Ημερίδα στο ΑΠΘ: Οι προκλήσεις της ψηφιακής εποχής στην Ελλάδα και τον κόσμο
04/01/2025Πόσο ουδέτερη είναι η τεχνολογική πρόοδος; Πόσο αντικειμενικοί είναι οι “έξυπνοι” αλγόριθμοι, και ποιος ελέγχει τον τεράστιο όγκο δεδομένων που συλλέγονται καθημερινά; Πώς αντανακλούν οι ψηφιακοί μετασχηματισμοί στη δημοκρατία, την ενημέρωση, την εργασία, την κοινωνική συνοχή, τις ανθρώπινες σχέσεις, την ανθρώπινη φύση; Πώς επιδρούν οι ψηφιακές αναδιαρθρώσεις στον τρόπο με τον οποίο υπάρχουμε ως κοινωνία εδώ στην Ελλάδα; Τι αφήνει ως αποτύπωμα στο παραγωγικό μοντέλο το σχέδιο Ελλάδα 2.0, και οι στόχοι της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης; Πού μπορούν να αναζητηθούν οι δυνατότητες ενός βιώσιμου μέλλοντος;
Επιστήμονες, μηχανικοί λογισμικού, επαγγελματίες του κλάδου της Πληροφορικής, ακαδημαϊκοί, θα προσπαθήσουν να φωτίσουν πλευρές, για παρόμοια δύσκολα ερωτήματα, που απωθούνται συστηματικά από τον δημόσιο διάλογο. Ο “ψηφιακός κόσμος” επιβάλλεται ως μονόδρομος προόδου για τις κοινωνίες, και η “τεχνητή νοημοσύνη” ως η λύση για όλα τα μεγάλα προβλήματα που αδυνατούν να διαχειριστούν οι κοινωνίες, την ίδια στιγμή που η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με ολοένα και μεγαλύτερα αδιέξοδα και προκλήσεις.
Η ημερίδα, θέλουμε να συμβάλει, στο μέτρο που της αναλογεί, στον διάλογο γύρω από τις τρέχουσες τεχνολογικές εξελίξεις και τον τρόπο που αυτές επιδρούν στις κοινωνίες γενικά και πιο ειδικά στη χώρα μας, ανοίγοντας χαραμάδες ουσιαστικής κατανόησης και μιας κριτικής ματιάς, κόντρα στο αδιέξοδο δίπολο τεχνοκρατίας – τεχνοφοβίας που αποκρύπτει τις πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου.
Συνοπτικά το πρόγραμμα της ημερίδας
10:30 – 11:00 > Προσέλευση
11:00 – 11:30 > Εναρκτήρια ομιλία
Οι ψηφιακές αναδιαρθρώσεις ως κομβικό ζήτημα για τη Δημοκρατία & την κοινωνική χειραφέτηση
11:30 – 14:00 > Πρώτη θεματική
Τεχνητή Νοημοσύνη – αυτοματοποίηση – ψηφιακές πλατφόρμες: Αποκρυπτογραφώντας τον χαρακτήρα και τις επιδράσεις τους
14:00 – 15:00 > Διάλειμμα
15:00 – 17:15 > Δεύτερη θεματική
Κόμβος 2.0: Η Ελλάδα & η τρέχουσα ψηφιακή μετάβαση
17:15 – 17:30 > Διάλειμμα
17:30 – 19:00 > Εργαστήριο
Αντανακλάσεις των τεχνολογικών εξελίξεων στους χώρους εργασίας, την εκπαίδευση, τους θεσμούς και συνολικότερα την κοινωνική ζωή
Συμμετέχουν οι:
Βασίλης Γεροδήμος, Γιώργος Γεωργίου, Στέλιος Γκιάλης, Κώστας Γουρζής, Κώστας Δημητριάδης, Αλέξης Θεοδωρίδης, Τάσος Καραλιώτας, Αντώνης Μαυρόπουλος, Αντώνης Μπρούμας, Παναγιώτης Νοτόπουλος, Αλέξανδρος Ρέκκας, Βαγγέλης Σπαθάς, Δημοσθένης Σταμάτης, Θέμης Τζήμας, Γρηγοριος Τσουμάκας.
