Είναι εφικτή η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35

Haber Global: «Συζητούνται οι κυρώσεις CAATSA – Πώς θα ανοίξει ο δρόμος για τα F-35 για την Τουρκία;»

Με τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας να έχουν επανέλθει σε θετική πορεία μετά την εκλογή του Donald Trump, το επόμενο βήμα αναμένεται να είναι η άρση των κυρώσεων CAATSA. Επισημαίνεται ότι η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35 εξαρτάται από την άρση αυτών των κυρώσεων, ενώ υπογραμμίζεται ότι ο αποκλεισμός της Άγκυρας –ως ιδρυτικού μέλους του προγράμματος– πρέπει να τερματιστεί.

Μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, εκτιμάται πως εγκαινιάζεται μια νέα εποχή στις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσινγκτον. Η αναφορά του Αμερικανού Προέδρου ότι «η Τουρκία κρατά το κλειδί για τη Συρία» οδήγησε, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, στην άρση των αμερικανικών κυρώσεων προς τη Συρία. Πλέον, το δημόσιο ενδιαφέρον στρέφεται στην πιθανότητα άρσης και των κυρώσεων CAATSA κατά της Τουρκίας.

Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων, ο καθηγητής Δρ. Kamer Kasım, ειδικός στις διεθνείς σχέσεις, δήλωσε στο Haber Global Web Exclusive ότι η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 είναι εφικτή, δεδομένης της ιδρυτικής της συμμετοχής στο έργο. Τόνισε δε ότι ανταγωνίστριες της Τουρκίας στον αμυντικό τομέα παρακολουθούν στενά τη διαδικασία των CAATSA.

Οι κυρώσεις σε ισχύ από το 2020

Ο Donald Trump φέρεται διατεθειμένος να άρει τις κυρώσεις CAATSA και να επανεκκινήσει τις πωλήσεις οπλικών συστημάτων προς την Τουρκία, περιλαμβανομένων και των μαχητικών F-35. Ωστόσο, σημειώνεται ότι, αν και ο Λευκός Οίκος διαθέτει την εξουσία να άρει τις κυρώσεις χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου, η διαδικασία αυτή απαιτεί την εκπλήρωση σειράς σύνθετων προϋποθέσεων.

«Θα πρέπει να αρθούν πλήρως»

Ο καθηγητής Kasım, μέλος ΔΕΠ στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Abant İzzet Baysal, εξέφρασε την άποψη ότι με την εκλογή Trump οι προσδοκίες για την άρση των κυρώσεων έχουν αυξηθεί: «Ο Trump, γενικά, δεν ευνοεί τέτοιους περιορισμούς. Η προσδοκία τώρα είναι ότι αυτοί οι περιορισμοί θα αρθούν πλήρως».

Η Τουρκία ως ιδρυτικό μέλος

Υπογράμμισε πως η Τουρκία είναι ιδρυτικό μέλος του προγράμματος των F-35, άρα «ο αποκλεισμός της δεν είναι αποδεκτός. Δεν πρόκειται για εξωτερικό εταίρο. Πιστεύω ότι η κυβέρνηση Trump θα καταφέρει να επιλύσει το ζήτημα αυτό. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να ασκηθούν πιέσεις από τα ελληνικά και αρμενικά λόμπι στις ΗΠΑ».

Το ζήτημα των S-400

Αναφορικά με τα ρωσικά συστήματα S-400, που αποτέλεσαν αφορμή για τις κυρώσεις, ο καθηγητής Kasım σημείωσε ότι «το βασικό επιχείρημα είναι πως δεν μπορούν να ενσωματωθούν στο σύστημα του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι τα συστήματα δεν συνιστούν απειλή για τη Συμμαχία. Δεν πιστεύω ότι η κυβέρνηση Trump θα αντιδράσει έντονα, ωστόσο τα λόμπι στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν το θέμα αυτό ως μοχλό πίεσης. Σε κάθε περίπτωση, τον τελικό λόγο θα έχει ο Αμερικανός πρόεδρος. Η Τουρκία βρίσκεται σήμερα σε πιο πλεονεκτική θέση σε σχέση με την περίοδο Biden, καθώς οι διεθνείς εξελίξεις ενισχύουν τον ρόλο της».

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, κύκλοι στις ΗΠΑ παρακολουθούν από κοντά την πορεία των CAATSA και συζητούνται παρασκηνιακά πιθανές διαβεβαιώσεις που θα μπορούσαν να δοθούν από την Άγκυρα προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ σχετικά με τη χρήση των S-400.