Ekonomim: Προσδοκίες για συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό αμυντικό υπερταμείο των 100 δισ. ευρώ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε επισήμως το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE (Strategic Technologies for Europe Platform), συνολικού ύψους 100 έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και της τεχνολογικής ανεξαρτησίας των κρατών-μελών. Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία, αν και δεν είναι κράτος-μέλος, προσβλέπει σε μια μορφή συνεργασίας ή ένταξης στο πρόγραμμα, όπως αποκάλυψαν πηγές της τουρκικής κυβέρνησης στην εφημερίδα Ekonomim.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Άγκυρα εμφανίζεται έτοιμη για μια «ειλικρινή και ρεαλιστική συνεργασία», τόσο στον τομέα προμήθειας και πώλησης εξοπλισμού, όσο και στη συν-παραγωγή στρατιωτικών τεχνολογιών με ευρωπαϊκές χώρες και επιχειρήσεις.

Πολιτικά εμπόδια – Αντιρρήσεις από κράτη-μέλη

Ωστόσο, η πιθανή ένταξη της Τουρκίας στο SAFE προσκρούει, τουλάχιστον προς το παρόν, σε πολιτικά εμπόδια. Όπως σημειώνεται, ορισμένα κράτη-μέλη της ΕΕ –μεταξύ αυτών και η Ελλάδα– εκφράζουν σαφείς επιφυλάξεις για μια τέτοια συνεργασία, γεγονός που δυσκολεύει την επίσημη έγκριση.

Η συμμετοχή τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, στο SAFE προϋποθέτει ομόφωνη απόφαση των 27 κρατών-μελών της ΕΕ.

Παρά τις αντιδράσεις, πηγές προσκείμενες στην Άγκυρα εκτιμούν ότι η ΕΕ έχει την πολιτική βούληση να ξεπεράσει τις επιμέρους αντιρρήσεις, δεδομένου του μεγάλου παραγωγικού δυναμικού της Τουρκίας και της ήδη υπάρχουσας συμμετοχής τουρκικών αμυντικών προϊόντων στα αποθέματα ΝΑΤΟ και ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών.

Εναλλακτικά σενάρια: Ευρωπαϊκές εταιρείες σε τουρκικά έργα

Μια άλλη πιθανή οδός συνεργασίας θα μπορούσε να είναι η συμμετοχή ευρωπαϊκών εταιρειών σε έργα που υλοποιούνται στην Τουρκία. Σε αυτό το σενάριο, οι χώρες που φιλοξενούν αυτές τις εταιρείες θα πρέπει να διαπραγματευτούν με την ΕΕ για την παροχή των απαραίτητων εγγυήσεων, έτσι ώστε ένα μέρος των πόρων του SAFE να κατευθυνθεί έμμεσα και σε τουρκικές υποδομές ή εξοπλιστικά προγράμματα.

Πλεονεκτήματα για την Τουρκία – Προσδοκίες για κοινή χρηματοδότηση

Εφόσον επιτευχθεί συμφωνία, η συμμετοχή στο SAFE θα μπορούσε να επιτρέψει στην Τουρκία να προσελκύσει χρηματοδοτήσεις για την αμυντική της βιομηχανία, να ενισχύσει τη συνεργασία με ευρωπαϊκές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και να αποκτήσει πρόσβαση σε νέα προγράμματα που ενισχύουν την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το νέο εργαλείο περιλαμβάνει πρόγραμμα δανεισμού 95 δισ. ευρώ από το 2025, στο οποίο οι χώρες καλούνται να υποβάλουν σχέδια για την ενίσχυση των δικών τους αμυντικών επενδύσεων.

«Η πολιτική συνεργασία κλειδί για την τεχνική ένταξη»

Το μήνυμα από την Άγκυρα είναι ξεκάθαρο: η Τουρκία θέλει να συνεργαστεί, διαθέτει παραγωγική δυνατότητα, τεχνογνωσία και εξαγωγικό προφίλ στον τομέα της άμυνας. Ωστόσο, η πολιτική βούληση των Βρυξελλών και των κρατών-μελών θα καθορίσει τελικά αν η συνεργασία αυτή μπορεί να λάβει επίσημη μορφή.