Νέρωσε το κρασί του το ΝΑΤΟ για το 5% χάρη στην Ισπανία
22/06/2025
Οι 32 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, περιλαμβανομένης της Ισπανίας, φέρονται να συμφώνησαν να αφιερώσουν το 5% του ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος) τους στην άμυνα και την ασφάλεια σταδιακά μέχρι το 2035, λένε ορισμένοι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες, παρότι ειδικά η Ισπανία μόλις προ διημέρου ξεκαθάρισε ότι δεν σκοπεύει να κάνει περικοπές στο κοινωνικό κράτος για την άμυνα ή στις εθνικές αμυντικές δαπάνες της στο πλαίσιο της ΕΕ. Εξάλλου ο Ισπανός πρωθυπουργός ήδη έκανε δηλώσεις ότι δεν αποδέχεται το 5% και ότι δεν είναι υποχρεωτικό να δεχτούν όλες αλλά “ορισμένες χώρες” το 5%.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι περισσότεροι συμφώνησαν μάλλον στο 3,5%% και σε ένα επιπλέον 1,5% που θα πάει όμως στην ασφάλεια κάθε κράτους χωριστά, και όχι στο ΝΑΤΟ. Ισπανικά μέσα αναφέρουν ότι ο Πέδρο Σάντσες, και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, κατέληξαν σε συμφωνία «για τη διάσωση της συμμαχικής συνόδου κορυφής που ξεκινά την επόμενη Τρίτη στη Χάγ», η οποία απειλείται από την άρνηση της Ισπανίας να διαθέσει το 5% του ΑΕΠ της σε στρατιωτικές δαπάνες. Δεν ξέρουμε όμως αν αυτή η “διμερής” συμφωνία θα ισχύσει για άλλα κράτη.
Όπως λένε οι Ισπανοί, η μέση λύση που βρέθηκε είναι να διατηρηθεί σε γενική βάση ο στόχος της επίτευξης του 5%, αλλά «ερμηνευόμενος με ευελιξία», έτσι ώστε η Ισπανία να μπορεί να αφιερώσει στην άμυνα το ποσοστό του ΑΕΠ που θεωρεί απαραίτητο, «υπό την προϋπόθεση ότι θα πληροί τους Στόχους Στρατιωτικής Ικανότητας που εγκρίθηκαν από τους Υπουργούς Άμυνας του ΝΑΤΟ στις 5 Ιουνίου.»
Ο Σάντσες είπε ότι με αυτή τη συμφωνία η χώρα θα μπορεί να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της προς την Ατλαντική Συμμαχία και να διατηρήσει την ενότητά της, χωρίς να χρειαστεί να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ. Ο Ισπανός πρωθυπουργός είπε ότι έδειξε τον σεβασμό του για την πλειοψηφία των χωρών του ΝΑΤΟ που αποφάσισαν να δεσμευτούν να επιτύχουν αυτό το ποσοστό στρατιωτικών δαπανών έως το 2035, αλλά επανέλαβε ότι η Ισπανία δεν θα το πράξει, επειδή το θεωρεί δυσανάλογο και περιττό και θα ήταν ασυμβίβαστο με τη διατήρηση του κράτους πρόνοιας.
Ερωτηθείς για την κριτική της αντιπολίτευσης, τόνισε ότι η Ισπανία παραμένει εντός της συναίνεσης του ΝΑΤΟ. Το σύμφωνο περιλαμβάνει μικρές τροποποιήσεις στην τελική διακήρυξη της συνόδου κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, την πρώτη στην οποία συμμετέχει ο Ντόναλντ Τραμπ μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο.
Με τη νέα διατύπωση, δεν θα αναφέρεται πλέον ότι η δέσμευση για την επίτευξη του 5% του ΑΕΠ αναλαμβάνεται από όλες τις συμμαχικές χώρες, αλλά από απροσδιόριστο αριθμό συμμαχικών χωρών. Επιπλέον, το ποσοστό των αμυντικών δαπανών αποσυνδέεται από την εφαρμογή των Στόχων Στρατιωτικών Δυνατοτήτων. Για την Ισπανία, ο τελευταίος ήταν απαραίτητος, καθώς συμφωνεί πλήρως να επιτύχει τους στόχους που της έχει αναθέσει το ΝΑΤΟ για την περίοδο 2026-29, αλλά θεωρεί ότι για την επίτευξή τους αρκεί να επενδύσει το 2,1% του ΑΕΠ της, σύμφωνα με στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες, και δεν χρειάζεται να φτάσει το 5%.
Οι αλλαγές που έγιναν στη δήλωση είναι τόσο ανεπαίσθητες που, για να διαλυθούν οι αμφιβολίες, οι Σάντσες και Ρούτε ολοκλήρωσαν τη συμφωνία με ανταλλαγή επιστολών που την ερμηνεύουν. Η κυριότερη είναι αυτή που απηύθυνε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ προς τον Ισπανό πρωθυπουργό, στην οποία επιβεβαιώνει ότι η συμφωνία για την τελική διακήρυξη της συνόδου κορυφής παρέχει στην Ισπανία ευελιξία ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ που πρέπει να αφιερώσει στην άμυνα. Δηλαδή, δεν είναι υποχρεωμένος να δαπανήσει το 5% του πλούτου του.
«Καταλαβαίνω ότι η Ισπανία είναι πεπεισμένη ότι μπορεί να συμμορφωθεί με τη νέα συμφωνία Στόχων Ικανότητας με μια πορεία δαπανών μικρότερη από 5% (3,5% στην αυστηρή άμυνα και 1,5% στις δαπάνες που σχετίζονται με την ασφάλεια) του ΑΕΠ», αναφέρει ο Ρούτε στην επιστολή του προς τον επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης. «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η συμφωνία στην επόμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ θα δώσει στην Ισπανία την ευελιξία να καθορίσει τη δική της κυρίαρχη πορεία για την επίτευξη των Στόχων Ικανότητας και τους ετήσιους πόρους που απαιτούνται ως ποσοστό του ΑΕΠ για να παρουσιάσει τα δικά της ετήσια σχέδια», προσθέτει.
Ο Σάντσες απάντησε με μια σύντομη επιστολή, στην οποία ενημέρωσε τον Ρούτε ότι η Ισπανία αποδέχτηκε την τελική διακήρυξη της συνόδου κορυφής της Χάγης μετά τις προσαρμογές που έγιναν, με την προϋπόθεση ότι η ισπανική δέσμευση αναφέρεται στην επίτευξη των Στόχων Ικανοτήτων εγκαίρως και στο ποσοστό του ΑΕΠ που είναι απαραίτητο, σύμφωνα με τα δικά της ετήσια σχέδια. συμφωνία επιτεύχθηκε το Σάββατο το βράδυ, μετά από έντονες διαβουλεύσεις και παζάρια μεταξύ της Γενικής Γραμματείας του ΝΑΤΟ και του Υπουργικού Συμβουλίου της ισπανικής κυβέρνησης.
Πηγή: El Pais