10:30 – 11:00 > Προσέλευση
11:00 – 11:30 > Εναρκτήρια ομιλία
Κώστας Δημητριάδης [Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου] με θέμα: Οι ψηφιακές αναδιαρθρώσεις ως κομβικό ζήτημα για τη Δημοκρατία & την κοινωνική χειραφέτηση
11:30 – 14:00 > Πρώτη θεματική
Τεχνητή Νοημοσύνη – αυτοματοποίηση – ψηφιακές πλατφόρμες: Αποκρυπτογραφώντας τον χαρακτήρα και τις επιδράσεις τους
>Συντονιστής: Αλέξανδρος Ρέκκας [Δρ Ιατρικής πληροφορικής, συνεργάτης έρευνας στο ΙΝ.Ε.Β του ΕΚΕΤΑ]
>Ομιλητές:
- Δημοσθένης Σταμάτης [Ομ. Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής & Ηλεκτρονικών Συστημάτων του ΔΙ.ΠΑ.Ε] με θέμα: Η Τεχνητή Νοημοσύνη και τα νέα μέσα παραγωγής
- Γρηγόριος Τσουμάκας [Καθηγητής Μηχανικής Μάθησης & Ανακάλυψης Γνώσης στο Τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ] με θέμα: Τεχνητή Νοημοσύνη: Υφιστάμενη Κατάσταση, Οφέλη και Κίνδυνοι
- Αλέξης Θεοδωρίδης [Μηχανικός Μηχανικής Μάθησης] με θέμα: Ψηφιακές μεταβάσεις και πολυοργανική κρίση
- Αντώνης Μπρούμας [Δικηγόρος με ειδίκευση σε θέματα τεχνολογίας, ακτιβιστής των ψηφιακών δικαιωμάτων. Δρ. Νομικής] με θέμα: 4η Βιομηχανική Επανάσταση & Δίκαιο: Προκλήσεις & Προοπτικές
- Αντώνης Μαυρόπουλος [Ιδρυτής της D-Waste. Συγγραφέας του βιβλίου “Τεχνητή Νοημοσύνη: Άνθρωπος – Φύση – Μηχανές”] με θέμα: Τεχνητή νοημοσύνη: πύλες κυριαρχίας και παράθυρα απελευθέρωσης
- Παναγιώτης Νοτόπουλος [Καθηγητής στο ΔΙ.ΠΑ.Ε, με ερευνητικό έργο για τις συνέπειες της Τ.Ν. στην ταυτότητα του υποκειμένου] με θέμα: Η διαλεκτική της γνώσης στην Τεχνητή Νοημοσύνη
14:00 – 15:00 > Διάλειμμα
15:00 – 17:15 > Δεύτερη θεματική
Κόμβος 2.0: Η Ελλάδα & η τρέχουσα ψηφιακή μετάβαση
> Συντονιστής: Βαγγέλης Σπαθάς [Μηχανικός Λογισμικού – Μέλος ΔΣ σωματείου εργαζομένων στην Beta CAE Systems/Cadence]
> Ομιλητές:
- Στέλιος Γκιάλης [Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου. Επικεφαλής Εργαστηρίου Ερευνών Γεωγραφίας της Εργασίας] & Κώστας Γουρζής [Μεταδιδακτορικός Ερευνητής – Εργαστήριο Ερευνών Γεωγραφίας της Εργασίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου] με θέμα: Η ψηφιακή μετάβαση ως παράγοντας άνισης περιφερειακής ανάπτυξης: μια γεωγραφική οπτική για μια φιλεργατική διέξοδο
- Βασίλης Γεροδήμος [Μηχανικός Λογισμικού efood .gr – Μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου] με θέμα: Ελλάδα 2.0: ο ψηφιακός μετασχηματισμός ως επιταχυντής του μεταπρατικού μοντέλου ανάπτυξης
- Τάσος Καραλιώτας [Επικεφαλής του τεχνολογικού τμήματος στην εταιρεία Coolblock] με θέμα: Ψηφιακή Ανεξαρτησία στην Εποχή της Ελλάδας 2.0
- Θέμης Τζήμας [Δικηγόρος, Δρ.δημοσίου δικαίου & πολιτικής επιστήμης] με θέμα: Εξάρτηση και τεχνολογικές – βιομηχανικές εξελίξεις
17:15 – 17:30 > Διάλειμμα
17:30 – 19:00 > Εργαστήριο
Αντανακλάσεις των τεχνολογικών εξελίξεων στους χώρους εργασίας, την εκπαίδευση, τους θεσμούς και συνολικότερα την κοινωνική ζωή
>Συντονιστής: Γιώργος Γεωργίου [Μηχανικός Η/Υ]
Δίνουμε το λόγο στους συμμετέχοντες στην ημερίδα, ώστε μέσα από αναφορές σε επιμέρους εμπειρίες και απόψεις, να φωτιστούν πλευρές των επιδράσεων των τρεχουσών ψηφιακών μετασχηματισμών στα διάφορα πεδία της κοινωνικής ζωής.
