Λιτότητα διαφαίνεται για την επόμενη τετραετία

Στενεύουν τα περιθώρια για παροχές μέσα στην επόμενη 4ετία, εξαιτίας τόσο των υψηλότερων δαπανών για συντάξεις όπως και λόγω των αμυντικών δαπανών, όπως αποτυπώνεται στο νέο Μεσοπρόθεσμο που παρουσίασε σήμερα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Ειδικότερα, αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 13,8 δισ. ευρώ έως το 2028 και μείωση του δημοσίου χρέους κατά σχεδόν 20 ποσοστιαίες μονάδες προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό και Διαρθρωτικό Σχέδιο το οποίο εγκρίθηκε στο υπουργικό συμβούλιο και παρουσιάστηκε το μεσημέρι από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη και τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά.

Η αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών είναι κατά 4 δισ. ευρώ υψηλότερη σε σχέση με τις αρχικές κατευθύνσεις της Κομισιόν, σύμφωνα με τα όσα είπαν οι δύο άνδρες.

Οι ετήσιες αυξήσεις πρωτογενών δαπανών που διαμορφώνουν ένα στενότερο πλαίσιο, με την επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων. Σε απόλυτα μεγέθη προβλέπεται αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 3,7 δισ. ευρώ το 2025, κατά 3,6 δισ. ευρώ το 2026, κατά 3,180 δισ. ευρώ το 2027 και κατά 3,2 δισ. ευρώ το 2028.

Επίσης, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ακολούθησε τις προβλέψεις της Κομισιόν για τον ρυθμό ανάπτυξης. Προβλέπεται ανάπτυξη 2,2% φέτος ( αντί για 2,5%), 2,3% το 2025 (αντί για 2,6%), 2% το 2026, 1,5% το 2027 και 1,3% το 2028. Το ΑΕΠ σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να αυξηθεί στα 272 δισ. ευρώ το 2028 από 232 δισ. ευρώ φέτος.

Από εκεί και πέρα, ενδεχόμενη υπέρβασή του να οδηγεί σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, όπως άλλωστε και η υπέρβαση του στόχου για έλλειμμα μικρότερο του 3% του ΑΕΠ. Όπως προκύπτει, τα δημοσιονομικά περιθώρια για νέες παροχές σε ορίζοντα τετραετίας θα είναι περιορισμένα καθώς σε ετήσια βάση, καθότι οι αμυντικές δαπάνες, οι πρόσθετες δαπάνες συντάξεων και η άνοδος των λειτουργικών δαπανών αποσπούν μεγάλο μέρος. Στόχος της κυβέρνησης, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του κ. Χατζηδάκη είναι να προκύψουν πρόσθετα μόνιμα έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής τα οποία το 2027 θα φτάσουν τα 2,5 δισ. ευρώ

Προβλέψεις για πληθωρισμό

Ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να μειωθεί σημαντικά στο 2,8% το 2024 και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε 2,1% το 2025 από 4,2% το 2023, καθώς η απότομη μείωση των τιμών της ενέργειας, παρά τις διακυμάνσεις και η αποκλιμάκωση των τιμών των τροφίμων συμβάλλουν όλο και περισσότερο στη διαδικασία επιβράδυνσης του πληθωρισμού. Ο δομικός πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σταδιακά, αντανακλώντας την ήπια αποκλιμάκωση του πληθωρισμού των υπηρεσιών.

Η συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης την περίοδο 2024-2025 αναμένεται να παραμείνει σταθερή, με μέσο όρο 1,2 ποσοστιαίες μονάδες και ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,7%. Η συμβολή αυτή υποστηρίζεται από την ισχυρή αύξηση του πραγματικού εισοδήματος, μέσω μισθολογικών αυξήσεων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, την περαιτέρω βελτίωση της αγοράς εργασίας και τον αποκλιμακούμενο πληθωρισμό. Αντίθετα, η δημόσια κατανάλωση αναμένεται να συμβάλει οριακά στην ανάπτυξη το 2024 (0,1 ποσοστιαία μονάδα και 0,4% ετήσια αύξηση) και να παραμείνει αμετάβλητη το 2025, αντανακλώντας μια συνετή δημοσιονομική πολιτική στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών κανόνων.

Όσον αφορά τη συνθήκη διασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους, το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα καταγράψει μια σημαντική μείωση κατά 8,3 ποσοστιαίες μονάδες το 2024, ενώ η μέση ετήσια μείωση κατά την τετραετία που καλύπτει το σχέδιο υπολογίζεται σε 5,1 ποσοστιαίες μονάδες, σημαντικά μεγαλύτερη από την ελάχιστη απαίτηση που θέτει η συνθήκη διασφάλισης. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό του χρέους εκτιμάται ότι θα μειωθεί από 153,7% του ΑΕΠ το 2024, σε 133,4% του ΑΕΠ το 2028.