Μπορεί η Κομισιόν να απαγορεύσει στην Ουγγαρία να πάρει το ρωσικό εμβόλιο;

«Τα σχέδια της Ουγγαρίας για την εισαγωγή και χρήση του ρωσικού εμβολίου Sputnik V κατά της Covid-19 εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια και μπορεί να πλήξει την εμπιστοσύνη απέναντι στα πιθανά εμβόλια κατά της νόσου», ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανοίγοντας νέο μέτωπο στην αντιπαράθεση της Βουδαπέστης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Κομισιόν ήδη έχει πρόβλημα με την Ουγγαρία, επειδή θεωρεί ακραία την αντιμεταναστευτική πολιτική του Βίκτορ Όρμπαν, αυταρχικό τον τρόπο διακυβέρνησής του και τον καταγγέλλει για συνεχείς παραβιάσεις του κράτους δικαίου, αλλά την ενοχλούν και οι στενές σχέσεις του με τη Ρωσία. Επίσης έχει πρόβλημα με τον Ορμπαν (αλλά και τους Πολωνούς και τους Σλοβένους) που θέτουν βέτο στο ταμείο ανάκαμψης επειδή κατόπιν πιέσεων της Ευρωβουλής η χρηματοδότηση συνδέθηκε τελικά με το κράτος δικαίου κάθε χώρας –  μέλους. Τώρα με το εμβόλιο ανοίγεται και τρίτο μέτωπο.

Τα ουγγρικά σχέδια για την πραγματοποίηση κλινικών δοκιμών και πιθανόν για την παραγωγή του ρωσικού εμβολίου, τροφοδοτούν τις προϋπάρχουσες εντάσεις με τις Βρυξέλλες. Σε ερώτηση σχετικά με τα ουγγρικά σχέδια, εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε: «Το ζήτημα που προκύπτει είναι εάν ένα κράτος –  μέλος θέλει να χορηγήσει στους πολίτες του εμβόλιο που δεν έχει λάβει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA)».

Θα καμφθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου, λέει η Κομισιόν

Σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, το Sputnik V πρέπει να λάβει έγκριση από τον EMA πριν διατεθεί σε οποιαδήποτε από τις 27 χώρες της Ένωσης, τονίζει η Κομισιόν. Και προσθέτει «Η διαδικασία έγκρισης συνδέεται με την εμπιστοσύνη προς το εμβόλιο. Αν οι πολίτες μας αρχίσουν να αμφισβητούν την ασφάλεια ενός εμβολίου, αν αυτό δεν έχει περάσει από αυστηρή επιστημονική αξιολόγηση για να αποδειχθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά του, θα είναι πολύ δυσκολότερο να εμβολιασθεί ικανό ποσοστό του πληθυσμού», αναφέρει ο εκπρόσωπος της Κομισιόν.

Η Ουγγαρία έχει ανακοινώσει ότι σχεδιάζει να πραγματοποιήσει δοκιμές και να αδειοδοτήσει το Sputnik V και ότι αυτήν την εβδομάδα θα αρχίσει τις εισαγωγές μικρού αριθμού δόσεων, που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερες εισαγωγές του ρωσικού εμβολίου τον επόμενο χρόνο, αν αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό. Οι ρωσικές αρχές ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι τα προκαταρκτικά και ενδιάμεσα αποτελέσματα των δοκιμών του Sputnik V δείχνουν αποτελεσματικότητα σε ποσοστό άνω του 92% στην προστασία των ανθρώπων από την Covid-19 και ότι η Ρωσία ετοιμάζεται για μαζικό εμβολιασμό.

«Οι χώρες πρέπει να έχουν επιλογή»

Η ουγγρική κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει αν η πρόθεσή της είναι να αδειδοτήσει μόνη της το Sputnik V ή να το υποβάλει στην διαδικασία έγκρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο αρμόδιος για την ανάπτυξη του Sputnik V, ο Κίριλ Ντμίτριεφ, δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να κοινοποιήσει στοιχεία στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και ότι έχει ως στόχο να παραγάγει το εμβόλιο στην Ουγγαρία και σε  όσες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που το επιθυμούν.

«Τα εμβόλια πρέπει να μείνουν έξω από την πολιτική και οι χώρες θα πρέπει να έχουν επιλογή για τον τρόπο με τον οποίο θα προστατεύσουν τους πολίτες τους», είπε ο ρώσος αξιωματούχος προσθέτοντας ότι παράρτημα του οργανισμού ζήτησε επιστημονική γνωμοδότηση από τον EMA εδώ και ένα μήνα, χωρίς να λάβει απάντηση μέχρι στιγμής. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων δήλωσε ότι δεν έχει λάβει στοιχεία από την Ρωσία ή από την Ουγγαρία σχετικά με το Sputnik V ή με οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο κατά της Covid-19.

Προσωρινή εισαγωγή;

Η προσωρινή εισαγωγή και διάθεση εμβολίων άνευ αδείας επιτρέπεται μόνο για επείγουσα χρήση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης «σε απάντηση υποψιών για διασπορά ή επιβεβαιωμένης διασποράς παθογόνων παραγόντων, τοξικών, χημικών παραγόντων, οποιοσδήποτε από τους οποίους μπορεί να είναι επιβλαβής», σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Αυτή η σπάνια εξαίρεση έχει συζητηθεί ευρέως από ευρωπαίους ειδικούς τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με την Κομισιόν.

Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εμβολιαστικής στρατηγικής, η ΕΕ έχει υπογράψει συμβόλαια με πέντε εταιρείες που αναπτύσσουν εμβόλια, ανάμεσά τους και η Pfizer, για την προμήθεια περίπου 2 δισεκατομμυρίων δόσεων των εμβολίων τους και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τουλάχιστον άλλες δύο εταιρείες. Με αυτά προβλέπεται και η κάλυψη των 450 εκατομμυρίων κατοίκων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, περιλαμβανομένης της Ουγγαρίας, η οποία βάσει των συμφωνιών αυτών έχει παραγγείλει εκατομμύρια δόσεις των εμβολίων της Pfizer, της Astra Zeneca και της Johnson & Johnson που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης.