Ιρανοί: Ανησυχούμε για τις συνέπειες της “Οδού Τραμπ” – Δεν είναι εμπορικός δρόμος, είναι ρήγμα σε διεθνείς ισορροπίες

«Το ζήτημα του διαδρόμου Ζανγκέζουρ έχει παραμεριστεί εντελώς. Μιλάμε για μία οδό διέλευσης που θα δημιουργηθεί υπό την εξουσία της Αρμενίας, στη δικαιοδοσία της και στο έδαφός της από μια αμερικανο- αρμενική εταιρεία που θα είναι εγγεγραμμένη στην Αρμενία σύμφωνα με την αρμενική νομοθεσία», έγραψε ο υπουργός. Ο Αραγτσί σημείωσε όμως ότι το Ιράν «έχει τους δικούς του λόγους ανησυχίας», δηλαδή την πιθανή συμμετοχή μιας αμερικανικής εταιρείας σε αυτό το έργο.

Ταυτόχρονα, τόνισε ότι οποιαδήποτε ξένη παρουσία στην περιοχή θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες για την ειρήνη και τη σταθερότητα, για την οποία η Τεχεράνη συζητά συνεχώς με το Μπακού και το Ερεβάν. Ο υπουργός σημείωσε ότι οι θεμελιώδεις θέσεις της ιρανικής πλευράς έχουν τηρηθεί μέχρι στιγμής, η Ισλαμική Δημοκρατία παρακολουθεί την κατάσταση και οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν.

Στις 10 Αυγούστου, ο στρατηγός Γιαντολάχ Τζαβανί, αναπληρωτής επικεφαλής του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC, μια επίλεκτη μονάδα των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων) για πολιτικές υποθέσεις, δήλωσε ότι «εμπιστευόμενος τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ και ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν έκαναν το ίδιο λάθος με τον Ζελένσκι». Σύμφωνα με τον Τζαβανί, η Τεχεράνη θα πρέπει να υπερασπιστεί την ασφάλειά της και τα εθνικά της συμφέροντα που απειλούνται από το έργο Ζανγκεζούρ με κάθε μέσο, επομένως το «αμερικανικό όνειρο» μιας αμερικανικής παρουσίας στα βόρεια σύνορα του Ιράν δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα.

Ο σύμβουλος του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, Αλί Ακμπάρ Βελαγιατί, με τη σειρά του, δήλωσε ότι η ιρανική πλευρά είναι αντίθετη στη δημιουργία από τις ΗΠΑ ενός διαδρόμου μέσω της Αρμενίας ο οποίος θα συνδέει το Ναχιτσεβάν με το Αζερμπαϊτζάν. Πρόσθεσε ότι ο διάδρομος Ζανγκεζούρ δεν είναι απλώς «γη» που μπορεί εύκολα να ενοικιαστεί, καθώς αποτελεί τμήμα εθνικού εδάφους. Σύμφωνα με τον ίδιο, η επέκταση της επιρροής των ΗΠΑ σε αυτήν την περιοχή θα μπορούσε να συνεπάγεται την επέκταση της επιρροής του ΝΑΤΟ σε ολόκληρο τον Νότιο Καύκασο, η οποία θα μπορούσε να μπει “σφήνα” μεταξύ Ιράν και Ρωσίας.

Ο Βελαγιατί τόνισε ότι η Τεχεράνη δεν θα επιτρέψει να γίνει πραγματικότητα η «Οδός Τραμπ» Την Παρασκευή στην Ουάσινγκτον, οι ηγέτες των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, Ντόναλντ Τραμπ, Νικόλ Πασινιάν και Ιλχάμ Αλίγιεφ, υπέγραψαν κοινή διακήρυξη για την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ Ερεβάν και Μπακού. Μία από τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν ήταν το έργο «Δρόμος Τραμπ για Ειρήνη και Ευημερία», το οποίο, μεταξύ άλλων, «στοχεύει στη διασφάλιση των μεταφορικών συνδέσεων μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της αυτόνομης περιοχής του αζερικού Ναχιτσεβάν μέσω του εδάφους της Αρμενίας».

Ερεβάν και Μπακού τάχθηκαν υπέρ του ανοίγματος των επικοινωνιών μεταξύ των χωρών για εγχώριες, διμερείς και διεθνείς μεταφορές, σεβόμενοι την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και τη δικαιοδοσία τους. Σύμφωνα με τον Πασινιάν,  «ο Δρόμος Τραμπ θα είναι το μεγαλύτερο επενδυτικό πρόγραμμα στην ιστορία της σύγχρονης Αρμενίας» και πρόσθεσε ότι το έργο αφορά όχι μόνο τον σιδηρόδρομο, αλλά και πιθανούς αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου, γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και καλώδια Διαδικτύου που θα διέρχονται από το έδαφος και θα παρέχουν έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό της Αρμενίας. Ο Πασινιάν ισχυρίστηκε επίσης ότι εάν υλοποιηθεί η πρωτοβουλία, το Ιράν θα διαθέτει πλέον σιδηροδρομική σύνδεση από τον Περσικό Κόλπο έως τη Μαύρη Θάλασσα και η Ρωσία θα έχει επίσης την ευκαιρία να δημιουργήσει σιδηροδρομική σύνδεση με την Ισλαμική Δημοκρατία.

Οι Ιρανοί εκτιμούν ότι ο διάδρομος αυτός αν υλοποιηθεί θα απομονώσει το Ιράν από το βόρειο του διάδρομο προς τον Καύκασο και την Ευρώπη, θα μειώσει τον στρατηγικό του ρόλο ως διαμετακομιστικού κόμβου ενέργειας και εμπορίου, και θα αυξήσει την γεωστρατηγικής επιρροή της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν, με την υποστήριξη εξωτερικών δυνάμεων.

Ο ρόλος της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν είναι κρίσιμος στον νέο διάδρομο. Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ είναι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της κατασκευής του διαδρόμου. Η Τουρκία από πλευράς της βλέπει το έργο ως ένα στρατηγικό άνοιγμα προς την Κεντρική Ασία, καθώς συνδέεται απευθείας με το Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν. Και το ΝΑΤΟ επιδιώκει τη δημιουργία του διαδρόμου, αλλά ουσιαστικά και οι Ευρωπαίοι, θεωρώντας ότι με την ¨Οδό Τραμπ” θα ανοίξει ο δρόμος των δυτικών για το μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας.