Κομισιόν: Κατατέθηκε το αίτημα της Τουρκίας για συμμετοχή στο SAFE

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι έλαβε επίσημο αίτημα από την Τουρκία και τη Νότια Κορέα για τη συμμετοχή τους στο SAFE, το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ κόστους 150 δισ. ευρώ, που στοχεύει «στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βάσης». Το αίτημα εξετάζεται, με την Επιτροπή να αναμένεται να υποβάλει σύσταση προς το Συμβούλιο για έναρξη διαπραγματεύσεων.

Ωστόσο, Ελλάδα και Κύπρος έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους, επικαλούμενες τις χρόνιες διαφορές με την Άγκυρα, από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο έως τις πρόσφατες εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Το πρόγραμμα SAFE προβλέπει ότι έως και το 35% της αξίας των συμβάσεων μπορεί να κατευθύνεται σε ξένους προμηθευτές, ενώ κάθε χώρα εκτός ΕΕ πρέπει να υπογράψει ειδική συμφωνία με τις Βρυξέλλες. Στο πλαίσιο αυτό, οι Βρυξέλλες υπογραμμίζουν ότι ισχύουν ισχυροί μηχανισμοί προστασίας.

Η Νότια Κορέα θεωρείται πιο πιθανό να λάβει θετική απάντηση, καθώς έχει αναδειχθεί σε σημαντικό προμηθευτή ευρωπαϊκών στρατών, με κορυφαίο παράδειγμα την Πολωνία που επενδύει σε κορεατικά άρματα και συστήματα πυροβολικού. Σύμφωνα με την Κομισιόν, το Άρθρο 16 του κανονισμού επιτρέπει να αποκλεισθεί οποιασδήποτε τρίτη χώρα παραβιάζει τα συμφέροντα ή την ασφάλεια ενός κράτους-μέλους ή της Ένωσης συνολικά. Παράλληλα, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, με το Παρίσι να διατηρεί ενστάσεις, παρότι είναι υπέρ της εισδοχής της Τουρκίας.

Το SAFE καλύπτει ένα ευρύ φάσμα προμηθειών – από πυρομαχικά, συστήματα αεράμυνας και κυβερνοάμυνα έως διαστημικές υποδομές και τεχνητή νοημοσύνη. Η συμμετοχή τρίτων χωρών υπόκειται σε αυστηρούς όρους, ιδίως στα πιο προηγμένα οπλικά συστήματα, όπου οι ανάδοχοι πρέπει να διατηρούν τον έλεγχο του σχεδιασμού και της εξέλιξης. Η τελική απόφαση για την Τουρκία παραμένει αβέβαιη, με το ενδεχόμενο βέτο από Αθήνα και Λευκωσία να αποτελεί κρίσιμο παράγοντα.