Κυκλοφορεί στις 15/12: “Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον Κόσμο”

Το βιβλίο “Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον Κόσμο – Οι περίπλοκές σχέσεις Ουκρανών-Ρώσων στην Ιστορία”, που κυκλοφορεί την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου σ’ όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Πατάκη, στην πραγματικότητα είναι δύο βιβλία σε συσκευασία ενός. Το Πρώτο Μέρος με τίτλο “Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον Κόσμο”, γραμμένο από τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Σταύρο Λυγερό, είναι μία μελέτη για τη γεωπολιτική, διπλωματική, στρατιωτική και γεωοικονομική διάσταση της ουκρανικής κρίσης.

Το συμπέρασμα της μελέτης, όπως λέει και ο τίτλος της, είναι ότι αυτός ο πόλεμος, όποια κι αν είναι η κατάληξή του, θα αλλάξει ποιοτικά το διεθνές σύστημα, ο Κόσμος θα είναι γεωπολιτικά και γεωοικονομικά διαφορετικός. Είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού η διαδικασία μετάβασης από τη σημερινή παγκοσμιοποίηση σε έναν νέο διπολισμό, όπου στη μία πλευρά θα είναι η Δύση και στην άλλη το αναδυόμενο ευρασιατικό πλαίσιο.

Το Δεύτερο Μέρος με τίτλο “Οι περίπλοκες σχέσεις Ουκρανών-Ρώσων στην Ιστορία”, γραμμένο από τον δρα Σωτήρη Δημόπουλο (πτυχίο από το Πανεπιστήμιο του Κιέβου) είναι η μοναδική μελέτη στην ελληνική βιβλιογραφία για το πώς διαμορφώθηκαν οι όποιες φυλετικές και εθνικές ταυτότητες στον γεωγραφικό χώρο της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της τελευταίας χιλιετίας, από όταν δηλαδή αρχίζουν να συγκροτούνται στην περιοχή κάποια προπλάσματα κρατικής οντότητας.

Αν και σαφώς διακριτές, οι δύο μελέτες είναι συμπληρωματικές, με την έννοια ότι τα σύγχρονα γεγονότα αποκτούν μία άλλη ερμηνευτική πληρότητα εντασσόμενα στο ιστορικό πλαίσιό τους. Μπορεί έτσι ο αναγνώστης να κατανοήσει την πολυπλοκότητα και τις διακυμάνσεις που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των σημερινών εμπολέμων, Ουκρανών και Ρώσων, αντιλαμβανόμενος ότι η έννοια της “ουκρανικότητας” μέχρι και πριν από μερικά χρόνια δεν είχε το ίδιο περιεχόμενο και γεωπολιτικό πρόσημο για όλους τους Ουκρανούς.

Απόσπασμα του βιβλίου

«Στην πραγματικότητα, ο σημερινός πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε το 2014, όταν η απόφαση της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς να ακυρώσει τη σύνδεση της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση πυροδότησε μια εξέγερση των αντιρώσων αντιπάλων της κυβέρνησης, στην οποία πρωταγωνίστησαν με όπλα οι ακροδεξιές-νεοναζί οργανώσεις. Η εξέγερση (οι φιλοδυτικοί την αποκαλούν λαϊκή επανάσταση, ενώ οι φιλορώσοι “πραξικόπημα του Μαϊντάν” από την ομώνυμη πλατεία στο κέντρο του Κιέβου) οδήγησε στην ανατροπή του εκλεγμένου φιλορώσου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς και στην επιβολή ενός φιλοδυτικού καθεστώτος στο Κίεβο υπό τον πρόεδρο Πετρό Ποροσένκο.

Εάν θέλουμε να είμαστε ακριβείς και να φθάσουμε στον πυρήνα του Ουκρανικού Ζητήματος, οφείλουμε να πάμε ακόμα πιο πίσω, όταν η Δύση παραβίασε τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει έναντι του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ το 1989-90 ότι το ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να επεκταθεί πέραν των ορίων της Γερμανίας, η οποία και επανενοποιήθηκε υπό αυτόν τον όρο. Σήμερα, οι Δυτικοί υποστηρίζουν ότι, επειδή οι δεσμεύσεις τους ήταν προφορικές, δεν τους δέσμευαν!

Προφανώς οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα είχαν υπογράψει σχετική συμφωνία εάν το είχε απαιτήσει ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ για να κατεδαφίσει το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και να επιτρέψει την επανενοποίηση της Γερμανίας. Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, όμως, εμπιστεύθηκε τους Δυτικούς, επιδεικνύοντας —όπως απέδειξαν τα γεγονότα— πολιτική αφέλεια. Η Ατλαντική Συμμαχία, με διαδοχικά κύματα διεύρυνσης, έφθασε στα σύνορα της Ρωσίας, εντάσσοντας και τις τρεις πρώην σοβιετικές Βαλτικές Δημοκρατίες (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία).

Ας σημειωθεί ότι ο “πατέρας” του δόγματος της ανάσχεσης στον παλαιό Ψυχρό Πόλεμο Τζορτζ Κένναν είχε χαρακτηρίσει ολέθριο σφάλμα την επέκταση του ΝΑΤΟ. Το ίδιο και ο κορυφαίος Αμερικανός διεθνολόγος καθηγητής Τζον Μερσχάιμερ. Ο σημερινός επικεφαλής της CIA, που είχε υπηρετήσει ως διπλωμάτης στη Μόσχα, έχει γράψει στα απομνημονεύματά του ότι σύσσωμος ο ρωσικός λαός ήταν αντίθετος με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς. Είχε, μάλιστα στείλει και σχετικό υπόμνημα το 2008 στην τότε Αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις, υπογραμμίζοντας ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ συνιστούσε κόκκινη γραμμή για όλο το ρωσικό πολιτικό σύστημα».