Ένταση Καναδά-Ινδίας με αμοιβαίες απελάσεις πρέσβεων για εμπλοκή διπλωματών σε φόνο ηγέτη των Σιχ

Ο Καναδάς απέλασε έξι Ινδούς διπλωμάτες μετά από έρευνα της αστυνομίας για «εγκληματικές δραστηριότητες» και για «εκστρατεία βίας εναντίον αντιφρονούντων». Η Ινδία αντέδρασε με ισάριθμες απελάσεις διπλωματών.

Μέσα ενημέρωσης του Καναδά αναφέρονταν από νωρίς το πρωί σε απελάσεις Ινδών διπλωματών εμπλεκομένων σε δολοφονίες Σιχ, αλλά οι απελάσεις επιβεβαιώθηκαν αργά το απόγευμα. Σε μια ανάλογη κίνηση, το ινδικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι απέλασε έξι Καναδούς διπλωμάτες -συμπεριλαμβανομένου του πρέσβυ.

Οι σχέσεις Ινδίας-Καναδά ήταν ήδη τεταμένες από τον περσινό Σεπτέμβριο, όταν ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό είπε ότι «ο Καναδάς είχε αξιόπιστα στοιχεία που συνδέουν Ινδούς πράκτορες με τη δολοφονία του αυτονομιστή ηγέτη των Σιχ, Χάρντιπ Σινγκ Νιτζάρ σε καναδικό έδαφος». Ο Νιτζάρ ήταν επικεφαλής αποσχιστικού κινήματος των Σιχ και προωθούσε την αυτονόμηση ινδικών εδαφών στην ινδική επαρχία Πουντζάμπ (υπάρχει και πακιστανική με το ίδιο όνομα), στα βόρεια της χώρας και στα σύνορα με το Πακιστάν. Είχε χαρακτηριστεί από το 2020 τρομοκράτης στην Ινδία.

Υπενθυμίζεται ότι Σιχ είχαν δολοφονήσει την Ίντιρα Γκάντι, επειδή εκείνη είχε δώσει εντολή να συλληφθούν οι ηγέτες της οργάνωσης των Σιχ που επεδίωκαν την αυτονομία, και όταν εκείνοι δεν παραδόθηκαν, έγινε εισβολή στο κτήριό τους και οι περισσότεροι σκοτώθηκαν. Μετά τη δολοφονία του Νιτζάρ, η Ινδία επανειλημμένα αρνήθηκε οιαδήποτε σχέση με το φόνο και απαίτησε «ο Καναδάς να παρουσιάσει στοιχεία για όσα ισχυρίζεται».

Η αστυνομία του Καναδά απάντησε ότι «έχουν συγκεντρωθεί πολλές πληροφορίες σχετικά με το εύρος και το βάθος της εγκληματικής δραστηριότητας που ενορχηστρώθηκε από πράκτορες της κυβέρνησης της Ινδίας και τις επακόλουθες απειλές για την ασφάλεια των Καναδών και των αλλοδαπών ατόμων που ζουν στον Καναδά».

Σήμερα το ινδικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοινωσε ότι κάλεσε τον Καναδό επιτετραμμένο για να καταγγείλει την «εντελώς απαράδεκτη και με αβάσιμα στοιχεία στόχευση του Ινδού πρέσβη στο Καναδά». Στην ανακοίνωση προστίθεται ότι «η Ινδία δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στη δέσμευση της καναδικής κυβέρνησης να φροντίσει αποτελεσματικά για την ασφάλεια των διπλωματών μας. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση της Ινδίας αποφάσισε να αποσύρει τον πρέσβυ της και άλλους διπλωμάτες που στοχοποιεί η καναδική αστυνομία».

Νωρίτερα τη υπουργείο Εξωτερικών του Καναδά ανακοίνωσε ότι «έλαβε πληροφορίες που υποδηλώνουν ότι ο Ινδός πρέσβυς και άλλοι διπλωμάτες θεωρούνται ύποπτοι σε εν εξελίξει έρευνα». Η καναδική κυβέρνηση δεν έχει σχολιάσει δημόσια το θέμα. Το ινδικό ΥΠΕΞ από πλευράς του ανακοινωσε ότι «η Ινδία διαψεύδει εντόνως τις παράλογες κατηγορίες, οι οποίες οφείλονται στην πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης Τριντό» και επανέλαβε ότι «ο Καναδάς δεν έχει παράσχει καμία απόδειξη παρά τα πολλά αιτήματα από πλευράς μας Υπό το πρόσχημα μιας έρευνας, είναι εν εξελίξει μια σκόπιμη στρατηγική συκοφάντησης της Ινδίας για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας».

Η ινδική κυβέρνηση υποστηρίζει παράλληλα ότι η κυβέρνηση Τριντό «έχει παράσχει συνειδητά χώρο σε βίαιους εξτρεμιστές και τρομοκράτες οι οποίοι παρενοχλούν και απειλούν και εκφοβίζουν Ινδούς διπλωμάτες και ηγέτες της ινδικής κοινότητας στον Καναδά». Ο Καναδάς έχει αποσύρει περισσότερους από 40 διπλωμάτες από την Ινδία από τον Οκτώβριο του 2023, αφού το Νέο Δελχί ζήτησε από την Οτάβα να μειώσει τη διπλωματική της παρουσία. Πριν από πέντε μήνες, επιτροπή Καναδών βουλευτών χαρακτήρισε την Ινδία και την Κίνα «ως τις κύριες ξένες απειλές για τους δημοκρατικούς θεσμούς του Καναδά» και επικαλέσθηκε πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών του Καναδά.

Αμέσως μετά τις καταγγελίες των Καναδών, οι ΗΠΑ ισχυρίστηκαν επίσης ότι Ινδοί πράκτορες συμμετείχαν σε απόπειρα δολοφονίας ενός άλλου ηγέτη των Σιχ αυτονομιστών στη Νέα Υόρκη το 2023 και είπαν ότι είχαν κατηγορήσει έναν Ινδό υπήκοο που λάμβανε εντολές από αξιωματούχο της ινδικής κυβέρνησης. Οι συνωμοσίες δολοφονίας εναντίον ηγετών Σιχ αυτονομιστών στον Καναδά και τις ΗΠΑ έχουν ξαναβάλει σε δοκιμασία τις σχέσεις των δύο χωρών με την Ινδία, παρότι τα δυτικά έθνη ελπίζουν να σφυρηλατήσουν βαθύτερους δεσμούς με το Νέο Δελχί για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη παγκόσμια επιρροή της Κίνας.