Ασυμπτωματικοί και σνομπάρισμα μάσκας: H Αχίλλειος πτέρνα που προδικάζει την ανοσία αγέλης

Δημοσίευμα της New England Journal of Medicine αναλύει το γιατί  είναι πολύ σημαντική η μάσκα και τα τεστ σε κλειστές δομές, μια που δυστυχώς οι ασυμπτωματικοί φορείς “σπέρνουν” σχεδόν ίσο ιικό φορτίο με τους συμπτωματικούς.

Ο έλεγχος των λοιμώξεων στηρίζεται στην έγκαιρη ιχνηλάτιση των κρουσμάτων και τον περιορισμό της εξάπλωσης, αναφέρει το άρθρο.  Αρχικά σε όλο τον κόσμο προσπαθούσαν παντού να ιχνηλατήσουν τη νοσο ελέγχοντος συμπτώματα και κάνοντας τεστ για να επιβάλουν καραντίνα, κάτι που μέσα σε 8 μήνες απέδωσε στα προηγούμενα αναπνευστικά σύνδρομα (SARS) καθώς εξαλείφθηκαν, αλλά που δεν απέδωσε στον τωρινό ιό που συνεχίζει 6 μήνες τώρα να μεταδίδεται σε όλο τον πλανήτη. Μια ερμηνεία είναι πιθανόν ότι διαφέρει ο τρόπος μετάδοσης καθώς ο “νέος” ιος αφθονεί στο ανώτερο αναπνευστικό (μύτη, ρινοφάρυγγα και λάρυγγα) και στην εκπνοή προσυμπτωματικών ή ασυμπτωματικών ασθενών ενώ οι άλλοι ιοί αναπαράγονταν κυρίως στο κατώτερο αναπνευστικό (βρόγχοι, πνεύμονες)

Επίσης το ιικο φορτίο στις προηγούμενες αναπνευστικές λοιμώξεις κορυφωνόταν 5 μέρες αργότερα σε σύγκριση με το φορτίο του σημερινού -ο τωρινός δηλαδή παράγει πολύ ιικό φορτίο νωρίτερα απο τους άλλους ιους της ομάδας του. Ετσι στις προηγούμενες περιπτώσεις η ιχνηλάτηση και η καραντίνα (και ο περιορισμός εξάπλωσης) ήταν σχετικά πιο εύκολη δουλειά. Στη γρίπη επίσης οι ασυμπτωματικοί φορείς έχουν λιγότερο ιικό φορτίο στις εκκρίσεις τους απο το ανώτερο αναπνευστικό. Επιπλέον οι ασυμπτωματικοί ή προσυμπτωματικοι φορείς των ιών της γρίπης “σπέρνουν” στο περιβάλλον όχι μόνον μικρό σχετικά φορτίο, αλλά και για πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα σε σύγκριση με τον “τρέχοντα” ιό.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το άρθρο,  οι ειδικοί συνέκριναν  το ιικό φορτίο ασθενών, αλλά και προσυμπτωματικών και ασυμπτωματικών φορέων του νέου ιού σε γηροκομείο της Ουάσιγκτον. Εκεί είχε βρεθεί θετικός στον ιό ένας εργαζόμενος την 1η Μαρτίου (δεν είχε συμπτώματα και εργαζόταν κανονικά μέχρι τότε). Εκεί εργαζόμενοι και νοσηλευόμενοι ελέγχθηκαν -στις 13 Μαρτίου και ξανά στις 20 Μαρτίου. Οι 76 ελεγχθέντες χωρίστηκαν σε νοσούντες τυπικά (με συνήθη δηλαδή συμπτώματα), σε νοσούντες με άτυπα συμπτώματα (δηλαδή όχι με συνηθη συμπτώματα), σε ασυμπτωματικούς και σε προσυμπτωματικούς (δηλαδή ομάδα που αρχικά δεν είχε συμπτώματα αλλά εν συνεχεία εκδήλωσε) Όσοι ασυμπτωματικοί ασθένησαν, μεταφέρθηκαν ως δείγματα στην ομάδα δειγμάτων των προσυμπτωματικών.

Το δυσάρεστο συμπέρασμα ήταν πως και στις τέσσερις ομάδες (ασθενείς με βαριά συμπτώματα, ασθενείς με ήπια συμπτώματα, ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί) το ιικό φορτίο στις εκκρίσεις τους ήταν σχεδόν εξίσου υψηλό. Επισης δυσάρεστο ήταν το εύρημα ότι στο 71% των δειγμάτων από προσυμπτωματικούς ασθενείς το ιικό φορτίο περιείχε ζωντανούς και μεταδόσιμους ιούς ακόμα και 6 μέρες πριν από την ανάπτυξη συμπτωμάτων. Στη συγκεκριμένη δομή η θνησιμότητα τελικά αποδείχθηκε υψηλή -έχασε τη μάχη το 26% των προσβληθέντων,  όλοι τους ηλικιωμένοι.

Το άρθρο της ιατρικής επιθεώρησης εστιάζεται σε δομές με ευάλωτους πληθυσμούς (π.χ. γηροκομεία) ή σε δομές με υψηλή επικινδυνότητα εξάπλωσης (π.χ. φυλακές, κρατητήρια), αλλά θέτει το ζήτημα της αναγκαιότητας της χρήσης μάσκας σε όλους τους κλειστούς χώρους ή σε χώρους συγχρωτισμού ή με πολυκοσμία, ακόμα και όταν είναι υπαίθριοι (π.χ. αγορές, πλατείες, υπαίθρια μπαράκια με πολλούς θαμώνες κ.λπ.) Οι συγγραφείς θεωρούν ουσιαστικά μη αποδοτικό το μέτρο της ιχνηλάτησης με βάση τα συμπτώματα γιατί όταν εκδηλώνεται ο πυρετός ή ο έντονος βήχας είναι αργά για να περιοριστεί η εξάπλωση και το άρθρο συνιστά τον προληπτικό έλεγχο με τεστ σε ασυμπτωματικούς σε όλες τις δομές με συγχρωτισμό.

Το συμπέρασμα δυστυχώς στα καθ΄ημάς είναι ότι αφού οι ασυμπτωματικοί  μεταδίδουν τον ιό και είναι κυριολεκτικά αμέτρητοι (και λόγω τουρισμού θα πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα), με την χαλάρωση των μέτρων απόστασης στην πράξη  και την ημικατάργηση της μάσκας ή με την κακή χρήση της (βάλε, βγάλε, ως φουλάρι, ως ντεκόρ στο λαιμό κ.λπ.) η μετάδοση του ιού (και η ανοσία αγέλης) φαίνεται πλέον να είναι  μονόδρομος. Ακόμα και σε χώρες σαν τη δική μας, όπου η μεγάλη οικονομική και κοινωνική θυσία του lockdown αυξησε τις πιθανότητες να ανταποκριθεί το σύστημα υγείας και να σωθούν ζωές, η μη τήρηση αποστάσεων και η περιφρόνηση της μάσκας δεν οδηγεί σε ασφαλές φθινόπωρο.