Info:
https://yparxiakoellada.gr/imerida-oi-prokliseis-tis-psifiakis-epochis-stin-ellada-kai-ton-kosmo/
Πληροφορίες/συμμετοχές:
6987599309 (Βασίλης) – 6945953897 (Δημήτρης) – [email protected]
Οι εργασίες της ημερίδας θα μεταδοθούν και ζωντανά:
- Από το κανάλι του συνεδρίου στο youtube
- Από τη σελίδα της ημερίδας στο facebook
https://www.facebook.com/events/370323759476339
Εναρκτήρια ομιλία (ώρα έναρξης 11:00)
Οι ψηφιακές αναδιαρθρώσεις ως κομβικό ζήτημα για τη Δημοκρατία & την κοινωνική χειραφέτηση
Κώστας Δημητριάδης [Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου]
Μιλούν για ψηφιακή επανάσταση, ανασχεδιάζοντας διαρκώς το παρόν, μέσω των έξυπνων αλγορίθμων της Τεχνητής Νοημοσύνης, την ίδια στιγμή που βιώνουμε ως ανθρωπότητα με μεγαλύτερη ένταση κρίσεις, πόλεμους και ανισότητες. Με την δημοκρατία να λογίζεται, ως συνήθως μια περιττή λεπτομέρεια, ή μάλλον ίσως ένα λίγο επικίνδυνο κατάλοιπο του παρελθόντος. Όπως και η χειραφέτηση του ανθρώπου, που γίνεται όλο και λιγότερο άνθρωπος, μέσα στους επιταχυνόμενους ρυθμούς της ζωής και τον κατακερματισμό της κοινωνίας. Τι έχουν να πουν για μας εδώ στη χώρα μας οι εξελίξεις αυτές; Πως σχετίζονται με τις σύγχρονες προκλήσεις και τα μεγάλα αδιέξοδα που βιώνουμε ως κοινωνία; Η κατανόηση του κόσμου- του όλο και πιο πολύπλοκου κόσμου- γύρω μας είναι το πρώτο βήμα, για να σταθούμε αλλιώς, διεκδικώντας μια ζωή πιο ανθρώπινη και ελεύθερη. Η χαρτογράφηση των τρόπων με τους οποίους εντάσσεται η χώρα μας στα νέα ψηφιακά δίκτυα, και η ανάλυση των τάσεων που αυτή η ένταξη δημιουργεί εντός της ελληνικής κοινωνίας, είναι ένα κρίσιμο βήμα για να απαντηθούν τα υπαρξιακά προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτός εδώ ο τόπος.
