H αναφορά Φον ντερ Λάϊεν στην πρόταση Ελλάδας-Πολωνίας για ευρωπαϊκή αεράμυνα

Στο αίτημα της Ελλάδας και της Πολωνίας για τη δημιουργία μιας κοινής ασπίδας αεράμυνας που θα χρηματοδοτείται από την ΕΕ, αναφέρθηκε σήμερα η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν και υποψήφια του ΕΛΚ για μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της Επιτροπής, κατά τη διάρκεια της τηλεμαχίας με τους κύριους υποψηφίους τεσσάρων πολιτικών ομάδων.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει την αμυντική της βιομηχανία και η επόμενη Επιτροπή θα πρέπει να ξεκινήσει κοινά έργα στον τομέα της άμυνας. Ανέφερε ως παράδειγμα την «αντιαεροπορική ασπίδα για όλους» που πρότειναν με κοινή επιστολή τους, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης και ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντ. Τουσκ. Στη συνέχεια, η συζήτηση στράφηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία, με την Πρόεδρο της Επιτροπής να τονίζει ότι πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες τόσο για τη στρατιωτική της στήριξη, όσο και για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.

Ο υποψήφιος των Φιλελεύθερων (Renew Europe), Ιταλός Σάντρο Γκότζι, τάχθηκε υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγων για να στηριχθούν οι επενδύσεις στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και άμυνα και ρώτησε ευθέως την υποψήφια του ΕΛΚ, Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν εάν συμφωνεί. Η φον ντερ Λάϊεν απάντησε ότι οι επιλογές είναι είτε περισσότερες εθνικές συνεισφορές, είτε περισσότεροι ίδιοι πόροι της ΕΕ και υπερασπίστηκε την ανάγκη να εργαστούμε για τους νέους ίδιους πόρους στην ΕΕ για να χρηματοδοτηθεί η άμυνα.

Από πλευρά της, η υποψήφια των Πρασίνων, η 37χρονη Γερμανίδα Τέρι Ρέντκε υπερασπίστηκε επίσης ένα ευρωπαϊκό αμυντικό ταμείο. Υποστήριξε ότι σε θέματα ασφαλείας και εξωτερικής πολιτικής θα πρέπει να μπει τέλος στην ομοφωνία στο Συμβούλιο , ώστε να μην μπορούν να προβάλουν βέτο “τύποι” όπως ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν.

Ο υποψήφιος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, ο Λουξεμβούργιος Νικολά Σμιτ, υποστήριξε την ανάγκη για επενδύσεις στην άμυνα, χωρίς να ξεχνάμε την κοινωνική συνοχή. «Η ασφάλεια έχει προφανώς να κάνει με την άμυνα, αλλά έχει να κάνει και με την εσωτερική συνοχή. Οι επενδύσεις και στους δύο τομείς είναι δυνατή», είπε. Για την Ουκρανία τόνισε ότι αν δεν τη στηρίξουμε σθεναρά, οι Ρώσοι θα βρεθούν στα σύνορά μας.

Για τον υποψήφιο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, τον Αυστριακό Βάλτερ Μπάγιερ, η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια είναι η οικολογική καταστροφή. Τόνισε ότι αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη είναι οικολογικές απαντήσεις, κοινωνικές λύσεις, αφοπλισμός και ειρήνη. Για την Ουκρανία, ο κ. Μπάγιερ είπε ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά θέλει μια ασφαλή και κυρίαρχη χώρα με ασφαλή σύνορα που θα ανοικοδομηθεί και ζήτησε να ακυρωθεί το χρέος της. “Πετώντας το γάντι” στην υποψήφια του ΕΛΚ, ο κ. Μπάγιερ είπε: «Εκπλήσσομαι που στεκόμαστε εδώ και μιλάμε για ειρήνη και ασφάλεια και κανείς δεν αναφέρει τη Γάζα και το Ισραήλ . Πότε θα επιβάλει η ΕΕ κυρώσεις στο Ισραήλ για να σταματήσει η σφαγή στη Γάζα;»

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν απάντησε ότι η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας είναι «δραματική» και «ολέθρια» και τόνισε ότι η ΕΕ τετραπλασίασε τη βοήθειά της προς τους αμάχους. Πρόσθεσε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε την 7η Οκτωβρίου και τη βάναυση επίθεση της Χαμάς, επανέλαβε τη θέση της ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην άμυνα, αλλά σεβόμενο το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και εξέφρασε τη στήριξή της στη λύση των δύο κρατών.

