Μητσοτάκης: Η Ευρώπη απαιτείται να «ενηλικιωθεί» και να ωριμάσει γεωπολιτικά

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε σήμερα με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Roberta Metsola, στο Μέγαρο Μαξίμου. Ακολουθούν οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού μετά τη συνάντηση:

Κυρία Πρόεδρε, αγαπητή Roberta, σας καλωσορίζω με χαρά στην Ελλάδα, την οποία επισκέπτεστε για δεύτερη φορά με την ιδιότητα της Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε μια στιγμή, μάλιστα, που δεν θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλη, καθώς η παρουσία σας συμπίπτει με τα εγκαίνια του Europa Experience.

Βρεθήκαμε πριν από λίγο σε αυτόν τον πραγματικά εντυπωσιακό διαδραστικό χώρο, στο κέντρο της Αθήνας, που δίνει μία ευκαιρία στους νέους συμπολίτες μας, στις νέες Ελληνίδες και στους νέους Έλληνες, να έρθουν σε επικοινωνία με το τι πραγματικά σημαίνει το ευρωπαϊκό εγχείρημα, και νομίζω ότι είναι μια πραγματικά σημαντική πρωτοβουλία ουσίας.

Νομίζω, είδατε κι εσείς στα μάτια των νέων παιδιών το ενδιαφέρον τους για τις διαδραστικές εμπειρίες που προσφέρει αυτός ο χώρος και αυτό νομίζω ότι είναι πολύ κρίσιμο σε μια εποχή όπου, δυστυχώς, οι φωνές των λαϊκιστών, εκ δεξιών και αριστερών, ακούγονται πολύ δυνατά. Και νομίζω ότι σε αυτή τη συγκυρία είναι πολύ σημαντικό να εκπαιδεύσουμε, ειδικά τους νέους μας, γιατί η Ένωση συμβάλλει στην ειρήνη αλλά και στην ευημερία της ηπείρου μας.

Και για τον ρόλο αυτό συζητήσαμε σήμερα αναλυτικά με την κα Πρόεδρο, ενόψει και της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου από τη χώρα μας το δεύτερο εξάμηνο του 2027. Σε αυτό το οποίο καταρχάς συμφωνούμε είναι ότι οι σύνθετες προκλήσεις απαιτούν άμεσες, γενναίες και δυναμικές απαντήσεις. Πολύ περισσότερο όταν η πολύ, θα έλεγα, ρευστή διεθνής κατάσταση απαιτεί από την Ευρώπη να «ενηλικιωθεί» και να ωριμάσει γεωπολιτικά. Να κάνει στρατηγικές επιλογές πια, οι οποίες θα είναι κρίσιμες όχι μόνο για την ευημερία των λαών της αλλά και για την ασφάλειά τους. Αλλά να ενδυναμώσει παράλληλα και τις σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών.

Συζητήσαμε τις διπλωματικές εξελίξεις γύρω από το ζήτημα της Ουκρανίας. Για ακόμα μία φορά επαναλάβαμε την ανάγκη της παροχής ουσιαστικής στήριξης προς τους αμυνόμενους Ουκρανούς. Στην κατεύθυνση αυτή, άλλωστε, κινήθηκαν και οι πολύ σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες τις οποίες υπογράψαμε πριν από λίγες εβδομάδες με τον Πρόεδρο Zelenskyy, ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα, με την Ελλάδα να παίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην παροχή φυσικού αερίου προς τη δοκιμαζόμενη Ουκρανία.

Ο στόχος, βέβαια, τώρα που φαίνεται πάλι να υπάρχει νέα κινητικότητα, δεν μπορεί να είναι άλλος από μία δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη. Πρέπει να είναι, όμως, μία ειρήνη η οποία οφείλει να είναι συμβατή και με τα συμφέροντα ασφαλείας των ευρωπαϊκών κρατών.

Η Ευρώπη οφείλει να είναι παρούσα, όχι με λόγια, οφείλει να είναι παρούσα με πράξεις, διαφορετικά όχι μόνο δεν θα γράψει τη δική της ιστορία, αντίθετα η ιστορία θα την προσπεράσει.

Μιλήσαμε αρκετά και έχουμε συζητήσει πολλές φορές, και στα πλαίσια της τακτικής ενημέρωσης της Προέδρου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, για τα ζητήματα της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, κάτι το οποίο προσωπικά θεωρώ ότι είναι η πρώτη πρόκληση την οποία σήμερα αντιμετωπίζει η ήπειρός μας.