Πρώτη θεματική (ώρα έναρξης 11:30)
Τεχνητή Νοημοσύνη – αυτοματοποίηση – ψηφιακές πλατφόρμες: Αποκρυπτογραφώντας τον χαρακτήρα και τις επιδράσεις τους
>Συντονιστής: Αλέξανδρος Ρέκκας [Δρ Ιατρικής πληροφορικής, συνεργάτης έρευνας στο ΙΝ.Ε.Β του ΕΚΕΤΑ]
>Ομιλητές:
Δημοσθένης Σταμάτης [Ομ. Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής & Ηλεκτρονικών Συστημάτων του ΔΙ.ΠΑ.Ε]
Η Τεχνητή Νοημοσύνη και τα νέα μέσα παραγωγής
Θα εξετάσουμε πως η χρήση της ΤΝ οδηγεί σε μία μετεξέλιξη του καπιταλισμού η οποία διακρίνεται από πρωτοφανή στην ανθρώπινη ιστορία συσσώρευση πλούτου, γνώσης και εξουσίας. Τα “εργοστάσια της ΤΝ” (βασισμένα στην παντοκρατορία των μεγάλων ψηφιακών πλατφορμών) αναφέρονται ως νέα μέσα παραγωγής. Όπως τονίζει η S. Zuboff η νέα οικονομική τάξη πραγμάτων αξιώνει δικαιώματα επί της ανθρώπινης εμπειρίας και τη μεταχειρίζεται ως ανέξοδη πρώτη ύλη στο πλαίσιο υπόγειων εμπορικών τακτικών εξόρυξης δεδομένων, διαμόρφωσης προγνωστικών και πωλήσεων”.
Επιπλέον θα γίνει αναφορά στο ποιες είναι οι τεχνικές, ηθικές και κοινωνικές προκλήσεις που θέτουν κάποιες εφαρμογές της ΤΝ και στα ζητήματα που μπορούν να δημιουργήσουν, όπως, μεταξύ άλλων, η προκατάληψη και η έλλειψη διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων, η καταπάτηση των προσωπικών μας δεδομένων, η εργασία και η εμβάθυνση του ψηφιακού χάσματος.
Γρηγόριος Τσουμάκας [Καθηγητής Μηχανικής Μάθησης & Ανακάλυψης Γνώσης στο Τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ]
Τεχνητή Νοημοσύνη: Υφιστάμενη Κατάσταση, Οφέλη και Κίνδυνοι
Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση της τεχνολογίας της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ); Πως και τι ακριβώς μαθαίνουν τα μεγάλα μοντέλα; Πόσο απέχουμε από τη Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη; Αφού διερευνήσουμε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, θα συνεχίσουμε με μια σύντομη αναφορά σε ορισμένα από τα πολύ σημαντικά οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η ανθρωπότητα από την ΤΝ, σε σχέση με αντίστοιχους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Στη συνέχεια, θα αναφερθούμε εκτεταμένα στους πολλούς και διαφορετικούς κινδύνους της ΤΝ για το περιβάλλον, την οικονομία, τον εργασιακό χώρο, τη δημοκρατία, την ειρήνη και το ανθρώπινο είδος. Θα κλείσουμε με μια αναφορά στην έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Τεχνητής Νοημοσύνης για την μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της ΤΝ.
Αλέξης Θεοδωρίδης [Μηχανικός Μηχανικής Μάθησης]
Ψηφιακές μεταβάσεις και πολυοργανική κρίση
Ο λεγόμενος “ψηφιακός μετασχηματισμός” έρχεται να αλλάξει τους όρους με τους οποίους σχετίζεται ο άνθρωπος με τη μηχανή και με τον εαυτό του και να δημιουργήσει νέες διαμεσολαβήσεις στην καθημερινή ζωή. Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά αυτών των διαμεσολαβήσεων είναι η αδιαφάνεια. Αυτό είναι που κάνει και επιτακτικότερο το να ανοίξει ο διάλογος πάνω στις νέες ψηφιακές τεχνολογίες, απαλλαγμένος από τους καταναγκασμούς της δογματικής πίστης πάνω στην ουδετερότητα και την αντικειμενική προοδευτικότητα της τεχνολογίας.