Μεταναστευτικό

Η συζήτηση επικεντρώθηκε επίσης σε ζητήματα μετανάστευσης, με τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών, Ν. Σμιτ να επικρίνει τη συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τυνησίας. «Αν κοιτάξουμε τί γίνεται στην Τυνησία, τί συμβαίνει στους πρόσφυγες που απωθούνται στην έρημο, που ξυλοκοπούνται και ορισμένοι δολοφονούνται, δεν είναι αυτή η Ευρώπη, δεν είναι αυτές οι ευρωπαϊκές αξίες», είπε ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών.

Η υποψήφια των Πρασίνων, από την πλευρά της, καταδίκασε την τοξικότητα των συζητήσεων στα κράτη μέλη, τα οποία δεν δίνουν λύσεις «για μια γερασμένη Ευρώπη» και υποστήριξε νέες νόμιμες οδούς. Υποστήριξε ότι χρειαζόμαστε ένα «ανθεκτικό» σύστημα ασύλου , ώστε να σταματήσει το χάος στα εξωτερικά σύνορα. Τόνισε, επίσης, ότι πρέπει να σταματήσουν οι θάνατοι στη Μεσόγειο και πρόσθεσε ότι πρέπει να παλέψουμε σε αυτή τη θητεία για μια ευρωπαϊκή αποστολή έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο.

Για τον Σ. Γκότζι από τους Φιλελεύθερους, «όταν κινδυνεύουν οι άνθρωποι στη θάλασσα τους σώζουμε» και δε ρωτάμε το καθεστώς τους. Υποστήριξε ότι μετά την έγκριση του νέου συμφώνου ασύλου και μετανάστευσης, θα πρέπει τώρα να ανοίξουν «νόμιμες οδοί» για εκείνους που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της Ευρώπης σε εργατικό δυναμικό.

Για τον Β. Μπάγιερ από την Ευρωπαϊκή Αριστερά, η κοινωνική ασφάλεια και η ένταξη των ανθρώπων αυτών στην αγορά εργασίας είναι αναγκαία, αν θέλουμε να είμαστε αλληλέγγυοι και να τους υποδεχόμαστε με αξιοπρεπείς συνθήκες.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν, υποψήφια του ΕΛΚ είπε ότι με το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο που υιοθετήθηκε, η ΕΕ είναι αυτή που θα αποφασίζει ποιος θα έρχεται και υπό ποιούς όρους και προϋποθέσεις και όχι οι διακινητές. «Αυτοί που δικαιούνται να παραμείνουν θα παραμένουν και εκείνοι που δεν το δικαιούνται θα επιστρέφουν. Θα πρέπει να υπάρχει νόμιμος και ασφαλής τρόπος να έρχονται στην ΕΕ», πρόσθεσε.

Η επιστολή Μητσοτάκη

Προηγουμένως, επιστολή προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν με την οποία ζητούν τη δημιουργία μίας κοινής ασπίδας για την αεράμυνα της Ευρώπης, με κοινοτική χρηματοδότηση, απέστειλαν σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου Bloomberg, οι δύο ηγέτες ζητούν το θέμα να τεθεί προς συζήτηση στην επόμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που είναι προγραμματισμένο να λάβει χώρα στις 27-28 Ιουνίου.

