Νέα αναφορά του νομικού συμβούλου του Ερντογάν περί νέου Συντάγματος

Ο Ουτσούμ υποστήριξε ότι το Σύνταγμα του 1982 εξακολουθεί να διατηρεί τον χαρακτήρα του ως προϊόν πραξικοπήματος και ότι ριζικές μεταρρυθμίσεις μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω ενός νέου Συντάγματος.

Συγκεκριμένα:

Βήμα-βήμα λαμβάνονται ιστορικά μέτρα για μια Τουρκία χωρίς τρομοκρατία. Η χώρα εισέρχεται σε μια περίοδο όπου θα ισχυροποιηθεί πολύ περισσότερο για την ενότητά της και το κοινό της μέλλον. Είναι πλέον πολύ πιο ξεκάθαρο ότι η σημαντικότερη νομική μεταρρύθμιση αυτής της περιόδου θα είναι το νέο Σύνταγμα. Γίνεται αντιληπτό ότι το νέο Σύνταγμα θα αποτελέσει έναν πολύ σημαντικό θεμέλιο λίθο για την περίοδο ανόδου της Τουρκίας μέσα σε ενότητα.

Την ίδια στιγμή όμως, υπό την ηγεσία του Προέδρου Ερντογάν, συνεχίζονται οι προσπάθειες σπίλωσης του νέου Συντάγματος από δυνάμεις και κύκλους που δεν θέλουν και δεν αντέχουν να δουν την πρόοδο της Τουρκίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, συνεχίζουμε να εξετάζουμε τους ψευδείς ισχυρισμούς που προβάλλονται σχετικά με το νέο Σύνταγμα.

1-) Μία από τις διαστρεβλώσεις είναι ο ισχυρισμός ότι «τα άρθρα του υπάρχοντος Συντάγματος έχουν σχεδόν πλήρως αλλάξει, δεν υπάρχει ανάγκη για νέο Σύνταγμα».

Το Σύνταγμα του 1982 διαθέτει σήμερα 154 άρθρα σε ισχύ. Από αυτά, στα 58 δεν έχει γίνει καμία αλλαγή, ενώ στα 45 έχουν γίνει δευτερεύουσες τροποποιήσεις. Δηλαδή τα δύο τρίτα του ισχύοντος Συντάγματος, παρά τα 43 χρόνια που έχουν περάσει, συνεχίζουν να φέρουν το στίγμα του προϊόντος πραξικοπήματος.

Δεδομένου ότι οι βασικές αρχές των πρώτων τεσσάρων άρθρων (συμπεριλαμβανομένης της αρχής της συνέχειας) θα διατηρηθούν, και αν αφαιρέσουμε τα άρθρα για την εκτελεστική εξουσία και την έναρξη ισχύος, απομένει η ανάγκη να επανεξεταστούν 97 άρθρα, να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές σε ορισμένα, να επικαιροποιηθούν κάποια άλλα και να καταργηθούν ορισμένα. Στα 51 άρθρα που έχουν ήδη τροποποιηθεί υπάρχει οπωσδήποτε ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση και ανανέωση.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η άποψη ότι «εκτός από τα πρώτα τέσσερα άρθρα, σχεδόν όλα τα άρθρα του Συντάγματος του 1982 έχουν πλήρως αλλάξει, άρα ο στόχος για νέο Σύνταγμα είναι περιττός» αποτελεί έναν κενό, αποστηθισμένο ισχυρισμό και μια πλήρη διαστρέβλωση.

Συνοπτικά, το ισχύον Σύνταγμα εξακολουθεί να έχει δομή και περιεχόμενο που απαιτούν εκτεταμένες αλλαγές. Αυτή η ανάγκη δεν μπορεί πλέον να ικανοποιηθεί με μια συνταγματική αναθεώρηση, αλλά μόνο με ένα νέο Σύνταγμα.

2-) Προβάλλεται επίσης, ως καθαρή μαύρη προπαγάνδα, ο ισχυρισμός ότι «με τις συνταγματικές τροποποιήσεις που έγιναν, το περιεχόμενο του Συντάγματος ανανεώθηκε πλήρως».

Ωστόσο, η μεγάλη πλειονότητα των αλλαγών που έγιναν στο Σύνταγμα του 1982 ήταν τροποποιήσεις αναθεωρητικού χαρακτήρα.

Στο πλαίσιο μεταρρυθμιστικών αλλαγών μπορούν να αναφερθούν η μετάβαση στο προεδρικό σύστημα, το δικαίωμα συνταγματικής προσφυγής (ατομική προσφυγή), η κατάργηση του στρατιωτικού νόμου και της στρατιωτικής δικαιοσύνης.

Πέραν αυτών (και με την επισήμανση ότι οι βασικές αρχές στα πρώτα 4 άρθρα δεν τίθενται σε συζήτηση ή αξιολόγηση), δεν υπήρξε ποτέ μια εκτεταμένη μεταρρυθμιστική αλλαγή που να καλύπτει το σύνολο του Συντάγματος.

Από την άλλη, συζητείται η ανάγκη να συμπληρωθούν οι ελλείψεις που σχετίζονται με το προεδρικό σύστημα και να ρυθμιστούν όσα σημεία χρειάζονται περαιτέρω ανάπτυξη.

Τίθενται επίσης ως ζητήματα οι θεσμικές αναγκαίες αλλαγές, όπως η υλοποίηση επιπλέον ρυθμίσεων στη νομοθετική, στη διοίκηση της δικαιοσύνης και στη σύνθεση της ανώτατης δικαιοσύνης, ώστε να είναι εναρμονισμένες με το προεδρικό σύστημα.

Εξίσου αδιαμφισβήτητη είναι η ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη των δικαιωμάτων και των ελευθεριών και η κατοχύρωση νέων δικαιωμάτων στο Σύνταγμα.

Επιπλέον, με τις 19 αλλαγές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, δημιουργήθηκαν ασυνέπειες σε όρους και έννοιες. Η εσωτερική δομή έχει αποδιοργανωθεί πλήρως.

Αυτή τη στιγμή έχουμε στα χέρια μας ένα εκλεκτικό κείμενο με πολλά προβλήματα τόσο στη γλώσσα όσο και στη δομή του. Το Σύνταγμα του 1982, που εξαρχής παρουσίαζε προβλήματα συνοχής σε επίπεδο γλώσσας, έκφρασης, εννοιών και όρων, μετά τις αλλαγές έγινε ακόμη πιο προβληματικό.

Όπως φαίνεται, παρόλο που ορισμένες βασικές ανάγκες καλύφθηκαν με τις τροποποιήσεις, η ανάγκη για νέο Σύνταγμα δεν εξαλείφθηκε και δεν έχει ακόμη επιτευχθεί ένα Σύνταγμα αντάξιο της Τουρκίας.

3-) Υπάρχει επίσης η στρεβλή άποψη του τύπου «τι δεν μπορείτε να κάνετε με το υπάρχον Σύνταγμα;»

Ένα νέο Σύνταγμα δεν γίνεται για αυτούς που το θέτουν στην ατζέντα, αλλά για την κοινωνία. Γίνεται και για αυτούς που προβάλλουν τέτοιες ενστάσεις. Επομένως, μια τέτοια άποψη είναι εκ των προτέρων εσφαλμένη.

Για αυτό πρέπει να τεθούν τα εξής ερωτήματα:

Με το υπάρχον Σύνταγμα, έχουν οι πολίτες και όλα τα στρώματα της κοινωνίας ένα σύστημα που ανταποκρίνεται στις κοινές τους προσδοκίες;

Είναι επαρκείς οι εγγυήσεις για τη συνέχεια του κράτους, του έθνους και της χώρας;

Πρέπει να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα και με αυτή την προσέγγιση να εξεταστεί το ζήτημα αν υπάρχει ή όχι στην ατζέντα του λαού το αίτημα για νέο Σύνταγμα.