Συμφωνούμε επί της αρχής στην ανάγκη να εφαρμοστούν, να υλοποιηθούν πιο γρήγορα οι προτάσεις των εκθέσεων Draghi και Letta. Αφετέρου, στην απαίτηση για μία πραγματικά ολοκληρωμένη ενιαία αγορά, η οποία θα προσφέρει ουσιαστικές δυνατότητες ανάπτυξης σε όλες τις επιχειρήσεις, από όλα τα κράτη μέλη της.

Σε αυτό το πλαίσιο, επιμένω ότι οι πρωτοβουλίες όπως η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, η Ενεργειακή Ένωση ώστε να αποκτήσουμε, επιτέλους, συγκλίνουσες χαμηλές τιμές ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, η απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου, η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας -κάτι το οποίο θα έπρεπε να είναι τόσο προφανές, όμως και αυτό συναντά δυσκολίες στην υλοποίησή του-, το νέο «28ο καθεστώς» για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, όλες αυτές είναι κρίσιμες προτεραιότητες.

Έχει περάσει παραπάνω από ένας χρόνος από τότε που ο κ. Draghi έγραψε την έκθεσή του και η αλήθεια είναι ότι η πρόοδος την οποία έχουμε πετύχει, παρά την επί της αρχής συμφωνία, δυστυχώς δεν είναι αυτή που θα θέλαμε.

Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σήμερα αντιμετωπίζουν υπερβολικά κόστη συμμόρφωσης, με ρυθμίσεις που πολλές φορές και εμείς οι ίδιοι αναγνωρίζουμε ότι είναι αχρείαστες ή υπερβολικές.

Αυτή η απλοποίηση είναι απαραίτητη για να εξαλείψουμε αυτά τα εμπόδια. Αυτό, εξάλλου, εξυπηρετούν και οι νομοθετικές πρωτοβουλίες omnibus που έχουν προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αλλά όλα αυτά, όπως ξέρει η κα Πρόεδρος, απαιτούν ομοφωνία στο Συμβούλιο, αλλά και πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Και δεν είναι εύκολες αυτές οι πλειοψηφίες να βρεθούν σε ένα τόσο πολυφωνικό σώμα. Απαιτείται διάλογος και σύνθεση, ευελιξία και βούληση. Απαιτείται, όμως, μερικές φορές και τόλμη να υπερβούμε τα όρια των πολιτικών μας οικογενειών και των ιδεολογικών μας αφετηριών.

Και θέλω πραγματικά να εκφράσω τον θαυμασμό μου και τη χαρά μου που Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε αυτή την τόσο δύσκολη συνθήκη είναι η Roberta, η οποία έχει αποδείξει ότι έχει τη δυνατότητα και να ακούει και να συνθέτει αλλά και να παίρνει αποφάσεις, όποτε αυτό χρειάζεται, για να βρούμε τις ευρείες πλειοψηφίες οι οποίες είναι απαραίτητες για να μπορέσει η Ευρώπη να προχωρήσει γρήγορα και να ανταποκριθεί και στις ανάγκες των πολιτών της, αλλά να μπορέσει να αντισταθεί και στον αδυσώπητο παγκόσμιο ανταγωνισμό.

Επιμένοντας σε αυτές τις συγκλίσεις, θέλω να μιλήσω λίγο για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Οι βελτιώσεις που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αρχική πρότασή της καλύπτουν σε κάποιο βαθμό και τις δικές μας επιφυλάξεις.

Για εμάς ανταγωνιστικότητα και συνοχή είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, έχοντας την ενιαία αγορά ως τη γέφυρα που τις συνδέει.

Όσο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, κεντρικό πυλώνα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, πρέπει να γίνει πιο αποτελεσματική, πρέπει να δώσει βάρος στην κοινή αγορά και πρέπει ταυτόχρονα να συνδυαστεί και με δράσεις προσαρμογής στην κλιματική κρίση, ειδικά στο κρίσιμο ζήτημα της διαχείρισης του νερού, κάτι το οποίο απασχολεί όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.

