Η Κομισιόν πιστεύει ότι έχει τρόπο να πιέσει την Κίνα για τις σπάνιες γαίες

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι οι Βρυξέλλες εξετάζουν όλες τις επιλογές για να αντιδράσουν στην απειλή της Κίνας σχετικά με τις σπάνιες γαίες. «Τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες, η Κίνα έχει αυξήσει δραματικά τους ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και υλικών για μπαταρίες», δήλωσε το Σάββατο στη διάσκεψη Berlin Global Dialogue, προσθέτοντας ότι «αυτό αποτελεί σημαντικό κίνδυνο». H ίδια έχει συμβουλεύσει τα κράτη -μέλη να κάνουν οικονομίες για να υπάρχει απόθεμα.

Η Κίνα είχε ανακοινώσει προ ημερών ότι θα περιορίσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών. Η πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε ότι «προς το παρόν επικεντρωνόμαστε στην εξεύρεση λύσεων με τους Κινέζους ομολόγους μας. Ωστόσο, είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να ανταποκριθούμε, αν χρειαστεί. Και θα συνεργαστούμε με τους εταίρους μας της G-7 για μια συντονισμένη αντίδραση», πρόσθεσε. Στην Ομάδα των Επτά (G7) μετέχουν Καναδάς, ΗΠΑ, Βρετανία, Ιαπωνία Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι “μη απαριθμούμενο μέλος”.

Τα αντίμετρα

Οι δηλώσεις της έρχονται λίγες μέρες μετά την έκκληση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν προς τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης του λεγόμενου «μέσου αντι-εξαναγκασμού» που είναι το ισχυρότερο εμπορικό εργαλείο της ΕΕ αλλά δεν το χρησιμοποίησε στη διαμάχη με τις ΗΠΑ. Τώρα μάλλον το συζητούν ως απειλή κατά της Κίνας, εάν δεν καταφέρουν να βρουν λύση στο ζήτημα των εξαγωγών κρίσιμων πρώτων υλών από το Πεκίνο.

Το μέσο αυτό, γνωστό ως ACI, δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ. Σχεδιάστηκε κυρίως ως μέσο αποτροπής και, αν χρειαστεί, ως απάντηση σε σκόπιμες εξαναγκαστικές ενέργειες τρίτων χωρών που χρησιμοποιούν εμπορικά μέτρα ως μέσο πίεσης στις πολιτικές επιλογές της ΕΕ ή των μελών της. To ACI σχεδιάστηκε το 2021 και τέθηκε σε ισχύ ως εν δυνάμει μέτρο, το 2023.

Το ACI έχει σχεδιαστεί πρωτίστως για να λειτουργεί ως αποτρεπτικό μέσο κατά του οικονομικού εξαναγκασμού. Παρέχει στην ΕΕ ένα ευρύ φάσμα πιθανών αντιμέτρων όταν μια χώρα αρνείται να άρει κάτι που κρίνεται ως εξαναγκασμός. Θα πρέπει όμως προηγουμένως να τεκμηριωθεί με ποιο τρόπο εξαναγκάζει η Κίνα την ΕΕ σε πολιτικές αποφάσεις πιέζοντάς την με οικονομικά μέτρα. Αν τεκμηριωθεί, μπορεί να επιβληθούν στην Κίνα δασμοί, να περιοριστούν οι εμπορικές υπηρεσίες της στην Ευρώπη, να αποκλεισθεί από επενδύσεις και δημόσιες συμβάσεις