Ισραηλινά μέσα: Η Μοσάντ ετοιμάζεται για αλλαγή ηγεσίας στην Τουρκία

Σε ανακοίνωση της προεδρίας αναφέρεται ότι «παράνομες δυνάμεις» ασκούν «φρικτή βία» κατά αμάχων. Η φράση «παράνομες δυνάμεις» ερμηνεύεται ότι στοχοποιεί τις ένοπλες δρούζικες ομάδες που δρουν στην περιοχή.

Τα κρατικά συριακά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι ισραηλινές επιθέσεις στη Σουγουέιντα συνεχίζονται. Ο ισραηλινός στρατός φέρεται να επιτέθηκε και στην πόλη Μπουρνάντ, με πληθυσμό κατά πλειοψηφία Δρούζους.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν βία για την προστασία της δρούζικης μειονότητας. Από την άλλη πλευρά, αναφέρεται ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν υποστήριξε τις πρόσφατες ισραηλινές επιθέσεις στη Συρία και αντέδρασε σε αυτές τις ενέργειες.

Στο φόντο αυτής της έντασης, τα ισραηλινά μέσα δημοσίευσαν ανάλυση σχετικά με τις επιρροές του Κατάρ και της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή, κυρίως στη Συρία, που περιγράφονται ως απειλή για το Ισραήλ.

Ανάλυση στην εφημερίδα Israel Hayom

Το Ισραήλ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Συρία, όμως στην κορυφή της λίστας ανησυχιών του βρίσκεται η Τουρκία, η οποία έχει αυξήσει τις στρατιωτικές και οικονομικές επενδύσεις της στη Συρία. Μια άλλη απειλή που ανεβαίνει γρήγορα στη λίστα είναι η συμμαχία Κατάρ-Τουρκίας. Σύμφωνα με στελέχη της ισραηλινής υπηρεσίας πληροφοριών, και οι δύο χώρες φιλοξενούν στελέχη της Χαμάς και βρίσκουν «ευήκοα ώτα» στον Λευκό Οίκο, γεγονός που κάνει αυτό το μπλοκ «στρατηγική απειλή».

Το Κατάρ μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα στο μέλλον

Αυτή τη στιγμή, Ισραήλ και Τουρκία διατηρούν έναν μηχανισμό αποφυγής σύγκρουσης στη Συρία. Παραμένει ενεργή η «κόκκινη γραμμή» του Ισραήλ που απορρίπτει την παρουσία τουρκικών στρατιωτικών βάσεων στη Συρία.

Ένας υψηλόβαθμος Ισραηλινός διπλωμάτης δήλωσε στην Israel Hayom ότι η προσέγγιση Κατάρ-Τουρκίας αποτελεί μια «φυσική» σχέση στο πλαίσιο της Συρίας και πρόσθεσε ότι το Κατάρ στοχεύει να υποστηρίξει το νέο καθεστώς που θα προκύψει μετά τον πόλεμο. «Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει ανησυχητικά σημάδια από την παρουσία του Κατάρ στη Συρία, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει στο μέλλον», δήλωσε.

Οι ηγέτες του άξονα

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Misgav, Μεΐρ Μπεν Σαμπάτ, υποστήριξε ότι «η Τουρκία και το Κατάρ ηγούνται στην πράξη του άξονα των Αδελφών Μουσουλμάνων». Και οι δύο χώρες, είπε, έχουν περιφερειακές και παγκόσμιες φιλοδοξίες και διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους για να τις υλοποιήσουν. Επωφελούνται από τον ρόλο τους ως διαμεσολαβητές διατηρώντας σχέσεις με όλα τα μέρη.

Καθώς ο άξονας του Ιράν καταρρέει, η Τουρκία και το Κατάρ καταλαμβάνουν το κενό. Δεν είναι τυχαίο, σύμφωνα με τον Μπεν Σαμπάτ, ότι ήταν οι πρώτες χώρες που άνοιξαν πρεσβεία στη Δαμασκό υπό τη διοίκηση του Αχμέτ ελ-Σάρα και που αναζητούν διεθνή αναγνώριση για την ανοικοδόμηση της Συρίας.

Συμμαχία που γεννήθηκε στην κρίση

Η βάση των σχέσεων Κατάρ-Τουρκίας τοποθετείται στην κρίση του Ιουνίου 2017, όταν η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος και άλλες χώρες επέβαλαν εμπάργκο στο Κατάρ. Τότε ζητήθηκε από το Κατάρ να μειώσει τους δεσμούς με το Ιράν, να διακόψει τους δεσμούς με τρομοκρατικές οργανώσεις (περιλαμβανομένων των Αδελφών Μουσουλμάνων) και να κλείσει το δίκτυο Al Jazeera που φέρεται να υποκινεί διαμαρτυρίες εναντίον των αραβικών καθεστώτων.

