Νέα εκτεταμένα έργα συντήρησης στην Αγία Σοφία

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Πρακτορείου Anadolu (ΑΑ), ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες του έργου που σχετίζονται με τον ολιστικό σχεδιασμό, τη δομική μοντελοποίηση, την έρευνα της κατάστασης του εδάφους και την αντισεισμική ασφάλεια με την εποπτεία της Επιστημονικής Επιτροπής που συστάθηκε για την Αγία Σοφία και ξεκίνησαν οι διαδικασίες υλοποίησης. Ως αποτέλεσμα των αναλύσεων και των εξετάσεων, διαπιστώθηκε ότι ο κύριος θόλος του κτιρίου χρειάζεται ενίσχυση.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο κύριος θόλος-τρούλος θα υποστεί τη μεγαλύτερη και πιο ολοκληρωμένη διαδικασία αποκατάστασης στην ιστορία του. Ο θόλος θα γίνει ανθεκτικότερος στους σεισμούς ενώ θα διατηρηθεί η αρχική κατάσταση της δομής. Προκειμένου να αποφευχθεί η πρόκληση ζημιών στα ψηφιδωτά στην εσωτερική επιφάνεια του θόλου, οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν από την εξωτερική επιφάνεια.

Τα μολύβδινα καλύμματα θα αφαιρεθούν και θα επισκευαστούν ή θα ανανεωθούν ενώ ο θόλος θα καλυφθεί προσωρινά με χαλύβδινη κατασκευή και ειδικό κάλυμμα (μουσαμά), για προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Προκειμένου να συνεχιστούν ταυτόχρονα οι εργασίες αποκατάστασης αλλά και η λατρεία, στο εσωτερικό του κτιρίου θα εγκατασταθεί μια χαλύβδινη πλατφόρμα σε 4 κύριες κολώνες ύψους 43,5 μέτρων.

Σε δηλώσεις του για το θέμα στον ανταποκριτή του ΑΑ ο καθηγητής Ahmet Güleç, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Αγίας Σοφίας, τόνισε ότι στο πλαίσιο των εργασιών στο θόλο, θα κατασκευαστεί μια πλατφόρμα στο εσωτερικό και ένα προσωρινό κάλυμμα στο εξωτερικό, προκειμένου να αποφευχθεί η διαβροχή του θόλου και η καταστροφή των ψηφιδωτών στο εσωτερικό του. Θα εγκατασταθεί ένας πυργογερανός προκειμένου να διευκολυνθεί η αποσυναρμολόγηση και η μεταφορά των υλικών και του μόλυβδου από τους μιναρέδες.

Τονίζοντας ότι μετά την ολοκλήρωση των εργασιών στην εξωτερική όψη του κτιρίου θα πραγματοποιηθούν εκτεταμένες εργασίες στο εσωτερικό του, ο κ. Güleç επεσήμανε: «Κάνουμε περισσότερες εργασίες συντήρησης στο εσωτερικό. Εξωτερικά, αφαιρέθηκαν σοβάδες, θα γίνουν νέοι σοβάδες και αρμοί. Θα φτιάξουμε το εξωτερικό μέρος για να το προστατεύσουμε από τις καιρικές συνθήκες. Οι καιρικές συνθήκες είναι διαφορετικές εκεί πάνω.

Έχει αρκετούς ανέμους. Μέχρι ενός σημείου θα γίνουν σοβάδες και τα χαμηλότερα τμήματα θα αρμολογηθούν. Θα χρησιμοποιήσουμε σύγχρονα και συμβατά με την εποχή υλικά. Έχουμε αναλύσει τα υλικά και οι φόρμουλες μας είναι έτοιμες. Αυτή δεν είναι μια δουλειά που θα τελειώσει αύριο. Δεν θα τελειώσει ποτέ. Απαιτείται συνεχής συντήρηση, διότι όταν πραγματοποιούνται τακτικά τα έργα συντήρησης, δεν χρειαζόμαστε τέτοιες αποκαταστάσεις». Ενώ για τις λεπτομέρειες των εργασιών στον θόλο υπογράμμισε: «Ο μόλυβδος στον τρούλο θα αφαιρεθεί και θα διαπιστωθεί η κατάσταση κάτω από αυτόν.

