Εμβόλιο Οξφόρδης: 90% αποτελεσματικό σε νέους, αλλά 60,2% στους άλλους…

Πριν από δέκα ημέρες η AstraZeneca (εμβόλιο Οξφόρδης) είχε προκαλέσει αμφιβολίες και δυσαρέσκεια όταν ανακοίνωσε πως το σκεύασμά της έχει αποτελεσματικότητα 90% όταν χορηγείται μικρή δόση στον πρώτο εμβολιασμό και κανονική στο δεύτερο. Τότε υποσχέθηκε να ερευνήσει περισσότερο το θέμα και να το διαλευκάνει.

Νεότερη δημοσίευση της ίδιας της εταιρείας δείχνει ότι η υψηλή αυτή αποτελεσματικότητα μάλλον οφειλόταν στο ότι όσοι είχαν πάρει τη μικρή πρώτη δόση (κατά λάθος) και κανονική τη δεύτερη, ήταν όλοι νέοι.

Η εταιρεία είχε παραδεχτεί εξαρχής ότι η χαμηλή πρώτη δόση είχε δοθεί κατά λάθος στους εθελοντές, αλλά τήρησε το πρόγραμμα και έδωσε κανονική τη δεύτερη δόση για να δει τα αποτελέσματα ούτως ή άλλος. Στην ανάλυση που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Lancet  αναφέρεται ότι η μέση αποτελεσματικότητα του σκευάσματος είναι 70,4%.

Σημειώνεται ότι στην πλειοψηφία των εθελοντών χορηγήθηκαν δύο πλήρεις δόσεις του εμβολίου με την αποτελεσματικότητα να είναι 62% αλλά η εταιρεία βάζοντας μέσα και το 90%, βγάζει ως μέσο όρο το 70,4%. Η δημοσίευση στο Lancet επισημαίνει ότι τα συμπεράσματα αυτά «απαιτούν περαιτέρω έρευνα καθώς περισσότερα δεδομένα θα καθίστανται διαθέσιμα από τη δοκιμή στην πορεία του χρόνου».

Μικρός και ο αριθμός, όχι μόνο η ηλικία

Αποκαλύπτεται επίσης ότι οι εθελοντές της ομάδας με την υψηλότερη αποτελεσματικότητα του εμβολίου ήταν λιγότεροι του 6% του συνόλου των εθελοντών της τρίτης και τελικής φάσης των κλινικών δοκιμών. Κανένας εξ αυτών δεν ήταν άνω των 55 ετών, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για την αξιολόγηση της επιτυχίας της συγκεκριμένης δοσολογικής μεθόδου σε εθελοντές μεγαλύτερων ηλικιών.

Η απουσία αυτών των λεπτομερειών κατά την αρχική ανακοίνωση των στοιχείων για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου της Οξφόρδης είχε προκαλέσει επικρίσεις. Η AstraZeneca έχει έκτοτε ανακοινώσει πως θα πραγματοποιήσει νέο γύρο κλινικών δοκιμών αποκλειστικά με τη χρήση της μεθόδου χορήγησης μισής και έπειτα πλήρους δόσης. Εντούτοις, ακόμα και το 60% δεν θεωρείται αμελητέο, αφού η ΠΟΥ έθετε ως όρο για το εμβόλιο να ξεπερνά σε αποτελεσματικότητα΄το 50%.

Οι θάνατοι στην Pfizer

Σύμφωνα με επίσημο έγγραφο που δημοσίευσε η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών του εμβολίου της Pfizer στις ΗΠΑ πέθαναν έξι άτομα. Όπως διευκρινίζεται σε πίνακα, οι δύο από τους έξι εθελοντές είχαν κάνει το εμβόλιο και οι άλλοι τέσσερις είχαν λάβει το placebo (εικονικό) φάρμακο,  δηλαδή εκείνο που δεν περιέχει δραστική ουσία.

Και οι δύο εθελοντές που έκαναν το εμβόλιο ήταν άνω των 55 ετών, και ο ένας έπαθε ανακοπή δύο μήνες μετά τη λήψη της δεύτερης δόσης του εμβολίου, ενώ ο άλλος, ο οποίος ήταν παχύσαρκος και έπασχε παράλληλα από προϋπάρχουσα αθηροσκλήρυνση, πέθανε από αρτηριοσκλήρωση τρεις ημέρες μετά τη λήψη της πρώτης δόσης. Ομως δεν θεωρείται ότι οι θάνατοι σχετίζονται με το εμβόλιο.

Αιτίες θανάτου

Στις δοκιμές του εμβολίου πήραν συνολικά μέρος 37.796 εθελοντές. Από αυτούς, στους 18.904 χορηγήθηκε το εμβόλιο και στους 18.892 χορηγήθηκε φάρμακο placebo, ακριβώς για να μπορεί να γίνει σύγκριση τυχόν παρενεργειών μεταξύ εμβολιασθέντων και γενικού πληθυσμού. Εκείνοι που πήραν το εικονικό φάρμακο πέθαναν ο ένας από έμφραγμα, ο άλλος από αιμορραγικό εγκεφαλικό, και οι άλλοι δύο από άγνωστα αίτια. Η εταιρεία δεν αποδίδει τους  δύο θανάτους των κανονικά εμβολιασθέντων στο εμβόλιο καθώς παρόμοιων αιτιών θάνατοι σημειώθηκαν σε μεγαλύτερο ποσοστό στο γενικό πληθυσμό (δηλαδή σε εκείνους που δεν είχαν πάρει το κανονικό εμβόλιο).