Ιταλικό εμπάργκο όπλων στην Τουρκία για τα… μάτια;

Άνευ πρακτικής ουσίας ενδέχεται να παραμείνει η απόφαση της ΕΕ για εμπάργκο όπλων στην Τουρκία και το διάταγμα της ιταλικής κυβέρνησης για ακύρωση των μελλοντικών συμβολαίων για την «εξαγωγή οπλικών συστημάτων στην Άκγυρα». Η μελλοντική ρήτρα στο εμπάργκο δεν πρόκειται να εμποδίσει ούτε την τουρκική προέλαση στη Βόρεια Συρία ούτε και την τροφοδοσία σε όπλα βάσει των ισχυόντων, παλαιών συμβολαίων, που εξακολουθούν και θα εξακολουθούν για πολύ χρόνο ακόμη να εκτελούνται.

Αυτό εξηγεί και στον ιστότοπο businessinsider.it o Τζόρτζο Μπερέτα του Διαρκούς Παρατηρητηρίου για τα ελαφρά όπλα και τις πολιτικές ασφάλειας και αμύνης (OPAL). «Δεν ωφελεί σε τίποτα ή πολύ λίγο να σταματήσουμε τις μελλοντικές παραδόσεις όπλων. Θα πρέπει να σταματήσουμε αμέσως τα ισχύοντα συμβόλαια. Διαφορετικά θα συνεχίσουμε να παραδίδουμε στην Τουρκία όπλα και πολεμοφόδια βάσει των παρελθόντων συμβολαίων», τονίζει.

Πραγματικά, το εμπάργκο στις μελλοντικές πωλήσεις δεν έχει καμία επιρροή στον όγκο της τροφοδοσίας της Άκγυρας σε όπλα, βάσει των παρελθουσών συμφωνιών. «Φερ’ ειπείν υπήρχε ένα συμβόλαιο το 2017 ή το 2018 για να παραδοθούν βόμβες ή ανταλλακτικά αεροσκαφών. Η πώλησή τους πραγματοποιήθηκε σήμερα γιατί είχε εγκριθεί ήδη», προσθέτει ο ίδιος. Όπως υπογράμμισε, βάσει της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας Istat, η Ιταλία μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2019 έχει κάνει αμυντικές και εξοπλιστικές εξαγωγές ρεκόρ στην Τουρκία ύψους 46 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, επισημαίνει πως από την περιφέρεια της Ρώμης προς την Τουρκία το ίδιο εξάμηνο έχουν πραγματοποιηθεί εξαγωγές «ανταλλακτικών για αεροσκάφη, διαστημικά οχήματα και συναφείς μηχανισμοί για επίπεδα ρεκόρ άνω των 124 εκατ. ευρώ, όμως βάσει των στοιχείων δεν είναι σαφές εάν αφορούν υλικά για ειρηνικούς σκοπούς, στρατιωτική χρήση, ή και για τα δύο».

Ακόμη πιο ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που αφορούν τις ιταλικές εξαγωγές προς την Τουρκία, που προκύπτουν από τη βάση δεδομένων του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης (SIPRI) και αποκαλύπτουν ότι στην περίοδο 2014-18 η Ιταλία περιλαμβάνεται μεταξύ των 10 μεγαλύτερων εξαγωγέων όπλων στον κόσμο, με κύριους πελάτες την Τουρκία στην πρώτη θέση και μετά την Αλγερία και το Ισραήλ.

Επίσης, στο διάστημα 2009-13, η Άγκυρα είναι ο 13ος μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων στον κόσμο (παρά το γεγονός ότι έχει μειωθεί ο αριθμός των αγορών της και έχουν αυξηθεί οι εξαγωγές δικών της όπλων) με μεγαλύτερο προμηθευτή της τις ΗΠΑ και κατόπιν την Ισπανία και την Ιταλία.

Όπως παρατηρει ο Μπερέτα, τα στοιχεία της SIPRI είναι χρήσιμα, όμως δεν παρέχουν λεπτομέρειες για τη σύνθεση του πολεμικού υλικού που εξάγεται προς την Τουρκία και το συνολικό ύψος των εξαγωγών κάθε χώρας προς την Άγκυρα. Τα ιταλικά στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν πως το 2018 η Τουρκία ήταν ο τρίτος εξαγωγικός προορισμός της ιταλικής αμυντικής βιομηχανίας, με συνολική αξία εξαγωγών 362,3 εκατ. ευρώ, πίσω από το Κατάρ και το Πακιστάν. Αυξημένα επίπεδα σε σχέση προς το 2017 (266,1 εκατ.ευρώ) και το 2016 (133,4 εκατ. ευρώ).

Στη διάρκεια της συνόδου στο Λουξεμβούργο, τα κράτη-μέλη της ΕΕ απέφυγαν να επιβάλουν ένα πανευρωπαϊκό εμπάργκο στην Τουρκία, αφήνοντας την επιβολή μέτρων στη διακριτική ευχέρεια κάθε κράτους. Η Γερμανία κι η Γαλλία δήλωσαν έτοιμες να αναστείλουν τις εξαγωγές, το ίδιο έπραξε χθες η Ισπανία, ενώ το ίδιο έχουν δηλώσει έτοιμες να πράξουν η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Ελβετία. Μόνο το 2018, οι εξαγωγές πυραύλων και οπλικών συστημάτων από την ΕΕ στην Τουρκία ανήλθαν σε 45 εκατ. ευρώ, με την Ιταλία να είναι ο πρώτος προμηθευτής και να έπονται η Ισπανία, η Βρετανία και η Γερμανία.