ΔΕΕΕΜ-ΟΜΟΝΟΙΑ: Διαδικασία Απογραφής Πληθυσμού στην Αλβανία

Την περασμένη Τετάρτη, 17 Ιουλίου 2024, με πρωτοβουλία και το συντονισμό του Προέδρου του Κόμματος Ένωση για Ανθρώπινα Δικαιώματα κ. Βαγγέλη Ντούλε, διοργανώθηκε στα Τίρανα συνάντηση με τη συμμετοχή πολιτικών φορέων και οργανώσεων που εκπροσωπούν τις εθνικές μειονότητες στην Αλβανία. 

Αποκλειστικό θέμα συζήτησης ήταν η διαδικασία Απογραφής Πληθυσμού Cens23 που υλοποιήθηκε στη χώρα τον περασμένο χρόνο και τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε προσφάτως η Κρατική Στατιστική Αρχή INSTAT. 

Μετά από συζητήσεις υπήρξε σύγκλιση επί του κειμένου προκαταρκτικών συμπερασμάτων για το μοναδικό ζήτημα της ημερήσιας διάταξης της συνάντησης που καταρτίστηκε από την Δημοκρατική Ένωση Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας ΟΜΟΝΟΙΑ ως η σημαντικότερη αριθμητικά και ιστορικής αναγνώρισης καθώς και καλύτερα οργανωμένης σε πολιτικές κατοχύρωσης κι εφαρμογής πολιτικών που αφορούν στα μέλη των Εθνικών Μειονοτήτων.  

Εν κατακλείδι να επισημανθεί ότι η κρατική διαδικασία απογραφής απορρίπτεται απ’ το σύνολο των εκπροσώπων των μειονοτήτων πράγμα το οποίο απ ’τη μια καθιστά τα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν αναξιόπιστα και απορριπτέα και απ’ την άλλη αναδεικνύει ουσιαστικότερα προβλήματα που αφορούν σε διακρίσεις και καταπίεση των μειονοτήτων. Οι κυβερνητικές πολιτικές στο πεδίο αυτό χαρακτηρίζονται από στοιχεία εθνικιστικού ολοκληρωτισμού και δεν συνάδουν με δεσμεύσεις της χώρας από τη συμμετοχή σε διεθνείς συνθήκες και ούτε με τις προϋποθέσεις που οφείλει εκπληρώσει στα πλαίσια της ενσωμάτωσης στην ΕΕ. 

Συμπερασματικά το σύνολο σχεδόν των μειονοτήτων στη χώρα απαιτεί τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν να μην λαμβάνονται υπόψη στην εφαρμογή κυβερνητικών πολιτικών για τις μειονότητες. Επί το πλείστον αξιώνουν βάσιμα τη διενέργεια ειδικής διαδικασίας για την καταγραφή της δημογραφίας και γεωγραφίας των κοινοτήτων μελών των Εθνικών Μειονοτήτων με απόλυτη προσήλωση κι εφαρμογή του δικαιώματος και κριτηρίου του αυτοπροσδιορισμού. 

 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ CENS23 ΥΠΟ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ 

 ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΖΕ Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ 

 Καθώς συζητήσαμε στα Τίρανα, σήμερα στις 17 Ιουλίου 2024, εμείς, εκπρόσωποι των άμεσα ενδιαφερομένων οργανώσεων των Εθνικών Μειονοτήτων στη Δημοκρατία της Αλβανίας, εξετάζοντας αποκλειστικά ζητήματα που αφορούν στην Γενική Απογραφή Πληθυσμού και τα αποτελέσματα της όπως δημοσιεύθηκαν από την Στατιστική Αρχή – INSTAT, διαπιστώνουμε: 

Η Απογραφή σε ότι αφορά στις Μειονότητες που ζουν ιστορικά στην επικράτεια της Δημοκρατίας της Αλβανίας και σ’ αυτή την επανάληψη της απέτυχε να εφαρμόσει τις καλύτερες πρακτικές στο πεδίο αυτό σε ότι αφορά στην συνεργασία με τους εκπροσώπους των κοινοτήτων, την άμεση συμμετοχή μας στη διαδικασία, την κατάρτιση ενός σαφούς εντύπου εργασίας σε ότι αφορά τις ερωτήσεις για την εθνική καταγωγή, την μητρική γλώσσα και το θρήσκευμα. 

Ειδικά, οι προσδοκίες μας υπήρξαν μεγαλύτερες δεδομένου ότι το αίτημα μας για ειλικρινή προσέγγιση και με αξιοπιστία της υπόθεσης της δημογραφίας και γεωγραφίας των μειονοτήτων μετά την πτώση του ολοκληρωτικού καθεστώτος συμμερίζονται και αποτελεί επιχείρημα σε εκθέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, προϋπόθεση για την πρόοδο των ενταξιακών διαδικασιών στην ΕΕ και, κυρίως στηρίζεται στο γεγονός ότι στην εγχώρια νομοθεσία έχει προστεθεί πλέον σχετικός νόμος για την προστασία των Εθνικών μειονοτήτων στην Δημοκρατία της Αλβανίας. 

Δεδομένου ότι στη χώρα δεν υφίσταται αξιόπιστη και κοινώς αποδεκτή βάση δεδομένων για τα αριθμητικά μεγέθη και την εξάπλωση υπολογίσιμου μεγέθους κοινοτήτων μελών των εθνικών μειονοτήτων και άλλο τόσο υπό τη συνθήκη όπου, ούτε ο προαναφερόμενος Νόμος ορίζει ενδεικνυόμενο μέσο δήλωσης των πολιτών ότι αποτελούν μέλος μιας ανάλογης μειονότητας, η Απογραφή Πληθυσμού αναμένονταν να προσεγγίσει και αυτή την πλευρά της υπόθεσης. 

