Χρήστος Κυρατσούς: Ο Έλληνας επικεφαλής της έρευνας για το εμβόλιο του κορονοϊού στη Νέα Υόρκη

Ο Δρ. Χρήστος Κυρατσούς, αντιπρόεδρος και επικεφαλής έρευνας μολυσματικών νόσων και τεχνολογιών φορέων της Regeneron είναι επικεφαλής της έρευνας για το εμβόλιο του κορονοϊού στη Νέα Υόρκη.

Ο 39χρονος επιστήμονας, τον οποίο το περιοδικό Business Insider συμπεριέλαβε στους 30 ανθρώπους παγκοσμίως που αναμένεται να μεταμορφώσουν τον μέλλον των υπηρεσιών υγείας, είναι εκείνος που πριν λίγα χρόνια βρήκε το φάρμακο κατά του Έμπολα, σώζοντας τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων που βρίσκονταν ένα βήμα πριν από τον θάνατο.

 

 

Ο Έλληνας ερευνητής έχει καταγωγή από την Κοζάνη, σπούδασε στο Φαρμακευτικό τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ, το 2004, έκανε το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη και έπειτα πέρασε από το NYU για δύο χρόνια.

Ο Χρήστος Κυρατσούς τιμήθηκε, το 2009, για τις ακαδημαϊκές επιδόσεις του με το βραβείο του Κοσμήτορα της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Columbia (2009 Dean’s Award for Excellence in Research) και, το 2011, ξεκίνησε να εργάζεται στην αμερικανική Regeneron, στην οποία παραμένει έως σήμερα.

Τον Αύγουστο του 2014, η επιδημία Ebola βρισκόταν σε έξαρση στην Αφρική και η εταιρεία ξεκίνησε τις έρευνες.

Η ερευνητική ομάδα, της οποίας ο Δρ. Κυρατσούς ήταν επικεφαλής στο κομμάτι της έρευνας για την επιλογή των αντισωμάτων, ως τα Χριστούγεννα, είχε βρει τα τρία αντισώματα που χρειάζονταν για την ανάπτυξη μιας επιτυχημένης θεραπείας.

Στις αρχές του 2015, τα αντισώματα χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς σε μελέτες σε μοντέλα σε ζώα και αν και μέχρι το καλοκαίρι η συγκεκριμένη επιδημία ήταν σε ύφεση, το 2018, που στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό υπήρξε νέα έξαρση, η ομάδα του Έλληνα επιστήμονα ήταν έτοιμη. Σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Φαρμάκων, τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» και άλλες ομάδες, κατάφεραν ταχύτατα να χρησιμοποιήσουν τα αντισώματα σε ασθενείς.

Τα ποσοστά επιβίωσης μετά από τη μόλυνση από τον ιό του Έμπολα ήταν πολύ χαμηλά, της τάξεως του 30%, ενώ μέσω των κλινικών δοκιμών που έγιναν στα μολυσμένα άτομα, φανερώθηκε ότι με τη χορήγηση του REGN-EB3 (το μείγμα των αντισωμάτων) το ποσοστό επιβίωσης ανέβηκε στο 70%.

Η θεραπεία τους λειτουργούσε και έσωσε εκατοντάδες ανθρώπους από τον ιό.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νόσων (NIAID) των ΗΠΑ, που συμμετείχε στις δοκιμές των φαρμάκων, έκανε λόγο για «πολύ καλά νέα», σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Ρόιτερς, την «Guardian» και τους «New York Times». Όπως είπε ο διευθυντής του NIAID, Δρ. Άντονι Φαούτσι, «είναι τα πρώτα φάρμακα που, σε μια επιστημονικά αξιόπιστη έρευνα, έδειξαν σαφώς μια σημαντική μείωση της θνησιμότητας».

Συνολικά δοκιμάστηκαν, από τον Νοέμβριο του 2018, τέσσερα φάρμακα σε περίπου 700 ασθενείς στη Δημοκρατία του Κονγκό, όπου υπήρχε σημαντική εξάπλωση του ιού και σχεδόν 1.900 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους το 2019. Τα δύο φάρμακα (REGN-EB3 της εταιρείας Regeneron Pharmaceuticals και mAb114 της Ridgeback Biotherapeutics), που επιτίθενται στον ιό μέσω μονοκλωνικών αντισωμάτων, αποδείχθηκαν πολύ πιο αποτελεσματικά από τα άλλα δύο (ZMapp και Remdesivir) και πλέον χρησιμοποιούνται ευρέως.

Το 2020, εν όψει της πανδημίας του Covid 14, ο Δρ. Χρήστος Κυρατσούς και η ομάδα του στη Νέα Υόρκη χρησιμοποιούν την ίδια πλατφόρμα για τη δημιουργία αντισωμάτων, όπως στον αιμορραγικό ιό Έμπολα.

«Αν για παράδειγμα» εξηγεί ο Έλληνες επιστήμονας, «κάποιος προσβληθεί από τον κορονοϊό, το ανοσοποιητικό του σύστημα θα φτιάξει αντισώματα εναντίον του ιού αυτού. Εμείς προσπαθούμε να μιμηθούμε αυτή τη διαδικασία και να παράξουμε τα πιο αποτελεσματικά αντισώματα, τα οποία όταν χορηγηθούν σε κάποιον ασθενή θα κολλήσουν επάνω στο ιό και θα σταματήσουν τη διασπορά του.