Ο ειδικός στις χώρες του Κόλπου από το Ινστιτούτο Ερευνών Εθνικής Ασφάλειας, Ιλάν Ζλάιτ, δηλώνει: «Κατά τη διάρκεια του εμπάργκο, η Τουρκία έσωσε το Κατάρ». Βασικές ανάγκες που έρχονταν μέσω Σαουδικής Αραβίας καλύφθηκαν από την Τουρκία με αεροπορικό διάδρομο, παρακάμπτοντας το εμπάργκο ξηράς, αέρα και θάλασσας.

Σήμερα αυτή η συμμαχία είναι χειροπιαστή, με τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις εγκατεστημένες στο Κατάρ.

Ο δεσμός Ερντογάν-Κατάρ: ιδεολογικός;

«Τελικά όχι», λέει ο Ζλάιτ. «Συχνά παρουσιάζονται ως σύμμαχοι με κοινή βάση τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Ο Ερντογάν προβάλλει στόχους αναβίωσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όμως αυτό δεν γοητεύει το Κατάρ».

Σύμφωνα με τον Ζλάιτ, η σχέση είναι βαθιά πραγματιστική: «Το Κατάρ λειτουργεί σαν ATM για τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας στη Λιβύη και τη Συρία. Η Τουρκία, παρά τη στρατιωτική της δύναμη και την ισχυρή αμυντική βιομηχανία, έχει περιορισμένη οικονομική δυνατότητα. Όταν η Τουρκία εισέρχεται σε νέο μέτωπο, το Κατάρ πληρώνει. Σε αντάλλαγμα, αποκτά επιρροή σε αυτές τις περιοχές».

Η Συρία μετά τον Άσαντ

Η τουρκο-καταρινή συνεργασία έχει γίνει πιο έντονη στην μετα-Άσαντ εποχή στη Συρία. Ο ειδικός στην πολιτική του Κατάρ, Δρ. Αριέλ Αντμόνι, από το Πανεπιστήμιο Bar-Ilan, ανέφερε ότι τη Δευτέρα αναμένεται η υπογραφή συμφωνίας ανθρωπιστικής βοήθειας μεταξύ Τουρκίας και Κατάρ.

Ο Αντμόνι δήλωσε ότι το Κατάρ είναι πλέον ο βασικός χρηματοδότης του νέου συριακού καθεστώτος, έχοντας ήδη προσφέρει 29 εκατομμύρια δολάρια για την πληρωμή δημοσίων υπαλλήλων, ενώ υλοποιεί ενεργειακό έργο 7 δισ. δολαρίων με τουρκικές εταιρείες. Επιπλέον, έχει ξεκινήσει ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες για τη στήριξη της ανοικοδόμησης της Συρίας υπό την ηγεσία του Αχμέτ ελ-Σάρα. Το Κατάρ, είπε, θέλει η νέα δομή της Συρίας να εξαρτάται από αυτό και είναι έτοιμο να καλύψει κάθε της ανάγκη.

Ο διάδοχος του Ερντογάν;

Οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών προετοιμάζονται για πιθανή αλλαγή ηγεσίας στην Τουρκία. Ήδη έχει ξεχωρίσει ένα πρόσωπο ως «προβληματικό» για το Ισραήλ: ο Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.

Ο Φιντάν δεν είναι παραδοσιακός πολιτικός. Διετέλεσε επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT) για 13 χρόνια μέχρι το 2023. Ήταν το βασικό πρόσωπο της παρασκηνιακής διπλωματίας με Σύριους αντάρτες και διατηρεί στενές σχέσεις με τη Χαμάς. Ήταν επίσης από τους πρώτους ξένους αξιωματούχους που επισκέφθηκαν τη Δαμασκό μετά την αλλαγή καθεστώτος.

Ο γερμανικός Τύπος αποκάλυψε επαφές του με τον Ιρανό στρατηγό Κασέμ Σουλεϊμανί. Στις ισραηλινές υπηρεσίες, ο Φιντάν θεωρείται ως πιθανός διάδοχος του Ερντογάν. Αν, όπως υποστηρίζει ο ισραηλινός Τύπος, ο Φιντάν γίνει στο μέλλον Πρόεδρος της Τουρκίας και ενισχύσει την παρουσία της στα σύνορα με το Ισραήλ, τότε ενδέχεται να αυξηθεί ο κίνδυνος άμεσης σύγκρουσης.