Αρχή Προστασίας Δεδομένων: Νόμιμη η τηλεκπαίδευση, πρόβλημα η διαγωγή

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων (ΑΠΔΠΧ) έκρινε ότι δεν αντίκειται στη νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα η τηλεκπαίδευση, αλλά διαφωνεί με την αναγραφή της διαγωγής. Γνωμοδότησε και για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών.

Η γνωμοδότηση αναφέρει ότι η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, όπως αυτή ψηφίστηκε στο άρ. 63 του νόμου 4686/2020, είναι απολύτως συμβατή µε τη βασική αποστολή του κράτους για παροχή εκπαίδευσης και δεν αντίκειται στη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Παράλληλα γνωμοδότησε ότι είναι αναγκαίο μέσο διδασκαλίας για τη διατήρηση της σχέσης εκπαιδευτικού-µαθητή εν µέσω υγειονομικής κρίσης, καθώς η χρήση ηπιότερων µέσων, όπως η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση, δεν είναι δυνατόν εκ της φύσεώς της να έχει τα ίδια αποτελέσματα.

«Παρά τις αιτιάσεις των καταγγελλόντων περί του αντιθέτου, η Αρχή έκρινε ότι είναι νόμιμη η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ότι επιτρέπεται στις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που προβλέπονται», αναφέρει η γνωμάτευση.

Η διαγωγή

Με την Απόφαση 32/2020 (7.9.2020), η ίδια Αρχή έκρινε ότι η αναγραφή του χαρακτηρισμού της διαγωγής στους τίτλους και στα πιστοποιητικά σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι νόμιμη.

Το υπουργείο κάνοντας χρήση παλαιότερης απόφασης της ίδιας αρχής, επιφυλάσσεται. Αναφέρει ότι παλαιότερη απόφαση αποδεχόταν έμμεσα την αναγραφή της διαγωγής.

«Η απόφαση αυτή», λέει το υπουργείο Παιδείας, «σηματοδοτεί μια αλλαγή στάσης της Αρχής, δεδομένου ότι στην Απόφαση 28/2019 της ίδιας Αρχής, την οποία έλαβε υπόψη του ο νομοθέτης και στο άρθρο 5 του πρόσφατου νόμου 4692/2020 για την αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών, αναφέρεται επί λέξει (παρ. 3, σελ. 16 του σκεπτικού): το θρήσκευμα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την επίδοση του μαθητή, ούτε με την διαγωγή του, που και αυτή βεβαιώνεται στον τίτλο. Επομένως, σύμφωνα με την προηγούμενη αυτή απόφαση της Αρχής, τόσο η αναγραφή της επίδοσης όσο και της διαγωγής, μπορεί να διακριθεί από την αναγραφή του θρησκεύματος, για το οποίο είχε τεθεί θέμα νομιμότητας. Το Υπουργείο Παιδείας θα λάβει υπόψη του τη νέα θέση της Αρχής και θα τοποθετηθεί σχετικώς, με αφορμή και την αναμόρφωση του συνολικού πλαισίου για τα παιδαγωγικά μέτρα», καταλήγει το υπουργείο.

Δεν αφορά στην φοίτηση

Η Αρχή επικαλείται για το παράνομο της αναγραφής της διαγωγής, το γεγονός ότι ο χαρακτηρισμός της διαγωγής των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει πράγματι παιδαγωγικό χαρακτήρα και αποσκοπεί στην αξιολόγηση της συμπεριφοράς των μαθητών, στην επιβράβευση της προσήκουσας συμπεριφοράς ή στον εντοπισμό ενδεχόμενων προβλημάτων και στην καλύτερη παιδαγωγική αντιμετώπισή τους στο πλαίσιο της σχολικής ζωής. Υπό τα δεδομένα αυτά, ο χαρακτηρισμός της διαγωγής ενός μαθητή και η διατήρησή της στο σχολικό αρχείο εξυπηρετούν θεμιτούς σκοπούς και δεν προσκρούουν στη νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Ωστόσο, οι απολυτήριοι τίτλοι και τα πιστοποιητικά σπουδών, συνιστούν έγγραφα αποδεικτικά της φοίτησης, της επίδοσης και της ολοκλήρωσης ενός σταδίου εκπαίδευσης των μαθητών. Κατά συνέπεια, η αναγραφή της διαγωγής  δεν είναι αναγκαία και ανάλογη του επιδιωκόμενου και εξυπηρετούμενου σκοπού αυτών των τίτλων, ο οποίος είναι η πιστοποίηση της φοίτησης και επίδοσης των μαθητών και της ολοκλήρωσης της εκπαίδευσής τους.

Το παιδί μπορεί να έχει αλλάξει

«Περαιτέρω», συνεχίζει Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η «αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε αρνητικές αξιολογήσεις για την προσωπικότητα των μαθητών/τέως μαθητών εκ μέρους τρίτων προσώπων που θα έχουν νομίμως πρόσβαση στους τίτλους αυτούς. Επειδή δε η διαγωγή αποτυπώνει την αξιολόγηση των αρμόδιων σχολικών οργάνων για τη συμπεριφορά του μαθητή κατά τη διάρκεια του σχολικού του βίου, η αναγραφή της διαγωγής μετά την αποφοίτηση του μαθητή στον τίτλο σπουδών του ενδέχεται να δημιουργήσει εσφαλμένες εντυπώσεις όσον αφορά τη μεταγενέστερη συμπεριφορά και προσωπικότητα του μαθητή που μπορεί να έχει αλλάξει μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο».

«Υπό το πρίσμα αυτό, μετά την αποφοίτηση του μαθητή από το σχολείο η αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθίσταται πλέον ανεπίκαιρο δεδομένο, η διατήρηση του οποίου δεν δικαιολογείται –κατά τα προεκτεθέντα- με βάση τους επιδιωκόμενους από τους σκοπούς που επιδιώκονται με τους τίτλους σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οίκοθεν νοείται ότι εάν ο αποφοιτήσας μαθητής-υποκείμενο των δεδομένων επιθυμεί τη χορήγηση βεβαίωσης για τη διαγωγή του, μπορεί να το ζητήσει ειδικώς με αίτησή του προς τη διεύθυνση του σχολείου και η τελευταία υποχρεούται να τη χορηγήσει».

Τα θρησκευτικά

Με την Απόφαση 32/2020 (7.9.2020), η ΑΠΔΠΧ έκρινε επίσης ότι για την απαλλαγή από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών αρκεί η δήλωση ότι «λόγοι συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή του μαθητή στο μάθημα των Θρησκευτικών».  Δηλαδή δεν συμφωνεί με τον επιθετικό προσδιορισμό «θρησκευτικής συνείδησης» και πρέπει να αναφέρεται απλός ο συνειδησιακός λόγος.