Τα αντισώματα αυτά είναι πολύ εξειδικευμένα και ελπίζουμε να μπορούν να δοθούν τόσο σε άτομα που δεν έχουν προσβληθεί από τον ιό, ως μέσο προφύλαξης, όσο και σε ήδη ασθενείς, προκειμένου να μειώσουν τα επίπεδα του κορωνοϊού και να βελτιώσουν τα συμπτώματά τους. Είμαστε σε φάση που σχεδόν έχουμε τελειώσει με την επιλογή των αντισωμάτων αυτών. Είχαμε χιλιάδες αντισώματα και επιλέξαμε τα 2 που έχουν μεγαλύτερη δράση. Ελπίζουμε μέσα στις επόμενες εβδομάδες να ξεκινήσουμε την παραγωγή των αντισωμάτων αυτών σε μεγάλες ποσότητες, ώστε να ξεκινήσουμε αρχές καλοκαιριού τις κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους».

Η ομάδα χρησιμοποιεί τις ίδιες ακριβώς τεχνολογίες που χρησιμοποίησε για να φτιάξει τα αντισώματα εναντίον του Εμπολα.

Έδειξαν σε κλινική δοκιμή ότι τα αντισώματα δουλεύουν και μειώνουν τη θνησιμότητα εναντίον του συγκεκριμένου ιού κι ευελπιστούν πως με τις ίδιες τεχνολογίες θα καταφέρουν κάτι αντίστοιχο και ότι τα αντισώματα που θα αναπτύξουν για τον κορωνοϊό θα αποδειχθούν το ίδιο αποτελεσματικά.

Τα αντισώματα θα χορηγούνται στον οργανισμό με ενέσεις στις οποίες θα μπορεί κάποιος να κάνει μόνος του στο σπίτι όπως για παράδειγμα αυτές της ινσουλίνης. Σε περίπτωση όμως που κάποιος χρειαστεί μεγάλη ποσότητα αντισωμάτων η χορήγηση θα πραγματοποιείται σε νοσοκομεία με ενδοφλέβια έγχυση.

Στις αρχές του καλοκαιριού θα ξεκινήσουν οι κλινικές δοκιμές για τα αντισώματα που ενδέχεται να αποτελέσουν τη φαρμακευτική «απάντηση» στον κορονοϊό από τη «Regeneron Pharmaceuticals».

Την ίδια στιγμή, ο Δρ Κυρατσούς αναφέρει ότι το φάρμακο «Kevzara», παράγωγο των αντισωμάτων «Sarilumab» από την «Regeneron» σε συνεργασία με την «Sanofi», που κυκλοφορεί για την αρθρίτιδα, δοκιμάζεται ήδη σε νοσοκομεία της Νέας Υόρκης, προκειμένου να εξεταστεί η ανασταλτική δράση του στην πνευμονία.

Το φάρμακο αυτό έχει την ιδιότητα να μπλοκάρει μια πρωτεϊνη, την ιντερλεφκίνη και καθώς υπάρχουν κάποιες αναφορές ότι η ιντερλεφκίνη 6 παίζει σημαντικό ρόλο στην πνευμονία, για τα άτομα που βρίσκονται στα τελευταία στάδια, η εταιρεία τρέχει ήδη μια κλινική δοκιμή σε πολλά νοσοκομεία για να δει εάν αυτό το φάρμακο έχει επίδραση στους ασθενείς με κορωνοϊό, για τη βελτίωση των συμπτωμάτων τους.

Το μακροπρόθεσμο σχέδιο είναι τα εμβόλια, τα οποία, όταν γίνουν διαθέσιμα, ευελπιστούν ότι θα μπορέσουν να προσφέρουν μακροχρόνια ανοσία και να προστατεύσουν μεγάλες ομάδες πληθυσμού για πολλά χρόνια. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει διαθεσιμότητα μέσα σε ένα με ενάμιση χρόνο.

Στην ερώτηση για το υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί ο κορωνοϊός να γίνει μια αντιμετωπίσιμη λοίμωξη και να εξαλειφθεί πλήρως στο μέλλον, ο Δρ Χρήστος Κυρατσούς απαντά πως αν όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη εμβολιαστούν, τότε ο κορωνοϊός μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς.

Τα εμβόλια ανήκουν στην κατηγορία της πρόληψης, οπότε αν έχει επιτυχημένα αποτελέσματα, μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς.

«Όταν δεν υπάρχουν εμβόλια πρέπει να δώσουμε φάρμακα και αντισώματα σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, προκειμένου να σταματήσουμε την μετάδοσή του ή να παραμείνουμε σε φάρμακα που απλά μειώνουν τις παρενέργειες και τη θνησιμότητα».

Η επιτυχία του Έλληνα ερευνητή κάνει για μια ακόμη φορά περήφανη την Ελλάδα. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι το περιοδικό «Business Insider» τον έχει εντάξει ανάμεσα στους 30 νέους ηγέτες που αλλάζουν το μέλλον στο χώρο της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο.