Η ΕΕ εξετάζει νέους περιορισμούς στις βίζες για Ρώσους πολίτες

Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Μάρκους Λάμερτ, επιβεβαίωσε κατά τη διάρκεια ενημέρωσης Τύπου ότι η ΕΕ αξιολογεί «νέα βήματα» στο ζήτημα αυτό, υπενθυμίζοντας ότι η συμφωνία διευκόλυνσης θεωρήσεων με τη Ρωσία ανεστάλη το 2022, μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.

Αυστηρότεροι κανόνες για τις βίζες

Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Politico, τα νέα μέτρα ενδέχεται να περιορίσουν τους Ρώσους πολίτες σε θεωρήσεις “μονής εισόδου” Schengen, αντί για πολλαπλής εισόδου. Οι προτεινόμενοι κανόνες αναμένεται να περιλαμβάνουν εξαιρέσεις για ανθρωπιστικούς λόγους καθώς και για άτομα με οικογενειακούς δεσμούς με πολίτες της ΕΕ.

Η Επιτροπή αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα τον νέο κανονισμό. Ωστόσο, ο Λάμερτ τόνισε ότι η έκδοση βίζας παραμένει εθνική αρμοδιότητα των κρατών-μελών, και η Επιτροπή δεν έχει εξουσία να επιβάλει πλήρη απαγόρευση ταξιδιών σε Ρώσους πολίτες.
Ο ίδιος σημείωσε ότι η ΕΕ συνεχίζει να συνεργάζεται στενά με τα κράτη-μέλη για την αποτελεσματική εφαρμογή των υφιστάμενων αποφάσεων, προσθέτοντας ότι οι περιορισμοί στις βίζες έχουν ήδη αποφέρει αποτελέσματα. Το 2019, περίπου 4 εκατομμύρια Ρώσοι πολίτες εισήλθαν στη Ζώνη Σένγκεν, ενώ το 2023 ο αριθμός μειώθηκε σε περίπου 500.000.

Ζητήματα ασφάλειας και πολιτικής

Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, δήλωσε στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter): «Είναι δύσκολο να ξεκινάς πόλεμο και να περιμένεις να ταξιδεύεις ελεύθερα στην Ευρώπη»,
προσθέτοντας ότι η Ένωση σκληραίνει τους κανόνες βίζας για Ρώσους υπηκόους εν μέσω «συνεχιζόμενων επιθέσεων με drones και σαμποτάζ σε ευρωπαϊκό έδαφος».

Οι νέοι περιορισμοί επιβάλλονται καθώς αυξάνονται οι φόβοι για ρωσικές υβριδικές δραστηριότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπως παραβιάσεις εναέριου χώρου και ανεξήγητες εμφανίσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η ΕΕ δήλωσε ότι, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι Ρώσοι πολίτες θα χρειάζεται να υποβάλλουν αίτηση για νέα βίζα κάθε φορά που ταξιδεύουν στην Ένωση, προκειμένου να επιτρέπεται «στενός και συχνός έλεγχος» των αιτήσεων ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι ασφαλείας.

Πρακτικές κρατών-μελών και εξαιρέσεις

Ο Λάμερτ εξέφρασε ανησυχία για τη συνέχιση της πρακτικής της Ουγγαρίας να εκδίδει «εθνικές κάρτες» σε Ρώσους πολίτες, τονίζοντας ότι παρότι αυτές δεν αποτελούν βίζες, η Επιτροπή παρακολουθεί στενά την κατάσταση.
Επανέλαβε ότι η Επιτροπή δεν έχει εντολή να επιβάλει συνολική απαγόρευση θεωρήσεων και ότι τέτοιες αποφάσεις εξαρτώνται από τα κράτη-μέλη.

Η ΕΕ έχει ήδη περιορίσει τις θεωρήσεις για Ρώσους διπλωμάτες και έχει καλέσει τα κράτη-μέλη να “υποβαθμίσουν την προτεραιότητα” στις αιτήσεις βίζας Ρώσων πολιτών.

Συνεχιζόμενη συζήτηση εντός της ΕΕ

Ορισμένα κράτη-μέλη που υιοθετούν πιο «σκληρή» στάση ζητούν περαιτέρω περιορισμούς στις βίζες για απλούς Ρώσους πολίτες, υποστηρίζοντας ότι δεν θα έπρεπε να μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ωστόσο, αντιπολιτευόμενες φωνές στη Ρωσία, προειδοποιούν ότι τέτοιες ενέργειες θα μπορούσαν να γυρίσουν μπούμερανγκ.

Σε επιστολή τους προς την Κάλας, η υπογράμμισαν ότι η απομόνωση των απλών Ρώσων από την Ευρώπη ενδέχεται να ενισχύσει τη ρητορική του Κρεμλίνου πως η ΕΕ είναι εχθρική προς όλους τους Ρώσους, προτρέποντας την Ένωση να επικεντρωθεί στις κυρώσεις εναντίον προσώπων κοντά στον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ολοκληρώσει σύντομα την αξιολόγηση των νέων περιορισμών στις βίζες, σε συντονισμό με τα κράτη-μέλη.