Σε ό,τι αφορά την άμυνα, έχω μιλήσει πολλές φορές, έχουμε συζητήσει με την κα Πρόεδρο τις ελληνικές προτάσεις, έχουμε κάνει σημαντικά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Είναι σημαντικό όταν μιλάμε για άμυνα να αναγνωρίζουμε ότι η προσέγγιση την οποία πρέπει να παίρνουμε πρέπει να είναι μία προσέγγιση 360 μοιρών.

Και να θεμελιώσουμε μία πραγματική στρατηγική αυτονομία, με πυλώνες την αμυντική βιομηχανία και με στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων, οι οποίες αποδεικνύεται ότι έχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο να παίξουν σε αυτό το διαρκώς διαφοροποιούμενο θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων, όπως αυτό, δυστυχώς, το διαπιστώνουμε κάθε μέρα στην Ουκρανία.

Η Ευρώπη πρέπει να στείλει ένα μήνυμα -πρέπει να το στείλει σε εχθρούς και πρέπει να το στείλει και σε φίλους- ότι παίρνει την ασφάλειά της επιτέλους στα σοβαρά. Και οφείλει να το αποδεικνύει με συγκεκριμένες πράξεις, ορατές σε όλους.

Θέλω να θυμίσω στην κα Πρόεδρο ότι η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες η οποία σήμερα παράγει σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα, και αυτό βοηθά ουσιαστικά στην αποκλιμάκωση του χρέους και στην εμπέδωση της έννοιας της δημοσιονομικής σταθερότητας.

Και το πετυχαίνουμε αυτό δαπανώντας πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως προς τις αμυντικές μας δαπάνες. Εμείς κάνουμε το χρέος μας για την κοινή συμμετοχή στην κοινή προσπάθεια οικοδόμησης της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας, αλλά αυτό είναι σημαντικό να γίνει από όλα τα κράτη μέλη, ειδικά αυτά που υπολείπονται στον τομέα αυτόν.

Τέλος, μιλήσαμε για το μεταναστευτικό, ενόψει της πλήρους εφαρμογής του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, τον Ιούνιο του 2026. Για εμάς είναι κρίσιμο να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα, να επιμερίζονται δίκαια οι ευθύνες μεταξύ των κρατών μελών, με βάση την αρχή της αλληλεγγύης, αλλά όχι μόνο.

Επανέλαβα την πάγια ελληνική θέση ότι η προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η καταπολέμηση των δικτύων των διακινητών, αποτελούν τα θεμέλια για μία αποτελεσματική μεταναστευτική πολιτική. Και νομίζω ότι και οι δύο μας έχουμε παρακολουθήσει αυτή τη σταδιακή μετατόπιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέσεις οι οποίες είναι πολύ πιο κοντά σε αυτά τα οποία διαχρονικά πρέσβευε η πατρίδα μου.

Δεν μπορούμε να επιτρέπουμε σε δίκτυα παρανόμων να ελέγχουν ποιος εισέρχεται στο ελληνικό και στο ευρωπαϊκό έδαφος. Και σε όλα αυτά τα ζητήματα εμείς θεωρούμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έναν σύμμαχο, άλλωστε και η Πρόεδρος Metsola γνωρίζει καλά πως η ήπειρός μας ισχυροποιείται περισσότερο όταν οι θεσμοί και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμπορεύονται, στον ίδιο δρόμο της συνεργασίας και των κοινών λύσεων.

Κλείνω, λοιπόν, με τη διαπίστωση ότι και στη σημερινή μας συνάντηση διαπιστώθηκε ο κοινός τόπος και ο κοινός βηματισμός τον οποίο αντιλαμβανόμαστε, αλλά νομίζω και το κοινό μας άγχος να προχωρήσουμε πιο γρήγορα και πιο τολμηρά στις αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε, αποφάσεις που ήδη έχουν συμφωνηθεί και οι οποίες πρέπει να υλοποιηθούν για το καλό όλων των Ευρωπαίων πολιτών.

Σε ερώτηση για την ευρωπαϊκή στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου η Ευρώπη να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της και σχετικά με τις προτεραιότητες της Ελλάδας σε αυτόν τον τομέα, ο Πρωθυπουργός απάντησε:

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να κάνουμε πολλά περισσότερα από το να ξαναδιαβάσουμε την έκθεση Draghi για να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος, αυτή την, θα έλεγα, σταδιακή και μερικές φορές όχι και τόσο εμφανή από έτος σε έτος μείωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, και φυσικά να ξαναδιαβάσουμε τις συστάσεις και τις προτάσεις για το πώς αυτή η πορεία μπορεί να αντιστραφεί.

