Μυστική διπλωματία ΗΠΑ-Ιράν; Γερουσιαστής στην Τεχεράνη;

Στην διάρκεια μιας παρτίδας γκολφ το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Γερουσιαστής Ραντ Πολ ζήτησε την έγκριση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για μία διπλωματικά ευαίσθητη αποστολή. Ο Πολ πρότεινε να συζητήσει με τον Ιρανό υπουργό των Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ώστε να του προσφέρει κλάδο ελαίας για λογαριασμό του προέδρου Τραμπ, σύμφωνα με τέσσερις Αμερικανούς αξιωματούχους. Ο στόχος μιας τέτοιας κίνησης θα ήταν η αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών.

Ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να συμφώνησε με την ιδέα αυτή. Ο Ζαρίφ βρίσκεται στη Νέα Υόρκη έχοντας συναντήσεις στον ΟΗΕ, αλλά και προσωπικές συνεντεύξεις με δημοσιογράφους, αλλά και στελέχη δεξαμενών σκέψης. Από την άλλη μεριά, η προοπτική ανάληψης μιας ειρηνευτικής αποστολής από τον Πολ, ως ο κεντρικός διπλωματικός απεσταλμένος της κυβέρνησης Τραμπ, έχει προκαλέσει ανησυχία σε αρκετούς Αμερικανούς αξιωματούχους. Οι αξιωματούχοι αυτοί φοβούνται πως η προσωπική εμπλοκή του Πολ στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν θα αποδυναμώσει την πολιτική άσκησης “μέγιστης πίεσης” από την Ουάσινγκτον στην Τεχεράνη που προωθεί προσωπικά ο πρόεδρος Τραμπ.

Δεν έχει ξεκαθαριστεί πότε ο γερουσιαστής θα συναντηθεί με τον Ζαρίφ. Τόσο ο ίδιος, όσο και το γραφείο του αρνήθηκαν πολλαπλά αιτήματα σχολιασμού των εξελίξεων. Από την άλλη μεριά, η βούληση του Τραμπ να τοποθετήσει τον Πολ σε μία θέση διπλωματικού ενδιάμεσου μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Ιρανού ΥΠΕΞ, αποτελεί μία επίσημη ένδειξη της ανορθόδοξης προσέγγισής του στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά και της επιθυμίας του Αμερικανού προέδρου να οδηγήσει το Ιράν στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων.

Οι σύμβουλοι του προέδρου Τραμπ από την πλευρά τους, επιμένουν στην άσκηση μέγιστης πίεσης, μέχρι την υποχώρηση της Τεχεράνης στις αμερικανικές αξιώσεις. Ο Αμερικανός πρόεδρος προσπαθεί εδώ και μήνες να σύρει το Ιράν σε διαπραγματεύσεις, ενώ στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, έχει αποστείλει επιστολές στον Ανώτατο Ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ, έχει προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε ως απεσταλμένο των ΗΠΑ στην Τεχεράνη, αλλά κι έχει προχωρήσει σε δημόσιες δηλώσεις για την επιθυμία του να συνομιλήσει με το Ιράν.

Μερικοί από τους αξιωματούχους του Ιράν έχουν δηλώσει ότι είναι ανοιχτοί στην διεξαγωγή διαπραγματεύσεων θέτοντας ως προϋπόθεση την άρση εφαρμογής των αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν. Από την πλευρά του, ο Χαμενεϊ φέρεται επίσης, να έχει θετική άποψη για συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Ο Πολ μαζί με τους Γερουσιαστές Λίντσεϊ Γκράχαμ και Ντέιβιντ Περντού έπαιξαν ένα παιχνίδι γκολφ με τον πρόεδρο Τραμπ το περασμένο Σάββατο, στις εγκαταστάσεις γκολφ που διαθέτει ο ίδιος (Sterling, Va).

Ο Πολ είναι γνωστός για τον φιλελεύθερο προσανατολισμό του, ενώ είναι επιφυλακτικός για τις πολεμικές επεμβάσεις των ΗΠΑ εκτός αμερικανικού εδάφους. Για τον λόγο αυτό, έχει έρθει σε σύγκρουση με αξιωματούχους της κυβέρνησης Τραμπ, σχετικά με την πιθανότητα μιας πολεμικής εξέλιξης, στην διένεξη με το Ιράν.

Όταν ο πρόεδρος Τραμπ ακύρωσε τον προηγούμενο μήνα μία πολεμική επιχείρηση ανταποδοτικού πλήγματος από τις ΗΠΑ κατά του Ιράν, μετά από την κατάρριψη από τους Ιρανούς ενός αμερικανικού μη επανδρωμένου εναέριου οχήματος που πετούσε πάνω από διεθνή ύδατα, ο Πολ εμφανίστηκε στο αγαπημένο τηλεοπτικό δίκτυο του Τραμπ εξυμνώντας την απόφαση του Αμερικανού προέδρου. “Μία πολιτική προσωπικότητα πρέπει πραγματικά να επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση απέναντι σε έναν χορό από φωνές του πολέμου,” είχε δηλώσει ο Πολ στο Fox News και στην Μάρθα ΜακΚάλουμ.

Παράλληλα, ο ίδιος άσκησε κριτική στην πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ απέναντι στο Ιράν, υποστηρίζοντας ότι η Τεχεράνη είδαν την επιβολή των τιμωρητικών κυρώσεων που τους επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ ως “μία πράξη πολέμου”. Ο Πολ εδώ και πολύ καιρό βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την “ομάδα των γερακιών” που έχουν τοποθετηθεί σε υψηλές θέσεις ευθύνης της αμερικανικής κυβέρνησης. Μεταξύ αυτών και με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον, αλλά και τον ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο.

Ο ίδιος έχει ηγηθεί μιας εκστρατείας κατά του σημερινού απεσταλμένου της αμερικανικής κυβέρνησης στην Βενεζουέλα, Έλιοτ Είμπραμς, όταν ακούστηκε το όνομα του, ως υποψηφίου για την θέση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ. Στις αρχές του 2019, ο Πολ άσκησε πίεση στον Πομπέο ζητώντας την άποψή του σχετικά με την εξουσία που έχει η αμερικανική κυβέρνηση για την δρομολόγηση πολεμικών ενεργειών σε βάρος του Ιράν, υπό το πλαίσιο του ειδικού νόμου που ψηφίστηκε το 2001, για την ανάληψη πολεμικής δράσης κατά της Αλ Κάιντα, αλλά κι άλλες οργανώσεις που συνεργάζονται με αυτήν στο Αφγανιστάν, αλλά κι αλλού.

Όταν ο Πομπέο προσπάθησε να αποφύγει την ερώτηση αυτή και να την θέσει στο περιθώριο, ο Πολ προειδοποίησε την κυβέρνηση Τραμπ να μην προχωρήσει σε μία πολεμική εμπλοκή με το Ιράν, τουλάχιστον χωρίς να έχει την έγκριση του Κογκρέσου. “Δεν έχετε την έγκριση του Κογκρέσου για να πάτε σε πόλεμο με το Ιράν. Μόνο το Κογκρέσο μπορεί να προχωρήσει στην κήρυξη πολέμου,” είπε ο Πολ απευθυνόμενος στον Πομπέο, στην διάρκεια μιας ακρόασης που έγινε τον Απρίλιο στο Καπιτώλιο.