Η Κομισιόν θα "κόψει" από τα "επενδυτικά προγράμματα συνοχής" για να χρηματοδοτήσει την άμυνα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα τις προτάσεις της για την αναθεώρηση της πολιτικής συνοχής, ανοίγοντας την πόρτα στη χρήση κονδυλίων για επενδύσεις στην άμυνα και την ασφάλεια – ένα θέμα που προκαλεί αντιδράσεις μεταξύ των κρατών μελών.

Η πολιτική συνοχής είναι η κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ. Διαδραματίζει βασικό ρόλο στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ για την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και για να καταστήσει την ΕΕ πιο ανταγωνιστική, βιώσιμη και δίκαιη. Τώρα όμως η Κομισιόν αναθεωρεί.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή αναθεωρεί την πολιτική συνοχής της ΕΕ, ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε ευρωπαϊκές στρατηγικές προτεραιότητες, όπως είναι για παράδειγμα η άμυνα και η ασφάλεια, η οικονομικά προσιτή στέγαση, η ενεργειακή μετάβαση, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υδάτων και η απαλλαγή της ΕΕ από τις ανθρακούχες εκπομπές.

«Μεταξύ άλλων, η σημερινή πρόταση θα επιτρέψει περαιτέρω στα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν την τρέχουσα χρηματοδότηση συνοχής για την κατασκευή ανθεκτικών υποδομών για την προώθηση της στρατιωτικής κινητικότητας. Θα στηρίξει επίσης τις παραγωγικές ικανότητες των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων στον τομέα της άμυνας σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ. Επιπλέον, τα προγράμματα συνοχής στις ανατολικές παραμεθόριες περιοχές, που πλήττονται δυσανάλογα από τον ρωσικό επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας, θα επωφεληθούν από ένα προτιμησιακό επίπεδο προχρηματοδότησης, εάν μεταφέρουν τουλάχιστον το 15 % των συνολικών κονδυλίων τους στις νέες στρατηγικές προτεραιότητες», αναφέρει η Κομισιόν.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, ενώ όλα τα έργα συνοχής που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των στρατηγικών προτεραιοτήτων της ΕΕ θα δικαιούνται έως και το 30 % προχρηματοδότησης, τα προγράμματα συνοχής, τα οποία θα μεταφέρουν τουλάχιστον το 15 % των συνολικών κονδυλίων τους σε αυτές τις προτεραιότητες, θα λάβουν ακόμη υψηλότερο επίπεδο προκαταβολικών πληρωμών. Επιπλέον, η χρηματοδότηση της ΕΕ για επενδύσεις σε στρατηγικές προτεραιότητες θα καλύψει έως και το 100 % του κόστους σε όλες τις περιφέρειες.

Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για τη συνοχή και τις μεταρρυθμίσεις, Ραφαέλε Φίτο, δήλωσε: «Με τη σημερινή πρόταση, κάνουμε την πολιτική συνοχής σαφέστερη, πιο στοχευμένη και αποτελεσματικότερη, ευθυγραμμίζοντάς την με τις προκλήσεις της ΕΕ. Πρέπει να δράσουμε επειγόντως για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, την ενίσχυση της άμυνας, τη διασφάλιση οικονομικά προσιτής στέγασης και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των υδάτων. Για να επιτευχθεί αυτό, μειώνουμε τη γραφειοκρατία, βελτιστοποιούμε τις συνθήκες χρηματοδότησης και επεκτείνουμε τις επενδυτικές ευκαιρίες».

Οι σημερινές τροποποιήσεις των νομοθεσιών της πολιτικής συνοχής, που προτείνονται στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης του 2025, θα συζητηθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Στόχος της Επιτροπής είναι να ολοκληρωθεί η διαδικασία αναπρογραμματισμού της ενδιάμεσης επανεξέτασης με τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες το 2025, ώστε τα νέα προγράμματα να αρχίσουν να υλοποιούνται στις αρχές του 2026.

Με προϋπολογισμό 392 δισεκ. ευρώ κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού 2021-2027, η πολιτική συνοχής είναι η κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα κληθούν να επαναπρογραμματίσουν, σε εθελοντική βάση, μέρος των ταμείων συνοχής τους για την περίοδο 2021-2027 σε νέες επενδύσεις στο πλαίσιο της εν εξελίξει ενδιάμεσης επανεξέτασης της πολιτικής συνοχής.