“Γολγοθάς των Πολυτέκνων στην Ελλάδα του 2025”
23/06/2025
Επιστολή από την Παλιάκη Μαρία, ιατρό και μητέρα δέκα παιδιών. Ακολουθεί η επιστολή
Στην Ελλάδα του 2025, το δημογραφικό ζήτημα αναγνωρίζεται – στα λόγια – ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας. Στην πράξη, όμως, όσοι επιλέγουν να φέρουν στον κόσμο και να μεγαλώσουν πολλά παιδιά σηκώνουν καθημερινά έναν σταυρό χωρίς καμία κρατική στήριξη. Ο Γολγοθάς των πολυτέκνων είναι αληθινός, μακρύς και μονόπλευρα φορτωμένος.
Το επίδομα γέννας, για παράδειγμα, παραμένει σταθερό στα 2.000 ευρώ είτε πρόκειται για το πρώτο είτε για το δέκατο παιδί. Καμία διαφοροποίηση, καμία επιβράβευση για την αυξανόμενη ευθύνη και τις ανάγκες μιας υπερπολύτεκνης οικογένειας.
Ο ΕΝΦΙΑ εξαιρεί έως 150 τ.μ., αλλά δεν λαμβάνει υπόψη πόσα στόματα στεγάζει αυτό το σπίτι. Το ίδιο ισχύει για τα κοινωνικά τιμολόγια νερού και ρεύματος στους περισσότερους δήμους, για τα δημοτικά τέλη, ακόμα και για τα σχολικά βοηθήματα. Ένα παιδί, τρία ή δέκα, όλα θεωρούνται το ίδιο στον φορολογικό υπολογιστή.
Οι γονικές άδειες δεν διαφοροποιούνται. Η μητέρα του τέταρτου παιδιού έχει τις ίδιες ημέρες με εκείνη του έκτου ή του δέκατου – και τις περισσότερες φορές αυτές οι άδειες είναι μη ρεαλιστικές για εργαζόμενες μητέρες. Ακόμα και τα εισοδηματικά κριτήρια για επιδόματα, κοινωνικό τουρισμό ή φοιτητικές μεταγραφές δεν προσαρμόζονται στον αριθμό των παιδιών, με αποτέλεσμα πολλές πολύτεκνες οικογένειες να εξαιρούνται επειδή “ξεπερνούν το όριο”, αγνοώντας το γεγονός ότι το εισόδημα μοιράζεται σε δεκαπλάσιες ανάγκες.
Κι αν αυτά είναι τα πρακτικά προβλήματα, το κοινωνικό βάρος είναι εξίσου βαρύ: η ειρωνεία, ο χλευασμός, τα σχόλια του τύπου «δεν είχατε τηλεόραση;», οι υποψίες ότι «τα κάνετε για τα επιδόματα», όταν στην πραγματικότητα το επίδομα σε μια πολύτεκνη οικογένεια καταλήγει ξανά στην εφορία. Και όμως, δεν είναι παντού έτσι.
Στο Ισραήλ, για παράδειγμα, η Πολιτεία στηρίζει ουσιαστικά τις οικογένειες με πολλά παιδιά – ειδικά εκείνες των υπερορθόδοξων Εβραίων, που συχνά έχουν έξι, οκτώ ή και δέκα παιδιά. Το κράτος παρέχει γενναία επιδόματα ανά παιδί, φορολογικές ελαφρύνσεις, στήριξη στη στέγαση και την καθημερινή ζωή. Εκεί η πολύτεκνη οικογένεια δεν λοιδορείται – αναγνωρίζεται ως εθνικό κεφάλαιο.
Στην Ελλάδα, αντίθετα, η πολύτεκνη μάνα μένει μόνη – ανάμεσα σε δουλειά, φροντίδα, νοικοκυριό και ανελέητη γραφειοκρατία. Αντί επιβράβευσης, δέχεται τιμωρία. Αντί στήριξης, εισπράττει απαξίωση.
Αν πραγματικά θέλουμε να αντιστρέψουμε τη δημογραφική κατρακύλα, οφείλουμε να σταματήσουμε να μιλάμε για το πρόβλημα και να αρχίσουμε να στηρίζουμε εκείνους που προσπαθούν να το λύσουν – με τη ζωή τους.
Η πολύτεκνη οικογένεια δεν ζητά πολυτέλειες. Ζητά ισονομία, δικαιοσύνη και στοιχειώδη αναγνώριση της προσφοράς της.
Μέχρι τότε, ο Γολγοθάς των πολυτέκνων συνεχίζεται. Σιωπηλός, καθημερινός, και απολύτως αόρατος από το επιτελικό κράτος.