Ευρεία νίκη Ζελένσκι διαφαίνεται στην Ουκρανία

Το κόμμα του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι φέρεται να εξασφαλίζει το 43,9% των ψήφων, ρεκόρ για πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα, κι έχει πάρει ευρύ προβάδισμα μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες Κυριακή, γεγονός που αναμένεται να εδραιώσει την κυριαρχία του νέου πολιτικού, η εντελώς απρόσμενη για τους περισσότερους παρατηρητές άνοδος του οποίου ανέτρεψε τις πολιτικές ισορροπίες που είχαν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στην καθημαγμένη από τον πόλεμο χώρα.

Πρώην κωμικός που ενσάρκωσε τον δάσκαλο που γίνεται απροσδόκητα πρόεδρος της χώρας σε μια τηλεοπτική σειρά, ο άσημος ως πριν από δύο χρόνια Ζελένσκι, 41 ετών, έγινε στ’ αλήθεια ο πρόεδρος της Ουκρανίας κεφαλαιοποιώντας τη γενικευμένη αγανάκτηση των ψηφοφόρων για τη διαφθορά και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο σε ένα από τα φτωχότερα κράτη της Ευρώπης.

Η απογοήτευση των πολιτών μάλλον αντανακλάται και στο επίπεδο της συμμετοχής, που δεν ξεπέρναγε το 49,79% την ώρα που έκλεισαν οι κάλπες (στις 20:00 ώρα Ελλάδας). Το ότι το κόμμα του οδεύει να επικρατήσει στις βουλευτικές εκλογές σημαίνει πως θα αποκτήσει ουσιαστικά τον έλεγχο της Βουλής και η επόμενη κυβέρνηση θα είναι επιλεγμένη από τον ίδιο, κάτι που πιθανόν θα του δώσει πολύ περισσότερες δυνατότητες να προωθήσει μεταρρυθμίσεις μετά τον θρίαμβό του στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου.

Τα έξιτ πολ και τα πρώτα αποτελέσματα φέρουν το κόμμα του να προηγείται έναντι όλων των άλλων παρατάξεων μεν, αλλά να μην συγκεντρώνει την πλειοψηφία των εδρών, κάτι που τον ώθησε να προτείνει συνεργασία σε άλλο ένα φιλοδυτικό κόμμα, τη Φωνή, επικεφαλής της οποίας είναι ακόμη ένας εντελώς νέος πολιτικός που αποκτά ισχύ απρόσμενα, ο ουκρανός ροκ σταρ Σβιάτοσλαβ Βακάρτσουκ.

«Δεν θα απογοητεύσουμε τους Ουκρανούς», υποσχέθηκε ο Ζελένσκι απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους στα κεντρικά γραφεία του κόμματός του — στο οποίο επέλεξε να δώσει το όνομα της σειράς που τον έκανε διάσημο, «Υπηρέτης του Λαού». «Γνωρίζετε τις κύριες προτεραιότητές μας, είναι οι ίδιες με αυτές κάθε Ουκρανού, είμαι σίγουρος: να τελειώσει ο πόλεμος, να εξασφαλιστεί η επιστροφή των αιχμαλώτων μας, η νίκη μας επί της διαφθοράς που παραμένει στην Ουκρανία».

Όταν ανέλαβε την εξουσία, ο Ζελένσκι βρέθηκε μπροστά στην προοπτική της συγκατοίκησής του με ένα υπουργικό συμβούλιο κι ένα κοινοβούλιο που ορκίζονταν κατά πλειοψηφία πίστη στον προκάτοχό του, τον Πέτρο Ποροσένκο, γεγονός που τον ώθησε την πρώτη ημέρα της θητείας του να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

Όπως έδειξαν τα έξιτ πολ, κέρδισε το στοίχημα: το κόμμα Υπηρέτης του Λαού εξασφαλίζει τις περισσότερες ψήφους, η Πλατφόρμα της Αντιπολίτευσης — πρόσκειται στη Ρωσία — καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση αλλά σε πολύ μεγάλη απόσταση (11,5%), ενώ ακολουθούν, ακόμα πιο πίσω, το κόμμα του Ποροσένκο, η Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη (8,9%) και εκείνο της πρώην πρωθυπουργού Γιούλιας Τιμοσένκο, η Πατρίδα (7,6%).

Η Φωνή του Βακάρτσουκ κατέλαβε την πέμπτη θέση (6,3%). Μολαταύτα, ο Ζελένσκι είπε ότι «προσκαλούμε τον κ. Βακάρτσουκ για να συζητήσουμε», προσθέτοντας πως «το αξίωμα του πρωθυπουργού της Ουκρανίας — θα το επαναλάβω — πρέπει να το καταλάβει ένα νέο πρόσωπο, ένας άνθρωπος ειδικευμένος στα οικονομικά».

Ανώτερο στέλεχος του κόμματος Φωνή δήλωσε ότι δεν απορρίπτει τις συμμαχίες με νέες πολιτικές δυνάμεις, όμως υπό την προϋπόθεση πως αυτές δεν υποστηρίζονται από ολιγάρχες· μολονότι με μια πρώτη ματιά η τοποθέτηση μοιάζει πολύ γενική, αποτελεί σαφή αιχμή για τους δεσμούς του Ζελένσκι με τον Ίγκορ Κολομόισκι, έναν από τους ισχυρότερους επιχειρηματίες στην Ουκρανία, ορκισμένο εχθρό του Ποροσένκο και ιδιοκτήτη του τηλεοπτικού δικτύου όπου προβαλλόταν η σειρά που έκανε διάσημο τον σημερινό πρόεδρο.

Ο Ζελένσκι πάντως διαβεβαιώνει ότι δεν είναι εξαρτημένος από τον Κολομόισκι κι εξαγγέλλει μέτρα που θα ικανοποιήσουν αρκετούς ψηφοφόρους, για παράδειγμα την άρση της βουλευτικής ασυλίας κοινοβουλευτικών που βαρύνουν υποψίες για διαφθορά.

Στο κρίσιμο πεδίο της οικονομίας, ο πρόεδρος σκοπεύει να διαπραγματευθεί νέο πρόγραμμα στήριξης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο· όχι τυχαία, ένα από τα πρόσωπα που προαλείφονται για τη θέση του πρωθυπουργού είναι ο Βλάντισλαβ Ρασκόβαν, πρώην υποδιοικητής της ουκρανικής κεντρικής τράπεζας, νυν αντιπρόσωπος του Κιέβου στο ΔΝΤ.