Στην εισήγησή μου, θα προσπαθήσω να μιλήσω για αυτή την αδιαφάνεια, τις κοινωνικές αιτίες της και να δείξω τις νέες τεχνολογίες ως κατεξοχήν αποκρυσταλλώσεις ορισμένων κοινωνικών σχέσεων. Θα υποστηρίξω όχι μόνο ότι τα δεδομένα δεν είναι ουδέτερα και οι αλγόριθμοι δεν είναι αντικειμενικοί, αλλά και ότι οι τρόποι και οι μορφές της “ψηφιακής μετάβασης” προσδιορίζονται από τις ανάγκες διαχείρισης μιας σύγχρονης πολυοργανικής κρίσης στον τρόπο με τον οποίο υπάρχει και αναπαράγεται η κοινωνία σε παγκόσμια κλίμακα. Υπό αυτή την οπτική, στις νέες τεχνολογίες ενσωματώνονται τα βασικά κίνητρα που σχετίζονται με αυτές τις ανάγκες, προσδιορίζοντας τις πιθανές τους χρήσεις.
Αντώνης Μπρούμας [Δικηγόρος με ειδίκευση σε θέματα τεχνολογίας, ακτιβιστής των ψηφιακών δικαιωμάτων. Δρ. Νομικής]
4η Βιομηχανική Επανάσταση & Δίκαιο: Προκλήσεις & Προοπτικές
Ποιες προκλήσεις και ποιες προοπτικές θέτει η 4η βιομηχανική επανάσταση για την Ελληνική κοινωνία; Με ποιον τρόπο μπορούμε να περιορίσουμε τις επιπτώσεις των σύγχρονων τεχνολογιών αλλά και να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητές τους, για να καθορίσουμε το κοινό μας μέλλον σε προοδευτική κατεύθυνση; Και ποιον ρόλο μπορεί να παίξει το δίκαιο σε αυτό το ταξίδι;
Οι κοινωνικές αλλαγές, που τροφοδοτούνται από την ανάπτυξη των νέων ΤΠΕ, της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και της βιογενετικής, μετασχηματίζουν την οικονομία, την πολιτική και τον πολιτισμό αλλά επιφέρουν και δομικές αλλαγές στον φυσικό, ψηφιακό και βιολογικό κόσμο μας.
Απέναντι στις προκλήσεις αυτές, η Ελλάδα μπορεί, αφενός, να περιορίσει τον αρνητικό αντίκτυπο και, αφετέρου, να απελευθερώσει τις θετικές προοπτικές των νέων τεχνολογιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητές της αλλά και με πυξίδα ένα συλλογικό όραμα για τη θέση και την πορεία της στον σύγχρονο κόσμο.
Στο πλαίσιο αυτό, το δίκαιο αποτελεί κομβικό δημοκρατικό εργαλείο για έναν ορίζοντα ρύθμισης της 4ης βιομηχανικής επανάστασης με επίκεντρο την ελληνική κοινωνία.
Αντώνης Μαυρόπουλος [Ιδρυτής της D-Waste. Συγγραφέας του βιβλίου “Τεχνητή Νοημοσύνη: Άνθρωπος – Φύση – Μηχανές”]
Τεχνητή νοημοσύνη: πύλες κυριαρχίας και παράθυρα απελευθέρωσης
Η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να αντιμετωπιστεί στο συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο της εποχής μας που χαρακτηρίζεται από μια διπλή μετάβαση. Από τη μια έχουμε τη σταδιακή μετάβαση της παγκόσμιας οικονομίας εκτός των πλανητικών ορίων βιωσιμότητας και από την άλλη έχουμε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που αναδύεται μέσα από την πλήρη ψηφιοποίηση των κοινωνιών μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ακόμα ένας όροφος στο τεχνολογικό οικοδόμημα εντός του οποίου ζούμε. Ένας όροφος μοντέρνος, με νέα υλικά και σχέδια, ο ψηλότερος ως τώρα, αλλά και ταυτόχρονα βασισμένος στα ίδια θεμέλια: τη σκληρή ανθρώπινη εργασία και τη μεγάλη κατανάλωση ενέργειας.
