούπολης ένα hashtag έγινε viral στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης: «Σύροι, φύγετε». Η κυβέρνηση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία προωθούσε τη φιλοξενία Σύρων στο όνομα της «μουσουλμανικής αλληλεγγύης», πλέον θέλει να επιδείξει αυστηρότητα.

Ο κυβερνήτης της επαρχίας της Κωνσταντινούπολης επεσήμανε την προηγούμενη εβδομάδα ότι ζήτησε από περισσότερους από 700 Σύρους καταστηματάρχες να μεταγράψουν στα τουρκικά τις επιγραφές στα καταστήματά τους. Όμως η πλειοψηφία των Τούρκων που ρωτήθηκαν στην Κιουτσούκ Τσεκμετζέ δεν φάνηκε να δίνει μεγάλη σημασία σε αυτά τα περιστατικά και κάλεσε σε αλληλεγγύη.