Κάναμε γεωτρήσεις σε διάφορα σημεία και διαπιστώσαμε ότι έχουν τοποθετηθεί μπάζα σε κάποια κενά. Ο τρούλος δεν είναι στρογγυλός, αλλά σαν θόλος με ραβδώσεις με μεταβάσεις μεταξύ του. Θυσιαστικά γέμισαν με μπάζα αυτά τα κενά διασχίζοντας τα σε ορισμένα σημεία, με σανίδες. Τώρα θα τα κάνουμε όλα πιο οργανωμένα, έτσι ώστε ο τρούλος να είναι ισορροπημένος. Αν υπάρχει ανισορροπία σε τέτοιες δομές, μπορεί να υπάρξει καταστροφή στο παραμικρό τράνταγμα».

Από πλευράς του ο καθηγητής Hasan Fırat Diker, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής, στις δηλώσεις του επεσήμανε τους κινδύνους που προβλέπονται σε ένα πιθανό σενάριο σεισμού: «Η πρόβλεψή μας είναι ότι μπορεί να συμβεί κατάρρευση στην Αγία Σοφία λόγω των δύο ημισφαιρικών θόλων που στηρίζουν τον τρούλο….Σκοπεύουμε να παρατηρήσουμε τη γυμνή υφή της τοιχοποιίας του τρούλου, η οποία γνωρίζουμε ότι δεν έχει ομοιογενή καμπυλόγραμμη επιφάνεια και έχει διαστρωματώσεις, και να κάνουμε μια επέμβαση ενίσχυσης με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια».

Επισημαίνοντας ότι οι εργασίες αποκατάστασης του τρούλου δεν έχουν ξαναγίνει με αυτόν τον τρόπο, ο Diker δήλωσε: «Το γεγονός ότι η Αγία Σοφία θα υποστεί μια ολοκληρωμένη αποκατάσταση θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε όλα τα προβλήματά της και να αναπτύξουμε τις μεθόδους ενίσχυσης ανάλογα».

Το μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής, καθηγήτρια Asnu Bilban Yalçın, δήλωσε ότι οι εργασίες αποκατάστασης στην Αγία Σοφία ξεκίνησαν πριν από 10 χρόνια και συνεχίζονται σταδιακά. Αναφέροντας ότι οι εργασίες τους επιταχύνθηκαν πρόσφατα, δήλωσε:

«Με την προστασία και την αποκατάσταση της ανατολικής και της βόρειας πρόσοψης, το μεγαλύτερο βήμα τώρα είναι ότι θα ξεκινήσουμε την αποκατάσταση του τρούλο. Η αποκατάσταση στην Αγία Σοφία θα πραγματοποιηθεί με τον πιο ολοκληρωμένο τρόπο με την τεχνολογία και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη εποχή». Η Yalçın δήλωσε ότι η Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού ενημέρωσε λεπτομερώς την UNESCO για τα έργα στην Αγία Σοφία.

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Mehmet Nuri Ersoy αναφέροντας ότι προστατεύουν την ιστορία και μεταφέρουν την Αγία Σοφία στο μέλλον, προέβη σε δήλωση στον λογαριασμό του στο Χ σχετικά με τα έργα αποκατάστασης και ενίσχυσης της Αγίας Σοφίας:

«Συνεχίζουμε τις εργασίες αποκατάστασης και ενίσχυσης στο Μεγάλο Τέμενος της Αγίας Σοφίας 1486 ετών χωρίς να διακόπτουμε τη λατρεία. Έχουμε ολοκληρώσει ορισμένα από αυτά τα έργα και εκτελούμε προσεκτικά τα υπόλοιπα τμήματα. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, ο κύριος τρούλος υφίσταται επίσης τη μεγαλύτερη και πιο ολοκληρωμένη διαδικασία αποκατάστασης στην ιστορία του.

Ο τρούλος θα γίνει πιο ανθεκτικός στους σεισμούς και η αρχική κατάσταση της δομής θα διατηρηθεί με μεγάλη προσοχή. Οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν από την εξωτερική επιφάνεια για να αποφευχθεί η πρόκληση ζημιών στα ψηφιδωτά στην εσωτερική επιφάνεια του θόλου.

Οι επικαλύψεις θα αφαιρεθούν και θα επισκευαστούν ή θα ανανεωθούν. Ο θόλος θα καλυφθεί προσωρινά με χαλύβδινη κατασκευή και ειδικό μουσαμά προκειμένου να μην επηρεαστεί από τις καιρικές συνθήκες και να προστατευθούν τα ψηφιδωτά. Για να συνεχιστούν ταυτόχρονα οι εργασίες λατρείας και αποκατάστασης, θα εγκατασταθεί χαλύβδινη πλατφόρμα σε 4 κύριες κολώνες ύψους 43,5 μέτρων. Η λατρεία θα συνεχιστεί, η ιστορία θα διατηρηθεί, θα προστατεύσουμε και θα διατηρήσουμε την Αγία Σοφία ζωντανή».