Παναγιώτης Νοτόπουλος [Καθηγητής στο ΔΙ.ΠΑ.Ε, με ερευνητικό έργο για τις συνέπειες της Τ.Ν. στην ταυτότητα του υποκειμένου]
Η διαλεκτική της γνώσης στην Τεχνητή Νοημοσύνη
Ήδη, ο δρόμος της ‘αντικατάστασης’ του ανθρώπινου υποκειμένου είχε ανοίξει διάπλατα, με απροσμέτρητες συνέπειες, τόσο στο άμεσο τεχνολογικό επίπεδο και τις εφαρμογές του (Επιστήμη των Υπολογιστών, Τεχνητή Νοημοσύνη), όσο και στο επιστημολογικό επίπεδο, κυρίως όμως στο βαθύτερο φιλοσοφικό επίπεδο, όπου επαναδιατυπώνονται θεμελιώδη ερωτήματα, αναφορικά με την φύση της Οντολογίας και της Γνωσιολογίας και επανα-διατάσσονται τα θεμελιώδη υπαρξιακά ερωτήματα και η ιεράρχησή τους.
Η εισήγηση, συνεπώς, θα πραγματευτεί τα διαχρονικά επιστημολογικά ζητήματα της μοντελοποίησης και τις δυνατότητες τεχνοποίησης του ανθρώπινου υποκειμένου, ενώ μέσα από την επιστημολογική και τεχνολογική προσέγγιση του 20ού και 21ου αιώνα, θα επιμείνουμε στις αξιωματικά θεμελιωμένες τεχνολογικές δυνατότητες προσομοίωσης του ανθρώπινου προσώπου από την Τεχνητή Νοημοσύνη και την Ψηφιακή Τεχνολογία, γενικότερα, με ότι αυτό συνεπάγεται για την κατασκευή ενός ‘δυστοπικού’ παρόντος, ενός ‘εφιαλτικού’ μέλλοντος και την υπαρξιακή, πλέον, αδήριτη αναγκαιότητα υπεράσπισης του ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ, σε κάθε έκφανση της πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής πραγματικότητας, εντέλει την οντολογική υπεράσπιση του ανθρώπινου υποκειμένου απέναντι σε κάθε απόπειρα κοινωνικής του καθυπόταξης και πνευματικής του αλλοτρίωσης.
Δεύτερη θεματική (ώρα έναρξης 15:00)
Κόμβος 2.0: Η Ελλάδα & η τρέχουσα ψηφιακή μετάβαση
> Συντονιστής: Βαγγέλης Σπαθάς [Μηχανικός Λογισμικού – Μέλος ΔΣ σωματείου εργαζομένων στην Beta CAE Systems/Cadence]
> Ομιλητές:
Στέλιος Γκιάλης [Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου. Επικεφαλής Εργαστηρίου Ερευνών Γεωγραφίας της Εργασίας]
Κώστας Γουρζής [Μεταδιδακτορικός Ερευνητής – Εργαστήριο Ερευνών Γεωγραφίας της Εργασίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου]
Η ψηφιακή μετάβαση ως παράγοντας άνισης περιφερειακής ανάπτυξης: μια γεωγραφική οπτική για μια φιλεργατική διέξοδο
Η Ελλάδα την τελευταία δεκαπενταετία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές και συνεχείς κοινωνικο-οικονομικές κρίσεις, με σοβαρές επιπτώσεις σε εργαζόμενους και νοικοκυριά. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο παγκόσμιων και ευρωπαϊκών αναδιαρθρώσεων, υλοποιούνται στη χώρα μια σειρά από πολιτικές που επιδιώκουν τη λεγόμενη “δίδυμη μετάβαση”, η οποία, πέραν της ανάπτυξης συγκεκριμένων δραστηριοτήτων αιχμής, παρατηρείται να οδηγεί σε μια πόλωση των αγορών εργασίας διεθνώς.
