Ο χαρακτήρας της Ενωμένης Ευρώπης

Ο χαρακτήρας και η σημερινή μορφή της ΕΕ, που από τις 23 έως τις 26 Μαΐου καλείται να εκλέξει το νέο Κοινοβούλιό της στις πιο κρίσιμες εκλογές της ιστορίας της, μπορεί να συνοψισθεί σε πέντε κομβικά στοιχεία.

Κληρονόμος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ), των έξι ιδρυτικών κρατών της του 1958, η ΕΕ του Μάαστριχτ (1993) αριθμεί σήμερα 28 μέλη. Η Βρετανία έχει προβλεφθεί να αποχωρήσει από το ευρωπαϊκό σώμα μετά το Brexit, όμως η ημερομηνία της εξόδου έχει παραταθεί έως τις 31 Οκτωβρίου 2019.

Η μεγαλύτερη διεύρυνση της Ένωσης πραγματοποιήθηκε το 2004 με την είσοδο δέκα χωρών: οκτώ από αυτές ανήκαν στο παλαιό κομμουνιστικό στρατόπεδο και οι δύο ήσαν οι νησιωτικές χώρες της Μεσογείου, Μάλτα και Κύπρος.

Δεκαεννέα από τα μέλη της ΕΕ άλλαξαν το εθνικό τους νόμισμα υιοθετώντας το ευρώ το 1999. Όμως η Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία επέλεξαν να διατηρήσουν το νόμισμά τους, ενώ οι υπόλοιπες χώρες βρίσκονται σε διαδικασία προσχώρησής τους στο ευρώ.

Ενιαία αγορά

Τα μέλη της ΕΕ συγκροτούν μεταξύ τους μία ενιαία αγορά, όπου τα αγαθά, οι άνθρωποι, οι υπηρεσίες και τα κεφάλαια μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς άλλες διατυπώσεις στα εσωτερικά σύνορα των 28.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΑΕΠ της Ένωσης ανερχόταν σε 17,2 τρισεκ. δολάρια (15,2 τρισεκ. ευρώ) το 2017, υπολειπόμενο αυτού των ΗΠΑ (19,3 τρισεκ. δολάρια), αλλά υψηλότερο αυτού της Κίνας (12,2 τρισεκ. δολάρια).

Με 513 κατοίκους, η ΕΕ είναι η τρίτη πολυπληθέστερη ζώνη του πλανήτη, μπροστά από τις ΗΠΑ, αλλά πίσω από την Κίνα και την Ινδία, που η καθεμιά της απαριθμεί πάνω από ένα δισεκ. κατοίκους. Η Γερμανία είναι το κράτος με τον μεγαλύτερο πληθυσμό (82 εκατ.) ενώ στους αντίποδες βρίσκεται η Μάλτα (448.000).

Εκτεινόμενη από τον Ατλαντικό Ωκεανό ίσαμε τον Εύξεινο Πόντο και από τον Αρκτικό Κύκλο μέχρι τη Μεσόγειο, η ΕΕ καλύπτει επιφάνεια 4,3 εκατ. χλμ2. Είναι μικρότερη από τη Ρωσία (17 εκατ. χλμ2) και τις ΗΠΑ (9,8 εκατ. χλμ2), αλλά είναι μεγαλύτερη της Ινδίας (3,2 εκατ. χλμ2). Οι συστηματικοί έλεγχοι έχουν καταργηθεί μεταξύ των 22 μελών της ΕΕ, στο πλαίσιο της ζώνης Σένγκεν.

Πολυγλωσσία

Στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ περιλαμβάνονται κάποιες από τις πιο ομιλούμενες στον κόσμο, όπως τα αγγλικά, τα ισπανικά και τα γαλλικά, όπως και άλλες με τη λιγότερη χρήση, όπως τα γαελικά της Ιρλανδίας, τα φιλανδικά και τα βουλγαρικά.

Η γλωσσική επιμειξία της Ένωσης φθάνει τους 552 συνδυασμούς μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο, δημιουργώντας την ανάγκη για πλήθος μεταφραστών, χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψη και οι περιφερειακές γλώσσες κάθε χώρας, όπως τα γαλικιανά, ή τα καταλανικά.

Τα κράτη μέλη συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό της Ένωσης το 1% του ΑΕΠ τους και επωφελούνται επιδοτήσεων για την γεωργία, για την δημιουργία θέσεων εργασίας, για την ανάπτυξη των υποβαθμισμένων περιοχών, των αστικών κέντρων και της αλιείας.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ, που ανέρχεται στο 1 τρισεκ. ευρώ για την περίοδο 2014-20, θα επαναξιολογηθεί και αναθεωρηθεί μετά τις Ευρωεκλογές της 23-26ης Μαΐου.