Δανία: “Χρειαζόμαστε δύο χρόνια για να ερευνήσουμε την υποχρεωτική αντισύλληψη στις Γροιλανδές”

Όπως λένε, ορισμένες από αυτές ήταν μόλις 12 ετών όταν τούς τοποθετήθηκε η ενδομήτρια συσκευή (IUD) από Δανούς γιατρούς, σε μία προσπάθεια μείωσης του πληθυσμού της Γροιλανδίας κατά την περίοδο 1966 – 1970 και αναφέρουν ότι περίπου 4.500 γυναίκες και κορίτσια υπέστησαν την υποχρεωτική διαδικασία για να μειωθεί ο αριθμός των αυτοχθόνων. Αυτός ο αριθμός σε έναν πληθυσμό τότε μόλις 30.000, σημαίνει ότι έγινε υποχρεωτική αντισύλληψη στις περισσότερες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Η κυβέρνηση της Δανίας δηλώνει σοκαρισμένη, όμως λέει ότι δεν θα έχει πόρισμα της έρευνας πριν από το 2025, παρότι αυτή η ιστορία ξεκίνησε από τον 2023. Αρχικά, πέρσι, παρουσιάστηκαν 67 γυναίκες που ζήτησαν αποζημίωση από το κράτος. Ενώ ενημέρωσαν ότι θα κινούνταν και σε διεθνή δικαστήρια, εντούτοις η κυβέρνηση της Δανίας δεν προέβη σε καμία ενέργεια.

Αυτό είχε σαν συνέπεια να αυξηθεί κάθετα ο αριθμός των γυναικών που μήνυαν ουσιαστικά την κυβέρνηση της Δανίας. Παρότι πολλές γυναίκες που υπέστησαν την υποχρεωτική αντισύλληψη έχουν πλέον πεθάνει ή ειναι πολύ ηλικιωμένες για να “κυνηγήσουν”  το θέμα νομικά, συγκεντρώθηκαν 143, στις οποίες μπήκε αντισύλληψη υποχρεωτικά σε διάφορες ηλικίες τους και όχι μόνον στην εφηβεία. Η πιο μεγάλη από τις ενάγουσες είναι 80 ετών.

Η πρώτη Γροιλανδή που μίλησε ανοιχτά για το θέμα είναι η ψυχολόγος και ακτιβίστρια Naja Lyberth, που κατήγγειλε ότι το σπιράλ της τοποθετήθηκε στην εφηβείας από Δανό γιατρό στη διάρκεια γυναικολογικής εξέτασης, χωρίς όμως η ίδια να συμφωνήσει για την αντισύλληψη.

Η ίδια δήλωσε στον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό της Γροιλανδίας, KNR πως «καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να αποφασίζει αν πρέπει να κάνουμε παιδιά ή όχι». Τον περασμένο Οκτώβριο η ίδια σημείωσε πως, παρότι μετά από πολλές δυσκολίες είχε καταφέρει να αποκτήσει παιδί στα 35 της, πολλές από τις υπόλοιπες καταγγέλλουσες διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν πλέον να συλλάβουν. Μία από αυτές έμαθε μόλις το 2022 ότι της είχε τοποθετηθεί το σπιράλ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ειδικά στις έφηβες, η επέμβαση γινόταν αμέσως μετά το σχόλασμα και συχνά δεν ζητείτο καν η άδεια των γονέων τους.

Προσέθεσε ότι προκλήθηκε σε πολλές γυναίκες στείρωση στην ουσία και πολλά θύματα  υπέφεραν από έντονους πόνους, εσωτερική αιμορραγία και γυναικολογικές λοιμώξεις. Παρότι η Lyberth μίλησε δημόσια για την ιστορία της πριν από αρκετά χρόνια, το σκάνδαλο προσέλκυσε ευρεία προσοχή στη Δανία, πολύ καιρό αργότερα.

Αποικία της Δανίας έως το 953, η Γροιλανδία έχει τη δική της τοπική κυβέρνηση για σχετικά περιορισμένης εμβέλειας αποφάσεις. H εξωτερική πολιτική και η άμυνα, παραμένουν στα χέρια του βασιλείου της Δανίας, στο κοινοβούλιο τού οποίου οι Γροιλανδοί μετέχουν με δύο βουλευτές.

Πέρσι η κυβέρνηση της Δανίας σε συνεργασία με τη Naalakkersuisut, την κυβέρνηση της Γροιλανδίας, ξεκίνησαν ανεξάρτητη έρευνα για την υπόθεση αλλά και για άλλες πρακτικές πρόληψης της εγκυμοσύνης που εφαρμόστηκαν στη χώρα μεταξύ 1960 και 1991. Το 1991 η Γροιλανδία πήρε στα χέρια της επιτέλους το υπουργείο Υγείας της χώρας και όλα αυτά έπαψαν να αποσιωπώνται, όμως και κανείς δεν ήθελε να τα “σκαλίσει”.

Η κυβέρνηση της Δανίας το 2020 ζήτησε συγγνώμη και για άλλο μεγάλο φάουλ: το “πείραμᔨτου 1951, όταν πήραν δια της βίας 22 παιδιά Ινουΐτ στη Δανία, υποτίθεται για να έχουν καλύτερη παιδεία και ευρωπαϊκή προοπτική. Τα παιδιά αυτά αποκόπηκαν από τις οικογένειές τους και ο στόχος ήταν ουσιαστικά να “εκ-Δανισθούν”.

Ο πρωθυπουργός της Δανίας είπε το 2020 ότι «υποτίθεται ότι θέλαμε να εκσυγχρονίσουμε τη Γροιλανδία και να προσφέρουμε στα παιδιά μια καλύτερη ζωή, αλλά το όλο πείραμα κατέληξε σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα νέος τύπος Ινουΐτ, διδάσκοντα στα παιδιά αυτά απόλυτα διαφορετικά πράγματα στο σχολείο και ελπίζοντας ότι όταν επέστρεφαν στην πατρίδα τους θα λειτουργούσαν ως συνδετικοί κρίκοι. Ζητάμε συγγνώμη από εκείνους που θα έπρεπε κανονικά να τους φροντίζουμε και αποτύχαμε. Τα παιδιά εκείνα έχασαν κάθε δεσμό με τις οικογένειες και τις ρίζες τους, ουσιαστικά με το λαό τους».

Για το ζήτημα της υποχρεωτικής αντισύλληψης, η κυβέρνηση της Δανίας δήλωσε θορυβημένη. «Πρόκειται για ένα τραγικό θέμα και πρέπει να βρούμε την άκρη του νήματος. Γι’ αυτό, επί του παρόντος, διεξάγεται ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα. Η έκθεση της έρευνας δεν πρόκειται να δημοσιευτεί πριν τον Μάιο του 2025», αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών και Υγείας της Δανίας.

Η Γροιλανδία έχει πληθυσμό μόλις 57.000 και οι αυτόχθονες αποτελούν πλειοψηφία, είναι όμως οι περισσότεροι μιγάδες, καθώς από την χώρα πέρασαν αμέτρητοι Νορβηγοί και Δανοί που άλλαξαν σημαντικά και την σύσταση του πληθυσμού αλλά στην πράξη και την εκπροσώπηση των ινουΐτ στα κέντρα αποφάσεων. Το νησί ήταν αποικία μέχρι το 1953, όταν “αναβαθμίσθηκε” σε επαρχία της Δανίας. Το 1979 η Γροιλανδία έλαβε μερική αυτονομία και το 2009 απέκτησε τοπική κυβέρνηση.

Πηγή: Associated Press