Νέα ένταση ΕΕ-Ουγγαρίας για την κατασκευή ρωσικών πυρηνικών αντιδραστήρων

Ειδικότερα, η Ουγγαρία είχε συμφωνήσει το 2014 στην κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων στον πυρηνικό σταθμό της PAKS II κοντά στα σύνορα με την Αυστρία. Την κατασκευή θα αναλάμβανε η ρωσική εταιρεία Nizhny Novgorod Engineering, αλλά το κόστος θα κατεβάλετο από την Ουγγαρία. Σήμερα το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακυρώνει τόσο την πρωτόδικη απόφαση επί του θέματος όσο και την απόφαση της Επιτροπής περί έγκρισης.

Θεωρεί, ειδικότερα, ότι, η Κομισιόν έδωσε την έγκρισή της επειδή «δεν ήταν σε θέση να βεβαιώσει αν αυτό το έργο συμμορφώνεται με τις διατάξεις της Ένωσης σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις, αλλά και αν η άμεση ανάθεση σύμβασης για την κατασκευή δύο νέων πυρηνικών αντιδραστήρων συμμορφώνεται με τους κανόνες της Ένωσης για τις δημόσιες συμβάσεις εν γένει», αναφέρει το έγγραφο του δικαστηρίου.

Ο Ούγγρος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, János Bóka, δήλωσε ότι το δικαστήριο δεν διαπίστωσε παραβιάσεις του ευρωπαϊκού δικαίου από την Ουγγαρία, επομένως η κατασκευή μπορεί να συνεχιστεί σύμφωνα με το ισχύον χρονοδιάγραμμα.

Η Κομισιόν είχε εγκρίνει το Μάρτιο του 2017 την σχετική επένδυση και την κρατική ενισχυση προς την επίσης δημόσια επιχείρηση MVM Paks II  για την κατασκευή αντιδραστήρων στον πυρηνικό σταθμό Paks. Η Αυστρία απαίτησε την ανατροπή αυτής της απόφασης υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει τους κανόνες δημοσίων συμβάσεων της ΕΕ.  Το «Paks-2» είναι ουσιαστικά το πρώτο ρωσικό έργο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η συμφωνία Ρωσίας – Ουγγαρίας υπογράφηκε το 2014.

Τότε είχε συμφωνηθεί ότι η Μόσχα θα χορηγούσε στην Ουγγαρία δάνειο για το έργο Paks-2 – έως δέκα δισεκατομμύρια ευρώ, και το συνολικό κόστος των εργασιών θα ήταν 12,5 δισεκατομμύρια. Η Ουγγαρία επρόκειτο να έδινε άλλα 2,5 δισεκατομμύρια από τον δικό της προϋπολογισμό. Η άδεια κατασκευής έχει ήδη εκδοθεί, πιστοποιώντας ότι οι σύγχρονες ρωσικές μονάδες παραγωγής ενέργειας VVER-1200 της γενιάς III+ πληρούν τις πιο αυστηρές διεθνείς και ευρωπαϊκές απαιτήσεις ασφαλείας. Το πρώτο σκυρόδεμα για τις μονάδες είχε προγραμματιστεί να χυθεί τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, αλλά λόγω των αμερικανικών κυρώσεων, οι προθεσμίες έχουν μετατεθεί.

Η Βουδαπέστη ζήτησε από την Ουάσιγκτον να εξαιρέσει το έργο του πυρηνικού σταθμού της από τις κυρώσεις. Τον Αύγουστο, ο διευθύνων σύμβουλος της Rosatom είπε ότι αναμένεται να ξεκινήσει η κατασκευή της πρώτης μονάδας του Paks-2 στην Ουγγαρία τον Νοέμβριο. Ο μοναδικός ουγγρικός πυρηνικός σταθμός, ο Paks, απέχει 5 χλμ. από την ομώνυμη πόλη και 100 χλμ. από τη Βουδαπέστη. Επί του παρόντος, ο σταθμός παράγει σχεδόν το ήμισυ της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουγγαρία. Με την έναρξη λειτουργίας δύο νέων μονάδων, η παραγωγή θα διπλασιαστεί και θα καλύπτει πιθανόν το 100% των αναγκών της χώρας.