Η επικεφαλής της Κομισιόν που είναι υποψήφια για δεύτερη θητεία στις ευρωεκλογές του επόμενου μήνα, φάνηκε να ενστερνίζεται την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ντόναλντ Τουσκ, σημειώνοντας σε ανάρτησή της στο X: «Ας συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία και ταυτόχρονα να ενισχύουμε την άμυνά μας. Χρειαζόμαστε λιγότερο κατακερματισμό και περισσότερα κοινά projects, όπως μία αντιαεροπορική αμυντική ασπίδα που προτείνουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ντόναλτ Τουσκ».

Στην επιστολή τους, οι δύο πρωθυπουργοί προτείνουν η ασπίδα να προστατεύει την Ευρώπη από εχθρικά αεροσκάφη, πυραύλους και drones, ενώ τονίζουν ότι η έγκριση ενός τέτοιου έργου σε ευρωπαϊκό επίπεδο να έστελνε ένα σαφές μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση για την αποφασιστικότητα της Γηραιάς Ηπείρου να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Ελλάδα και Πολωνία είναι, μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα μέλη του NATO που πραγματοποίησαν τις μεγαλύτερες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ τους το 2023.

Οι δύο ηγέτες επισημαίνουν επίσης, πάντα σύμφωνα με το Bloomberg, πως η κατασκευή μίας κοινής ασπίδας θα λειτουργούσε καταλυτικά υπέρ της αναβάθμισης και ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, δρομολογώντας παράλληλα μεγαλύτερο βαθμό συνεργασίας στον τομέα αυτό. Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα στηρίζει κι άλλες κοινές πρωτοβουλίες, όπως η πιθανή έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων για αμυντικές δαπάνες ή η σύσταση ενός κοινοτικού ταμείου για τη χρηματοδότηση εξοπλιστικών προμηθειών.

Όπως αναφέρει το τηλεγράφημα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησε το ζήτημα της ασπίδας -που ο ίδιος έχει παρομοιάσει σε πρόσφατες δηλώσεις του με το ισραηλινό αντιπυραυλικό και αντιαεροπορικό σύστημα Iron Dome που χρησιμοποιεί το Ισραήλ- όταν συναντήθηκε με τον Ντόναλντ Τουσκ στη Βαρσοβία τον Απρίλιο.

Η συμφωνία με την Ουκρανία

Προηγουμένως, συνάντηση με τον Ειδικό Απεσταλμένο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών για την Ουκρανία, Σπυρίδωνα Λαμπρίδη, είχε ο αναπληρωτής επικεφαλής του γραφείου του Ουκρανού προέδρου, Ihor Zhovkva.

Ο κ. Zhovkva ευχαρίστησε την Ελλάδα για τη συνεπή υποστήριξή της και τη σημαντική βοήθειά της προς τη χώρα του, συμπεριλαμβανομένης της αμυντικής βοήθειας, από την αρχή της ρωσικής εισβολής. Τόνισε επίσης τη σημασία της περαιτέρω ενίσχυσης αυτής της βοήθειας με βάση τις τρέχουσες ανάγκες του ουκρανικού στρατού.

Επίσης το Κίεβο αναγνώρισε την υποστήριξη της Ελλάδας στην Ουκρανική Φόρμουλα Ειρήνης και την ενεργό συμμετοχή της στην υλοποίηση των συγκεκριμένων σημείων της. Έγινε συζήτηση επίσης για τις προετοιμασίες για την εναρκτήρια Σύνοδο Ειρήνης στην Ελβετία, ιδίως τις κοινές προσπάθειες για τη συμμετοχή των χωρών του Νότου στις εργασίες της Συνόδου Κορυφής.

Κατά τη συνάντηση, οι συνομιλητές συμφώνησαν να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για μια διμερή συμφωνία ασφαλείας, ώστε η Ουκρανία και η Ελλάδα να την υπογράψουν στο εγγύς μέλλον. Ο Ihor Zhovkva σημείωσε επίσης τη σημασία της υποστήριξης της Ελλάδας στην έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της χώρας μας στην ΕΕ και την προσέγγισή της για ένταξη στο ΝΑΤΟ.