Στην ιδιαίτερα ευαίσθητη φάση συλλογής στο πεδίο των στοιχείων, οι πληροφορίες που έχουμε συλλέξει σε διάφορες περιοχές της χώρας, στην ύπαιθρο και τα αστικά κέντρα, σε αριθμό περιπτώσεων που επαρκούν στην εξαγωγή συμπερασμάτων, μιλούν ξεκάθαρα για πλήρη αποτυχία. Σε κατ επανάληψη περιπτώσεις,  οικογενειακές εστίες των κοινοτήτων μας δεν επισκέφθηκαν οι επιφορτισμένοι υπάλληλοι. Όπου  έγιναν οι κατά πρόφαση επίσκεψη, επιδείχθηκε σκόπιμη αμέλεια στην καταγραφή των απαντήσεων σε ότι αφορά τα ερωτήματα του άμεσου ενδιαφέροντος μας. Δεν εφαρμόστηκε, παρόλο που η δυνατότητα υπάρχει, η εκδοχή ηλεκτρονικής συμμετοχής στην απογραφή μέσω σχετικής πλατφόρμας. Υφίστανται αξιόπιστες καταγγελίες για ανάμειξη στην διαδικασία κρατικών αξιωματούχων κι υπηρεσιών χωρίς καμιά αρμοδιότητα και νομική δικαιολόγηση. Και πάλι εκδηλώθηκε το αρνητικό φαινόμενο όπου η διαδικασία προσβλήθηκε από αρνητική προπαγάνδα στα μέσα ενημέρωσης, ανεπιθύμητη αφενός και με ολοκληρωτική εθνικιστική έμπνευση, αφετέρου. Δεν επιδείχθηκε η απαιτούμενη ευαισθησία κατά την προετοιμασία της διαδικασίας ή και κατά την φάση των κατ οίκο επισκέψεων και συλλογής των δεδομένων, στις μητρικές γλώσσες των μελών των μειονοτήτων, πράγμα το οποίο απ’ τη μια θα προσέθετε στη βούληση συμμετοχής και απ’ την άλλη θα καθιστούσε την διαδικασία πιο φιλική κι αξιόπιστη. 

Κατά τη φάση συλλογής κι επεξεργασίας των δεδομένων, ανεξαρτήτως της επιμονής μας ώστε να έχουμε θεσμική πρόσβαση, εξαιρεθήκαμε πλήρως και στερηθήκαμε από τέτοια δυνατότητα. Κατά τη φάση αυτή κυριάρχησαν φαινόμενα έλλειψης διαφάνειας, ενώ ειδικοί στον τομέα των στατιστικών κάνουν λόγο και για έλλειψη επαγγελματισμού, εφαρμογές αντιεπιστημονικής μεθοδολογίας κι άλλες αυθαιρεσίες προς ικανοποίηση στοχευόμενων και σκόπιμων κυβερνητικών πολιτικών. 

Υπό τις συνθήκες αυτές τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν με αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και αναβολές απ’ την INSTAT είναι απαράδεκτα, αβάσιμα και αποτελούν ξεκάθαρη απόδειξη κρατικής βούλησης για τεχνητή απομείωση των αριθμητικών μεγεθών των μειονοτήτων. Τούτο μάλιστα συνδέεται με τη συνέχιση πολιτικών διακρίσεων εις βάρος των μειονοτήτων και μη εφαρμογή στην πράξη κατοχυρωμένων δικαιωμάτων για τα μέλη των μειονοτήτων που αφορούν στην προστασία και προαγωγή της ιδιαίτερης ταυτότητας τους. 

Κάθετα εκφράζουμε την διαμαρτυρία μας για την αποτυχία της διαδικασίας Cens23 σε ότι αφορά το πεδίο που μας ενδιαφέρει και αρνούμαστε να αποδεχτούμε κι υιοθετήσουμε ως αξιόπιστα τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν. 

Επισημαίνουμε άλλη μια φορά το αίτημα μας ότι είναι ώρα για αλλαγή στάσης και τούτο να εκφραστεί δια της υλοποίησης διαδικασίας ειδικού σκοπού ώστε να οριστικοποιηθούν δεδομένα που αφορούν στη δημογραφία και γεωγραφία των μειονοτήτων στη χώρα με τον απόλυτο σεβασμό στο δικαίωμα και κριτήριο του αυτοπροσδιορισμού των πολιτών για την εθνική καταγωγή, την μητρική γλώσσα και το θρήσκευμα τους. 

Δεδομένου ότι ο διεθνής παράγοντας και, κυρίως το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ένωση που ήταν και ο βασικός χρηματοδότης της διαδικασίας και του γεγονότος ότι, στα πλαίσια των ενταξιακών εξελίξεων, υφίστανται δεσμευτικές ειδικές  υποχρεώσεις, αφενός να ασκήσουν πίεση ώστε τα αποτελέσματα και αυτής της Απογραφής σε ότι αφορά στις μειονότητες και τις θρησκευτικές κοινότητες να μην λαμβάνονται υπόψη και αφετέρου να στηρίξουν το αίτημα μας για ειδική διαδικασία καταγραφής με αντικείμενο τη συλλογή των εν λόγω δεδομένων.