Για εμένα οι προτεραιότητες είναι πολύ σαφείς. Χρειαζόμαστε, όπως είπε και η κα Πρόεδρος, απλοποιήσεις στο κανονιστικό πλαίσιο. Αυτό υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να είναι η πιο εύκολη άσκηση την οποία καλούμαστε να λύσουμε, διότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι έχουμε επιβάλει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις γραφειοκρατικά βάρη τα οποία, ειδικά για τις μικρότερες επιχειρήσεις μας, είναι εξαιρετικά επαχθή.

Και ξέρω ότι η κα Πρόεδρος δουλεύει πολύ συστηματικά για να βρεθούν οι κατάλληλες πλειοψηφίες ώστε οι σχετικές νομοθεσίες να περάσουν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το συντομότερο δυνατόν.

Ταυτόχρονα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του υψηλού κόστους της ενέργειας. Άμα δούμε τις τιμές ενέργειας, τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν σχεδόν διπλασιαστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση -ειδικά τη βιομηχανία μας και το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας-, μας καθιστούν μη αναγνωστικούς.

Ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, περισσότερες διασυνδέσεις, έλεγχος της αγοράς από έναν Ευρωπαίο ρυθμιστή, αυτές είναι απαραίτητες προτεραιότητες, σε συνδυασμό με την αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που παρέχουν σήμερα πιο φθηνή ενέργεια από ό,τι στο παρελθόν. Αυτές είναι προτεραιότητες και πρωτοβουλίες οι οποίες πρέπει οπωσδήποτε να υλοποιηθούν.

Ενιαία αγορά κεφαλαίων και επενδύσεων. Χρειαζόμαστε κλίμακα ως προς τις κεφαλαιακές επενδύσεις, προκειμένου οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να μπορούν να χρηματοδοτούνται στην Ευρώπη. Το 28ο καθεστώς. Συζητώ συχνά με νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες μου λένε ότι «μπορούμε να δουλέψουμε στην Ελλάδα, αλλά αν θέλουμε να πάμε να δουλέψουμε στη Μάλτα ή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αντιμετωπίζουμε πολλά γραφειοκρατικά προβλήματα». Η δημιουργία, δηλαδή, μίας πραγματικά ενιαίας αγοράς.

Και βέβαια, η «κορωνίδα» όλων αυτών, το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, το οποίο πρέπει να αντιμετωπίζει όλες αυτές τις προκλήσεις με έναν τρόπο συνεκτικό και να μπορέσουμε να βρούμε τις απαραίτητες πλειοψηφίες και ομοφωνίες προκειμένου αυτό να γίνει πράξη.

Η Ελλάδα καταφέρνει σήμερα, σε αυτό το περιβάλλον, να αναπτύσσεται με ρυθμούς πολύ υψηλότερους του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Και να αναπτύσσεται με αυτούς τους ρυθμούς έχοντας ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο στηρίζεται λιγότερο στην κατανάλωση και στα δανεικά και περισσότερο στις επενδύσεις και στην εξωστρέφεια.

Αλλά γνωρίζουμε και εμείς ότι για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε αυτή την ανάπτυξη πρέπει να κάνουμε βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, πρέπει να βελτιώσουμε την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας και πρέπει διαρκώς αυτό το αναπτυξιακό προβάδισμα το οποίο έχουμε ως προς τους ρυθμούς ανάπτυξης να μπορούμε να το διατηρούμε για να συγκλίνουμε με την Ευρώπη.

Αυτός είναι ο στόχος μας, αλλά προφανώς -και να κλείσω με αυτό- δεν μπορεί η ελληνική οικονομία να ευημερεί αν η ευρωπαϊκή οικονομία αντιμετωπίζει δομικά προβλήματα.

Είμαστε μία μικρή, εξωστρεφής, ανοιχτή χώρα. Στηριζόμαστε στο να πηγαίνει και η Ευρώπη καλά για να πάμε και εμείς. Για να εξακολουθούμε να πηγαίνουμε καλά, πρέπει και η Ευρώπη να πηγαίνει καλά και αυτή η πρόκληση εξακολουθεί σήμερα να βρίσκεται μπροστά μας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