Σε αυτό το πλαίσιο, παρά την εξάπλωση δραστηριοτήτων και επιχειρήσεων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με δραστηριότητες αιχμής, ο ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός υπόκειται στις αντιφάσεις ενός περιφερειακού καπιταλισμού, ο οποίος χαρακτηρίζεται από ένταση εργασίας, άφθονη εργασιακή επισφάλεια και χαμηλές αμοιβές. Η παραπάνω διαπίστωση δεν αφήνει ανεπηρέαστους και τους εξειδικευμένους εργαζόμενους στους κλάδους υψηλών τεχνολογιών, πολλοί εκ των οποίων καταγράφονται από τις επίσημες στατιστικές ως “εργοδότες του εαυτού τους” ή μικρο-εργοδότες και όχι ως μισθωτοί, ενώ και μισθολογικά, συχνά παρατηρούνται βαθιά χάσματα σε σχέση με την υπόλοιπη ΕΕ. Μάλιστα, τα παραπάνω χαρακτηριστικά ξεδιπλώνονται ανισομερώς στις ελληνικές περιφέρειες.
Παρά τις μελέτες που διαπιστώνουν πτυχές των παραπάνω, ελάχιστες είναι εκείνες που εστιάζουν στη σημασία που έχουν οι γεωγραφικές ανισότητες της δίδυμης μετάβασης. Βασικό επιχείρημα της εισήγησης είναι πως οι εργαζόμενοι στους σχετικούς κλάδους πρέπει να κατανοήσουν αντί να υποστούν παθητικά τις συνέπειες και τον κατακερματισμό που οι ανισότητες αυτές επιφέρουν. Η κατανόηση αυτή μπορεί να συμβάλλει σε πιο αποτελεσματικές αντιστάσεις και διεκδικήσεις για ριζοσπαστικές αλλαγές στις ελληνικές αγορές εργασίας, στο πλαίσιο ευρύτερων διεκδικήσεων τόσο στην ΕΕ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Βασίλης Γεροδήμος [Μηχανικός Λογισμικού efood .gr – Μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου]
Ελλάδα 2.0: ο ψηφιακός μετασχηματισμός ως επιταχυντής του μεταπρατικού μοντέλου ανάπτυξης
Είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε τις αλλαγές που επιφέρουν οι ψηφιακές αναδιαρθρώσεις στην κοινωνική ζωή, την παραγωγή, την εργασία και εν τέλει τον άνθρωπο. Η Ελλάδα σαν μια μικρή χώρα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, αποτελεί μέρος της μετάβασης και δεν θα μείνει ανεπηρέαστη απ’ τις αλλαγές και τις επιπτώσεις τους. Στην τοποθέτηση μου θα προσπαθήσω να μεταφέρω μια εικόνα του κλάδου πληροφορικής και επικοινωνιών στη χώρα, να αναδείξω τους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή του και να εξετάσω τις κύριες περιοχές που κατευθύνονται οι επενδύσεις. Θα διατυπωθεί η θέση ότι οι επενδύσεις αυτές είτε προέρχονται από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, είτε από άμεσες διεθνείς επενδύσεις, δεν τροφοδοτούν ένα παραγωγικό κύκλο αλλά βαθαίνουν την εξάρτηση της χώρας καθιστώντας τη πέρασμα στα σχέδια του διεθνούς κεφαλαίου. Τέλος, θα περιγραφεί το αβέβαιο πλαίσιο του νέου μεταπρατισμού, στο οποίο εντάσσεται κι ο ψηφιακός μετασχηματισμός και θα διατυπωθούν συμπεράσματα και ερωτήματα που πρέπει να τύχουν της προσοχής μας για να οικοδομηθεί ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης για τη χώρα μας.
Τάσος Καραλιώτας [Επικεφαλής του τεχνολογικού τμήματος στην εταιρεία Coolblock]
Ψηφιακή Ανεξαρτησία στην Εποχή της Ελλάδας 2.0
Επιχειρείται να γίνει μια χαρτογράφηση του εγχώριου ψηφιακού τοπίου, όπως αυτό καθορίζεται από την εποχή και τις εξελίξεις, το εγχώριο ψηφιακό οικοσύστημα και πως αυτό ανταποκρίνεται στις ψηφιακές ανάγκες της χώρας. Διερευνάται ποιες είναι οι σχέσεις του τελευταίου με την διεθνή ψηφιακή βιομηχανία ώστε να προσδιοριστεί ο ρόλος της χώρας στον διεθνή καταμερισμό ψηφιακής εργασίας και κατά πόσο μπορεί να υπάρχει ελπίδα η χώρα να περάσει την βάση στο ζητούμενο της ψηφιακής ανεξαρτησίας.
