Κογκρέσο για τα F-35: Η Άγκυρα να αποδείξει ότι δεν στηρίζει τη Χαμάς
05/09/2025
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ εργάζεται σε τροπολογίες στο πλαίσιο του Νόμου για την Εθνική Αμυντική Εξουσιοδότηση του 2026 (NDAA), με στόχο την παρεμπόδιση πωλήσεων όπλων προς την Τουρκία. Η μεταφορά όπλων, συμπεριλαμβανομένων των F-35, μπορεί να διακοπεί επικαλούμενη τις σχέσεις της Άγκυρας με τη Χαμάς και τις στρατιωτικές απειλές κατά του Ισραήλ.
Ορισμένα μέλη του Κογκρέσου θεωρούν τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Χαμάς ως ζήτημα προτεραιότητας. Η τροπολογία που κατέθεσαν ο Ρεπουμπλικανός Γκας Μπιλιράκης και ο Δημοκρατικός Μπραντ Σνάιντερ προβλέπει ότι η πώληση F-35 στην Τουρκία θα είναι εφικτή μόνο εφόσον ο Λευκός Οίκος πιστοποιήσει ότι «η Τουρκία δεν παρέχει υλική υποστήριξη στη Χαμάς ή σε συνδεδεμένες με αυτήν ομάδες».
Εάν η τροπολογία γίνει νόμος, η αμερικανική κυβέρνηση θα πρέπει επίσης να βεβαιώσει ότι η Τουρκία δεν απειλεί στρατιωτικά το Ισραήλ και ότι δεν συνεργάζεται στρατιωτικά με τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν ή τη Βόρεια Κορέα.
Αίτημα για εις βάθος έρευνα
Μία άλλη πρόταση τροπολογίας προβλέπει τη διενέργεια εις βάθος έρευνας από τα υπουργεία Εξωτερικών, Άμυνας και Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με πιθανές σχέσεις της Τουρκίας με τη Χαμάς. Το Κογκρέσο θα ενημερωθεί εάν η Τουρκία φιλοξενεί μέλη της Χαμάς, τα οικονομικά της στοιχεία ή στελέχη της οργάνωσης στο έδαφός της.
Ένταση στις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ
Οι τροπολογίες αυτές αναδεικνύουν επίσης τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, ιδίως μέσω της Συρίας. Η Τουρκία βρίσκεται σε θέση βασικού στρατιωτικού υποστηρικτή του Σύρου προέδρου Σαράα.
Σύμφωνα με το Middle East Eye, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε επαφές με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο για να εμποδίσει την πώληση των F-35 στην Τουρκία.
Σχέσεις Τουρκίας – Χαμάς
Οι επικριτές της Τουρκίας στο Κογκρέσο την κατηγορούν εδώ και χρόνια ότι χρηματοδοτεί και στηρίζει τη Χαμάς. Η οργάνωση διαθέτει πολιτική και στρατιωτική πτέρυγα. Η πολιτική ηγεσία της βρισκόταν μέχρι το 2012 στη Δαμασκό, αλλά αποχώρησε λόγω του εμφυλίου πολέμου.
Είναι γνωστό ότι στελέχη της Χαμάς έχουν βρεθεί στην Τουρκία και έχουν πραγματοποιήσει συναντήσεις με τον πρόεδρο Ερντογάν και άλλους Τούρκους αξιωματούχους.
Η κρίση των F-35 και οι S-400
Η κρίση γύρω από τα F-35 ανάμεσα σε Τουρκία και ΗΠΑ ξεκινά από το 2019, όταν η Άγκυρα προμηθεύτηκε το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-400. Τότε, η Τουρκία αποκλείστηκε από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 και η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε κυρώσεις το 2020.
Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία, για να επιστρέψει η Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35 θα πρέπει να εγκαταλείψει τους S-400. Ωστόσο, το ενδεχόμενο να μεταφερθεί το σύστημα στη Συρία ανησυχεί έντονα το Ισραήλ.
Το Ισραήλ διαθέτει δικαίωμα «βέτο» στις πωλήσεις αμερικανικών όπλων ώστε να διατηρεί την ποιοτική στρατιωτική υπεροχή του στην περιοχή. Άλλη μία τροπολογία στο NDAA προβλέπει την επίσημη ένταξη της Τουρκίας στο πλαίσιο του Νόμου περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων.