Θέμης Τζήμας [Δικηγόρος, Δρ.δημοσίου δικαίου & πολιτικής επιστήμης]
Εξάρτηση και τεχνολογικές – βιομηχανικές εξελίξεις
Η επιτάχυνση της εξέλιξης της Τεχνητής Νοημοσύνης, καταλαμβάνει ένα ολοένα διευρυνόμενο πεδίο, τόσο των κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων, όσο και της διακυβέρνησης. Δίπλα σε εντυπωσιακές υποσχέσεις, υφίσταται μεταξύ άλλων η πραγματικότητα μιας σειράς βιομηχανικών μετασχηματισμών. Οι μετασχηματισμοί αυτοί επιδρούν τόσο στις υφιστάμενες σχέσεις εξάρτησης όσο και στον διεθνή καταμερισμό. Αυτές οι εξελίξεις προσεγγίζονται από τη σκοπιά του Ελληνισμού και της εθνικής οικονομίας μέσα στο Ευρωενωσιακό πλαίσιο
Εργαστήριο (ώρα έναρξης 17:30)
Αντανακλάσεις των τεχνολογικών εξελίξεων στους χώρους εργασίας, την εκπαίδευση, τους θεσμούς και συνολικότερα την κοινωνική ζωή
>Συντονιστής: Γιώργος Γεωργίου [Μηχανικός Η/Υ]
Δίνουμε το λόγο στους συμμετέχοντες στην ημερίδα, ώστε μέσα από αναφορές σε επιμέρους εμπειρίες και απόψεις, να φωτιστούν πλευρές των επιδράσεων των τρεχουσών ψηφιακών μετασχηματισμών στα διάφορα πεδία της κοινωνικής ζωής. Καλούμε ανθρώπους που εργάζονται στον κλάδο των τεχνολογιών πληροφορικής (που περνά την «χρυσή» εποχή της), και βιώνουν με άμεσο τρόπο τις εξελίξεις που εξετάσαμε στην ημερίδα, να συνεισφέρουν με προβληματισμούς και εμπειρίες. Καλούμε γενικότερα ανθρώπους που βιώνουν τις συνέπειες των ψηφιακών μετασχηματισμών, στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην επικοινωνία και άλλες πτυχές της καθημερινής ζωής να συνεισφέρουν με προβληματισμούς και ερωτήματα.
Επιδιώκουμε να ανοίξει ένας, κατά τη γνώμη μας απαραίτητος διάλογος, προς αναζήτηση κοινών εικόνων και εκτιμήσεων, ψηλαφώντας τους όρους ενός νέου «από κοινού» της κοινωνίας. Γιατί επιμένουμε πως μόνο μέσα από την κατανόηση των τάσεων του σύγχρονου κόσμου, θα μπορέσουμε, ως άτομα, αλλά και ως κοινωνία, να υπάρξουμε με στοιχειωδώς βιώσιμο τρόπο σε έναν κόσμο όλο και πιο επιταχυνόμενο και πολύπλοκο. Μόνο ανακτώντας στοιχεία δημοκρατίας και συμμετοχής στο δημόσιο χώρο, θα καταστεί εφικτό να δοκιμαστούν εναλλακτικές ιδέες και προτάσεις, έξω από τη δυστοπική «νέα κανονικότητα».
Γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο ίσως να φαντάζει δύσκολο και μακρινό (ειδικά την εποχή της εφήμερης «υπερ-πηροφόρησης και του κατακερματισμού της κοινωνίας), όμως θέλουμε να δοκιμάζουμε έναν άλλου τύπου διάλογο, πιστεύοντας ότι ίσως με τον τρόπο αυτό, φωτίσουμε έστω και μερικά έναν δρόμο που μπορεί και πρέπει να βαδίσουμε!