Ο Ερντογάν κάλεσε τον Ερχουρμάν στην Τουρκία

Ο Πρόεδρος Ερντογάν, κατά την επιστροφή του στην Τουρκία μετά τις επισκέψεις του στο Κουβέιτ, το Κατάρ και το Ομάν, απάντησε στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων στο αεροπλάνο. Ο Ερντογάν τόνισε τη σημασία που αποδίδει η εξωτερική πολιτική στις σχέσεις με τις χώρες του Κόλπου και εξέφρασε την ευχή να υπάρξει σημαντική αύξηση στο εμπόριο και τις αμοιβαίες επενδύσεις με την περιοχή. Ενημέρωσε ότι οι πολίτες της Δημοκρατίας της Τουρκίας θα μπορούν να επισκέπτονται το Ομάν χωρίς βίζα από την 1η Νοεμβρίου. Επίσης είπε: «Με την καθοδήγηση του υπουργού Εθνικής Άμυνας, συζητήσαμε με τις πλευρές του Κατάρ και του Ομάν το θέμα της απόκτησης μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter. Πρόκειται για ζήτημα με πολλά τεχνικά σημεία και οι διαπραγματεύσεις προχωρούν θετικά».

Σε ερώτηση για το κατά πόσο το εύθραυστο – και δύσκολα εξασφαλισμένο – καθεστώς εκεχειρίας στη Γάζα μπορεί να διατηρηθεί, και πώς θα ασκηθεί διεθνής πίεση σε περίπτωση κλιμάκωσης των παραβιάσεων, ο Ερντογάν απάντησε: «Ως Τουρκία καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλιστεί η εκεχειρία. Η Χαμάς τηρεί την εκεχειρία και μάλιστα δηλώνει ότι είναι αποφασισμένη γι’ αυτό. Το Ισραήλ συνεχίζει να παραβιάζει την εκεχειρία. Πρωτίστως οι ΗΠΑ και η διεθνής κοινότητα πρέπει να καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια για να διασφαλίσουν την πλήρη συμμόρφωση του Ισραήλ προς την εκεχειρία και τις συμφωνίες. Σε αυτή τη διαδικασία είναι απαραίτητη η επαρκής διπλωματική πίεση προς το Ισραήλ. Η Γάζα θα ξανασταθεί στα πόδια της, ας μην έχει κανείς αμφιβολία. Η απρόσκοπτη πρόσβαση των βοήθειων στη Γάζα είναι πολύ σημαντική. Δεν σταματήσαμε ποτέ και δεν θα σταματήσουμε την αποστολή των βοήθειών μας μέσω Αιγύπτου. Το κράτος μας και οι ΜΚΟ στέλνουν βοήθειες με φορτηγά προς τη Γάζα. Το 17ο πλοίο ανθρωπιστικής βοήθειας μας έφτασε πρόσφατα στο λιμάνι του Ελ-Αρίς. Οι αδελφοί μας στη Γάζα, εξαιτίας του απάνθρωπου αποκλεισμού που εφαρμόζει το Ισραήλ, έχουν ανάγκη από τα πάντα. Τίποτα πιο φυσιολογικό από το να τους βοηθήσουμε. Ετοιμαζόμαστε να καλύψουμε τις ανάγκες τους και να ανασυγκροτήσουμε τη Γάζα. Δεν είναι πια λόγια — είναι ώρα για πράξεις. Το Ισραήλ πρέπει να αναγκαστεί να τηρήσει το λόγο του μέσω κυρώσεων και της διακοπής των πωλήσεων όπλων. Έχουμε αρχίσει αυτά τα βήματα και θα συνεχίσουμε».

«Είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε με κάθε τρόπο»

Σε ερώτηση για το στάδιο των συνομιλιών σχετικά με τη δύναμη που προορίζεται να αναπτυχθεί στη Γάζα, ο Ερντογάν είπε: «Οι διαπραγματεύσεις για τη δύναμη που θα αναλάβει καθήκον στη Γάζα συνεχίζονται. Η μορφή (modalite) αυτού του επιχειρήματος δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει. Πρόκειται για ένα πολυστρωματικό θέμα και γίνονται εκτενείς διαπραγματεύσεις. Εμείς είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε κάθε δυνατή στήριξη στη Γάζα. Αυτή τη στιγμή συνεχίζονται και οι υποδομικές εργασίες μας».

Σε ερώτηση αν στις επισκέψεις του στο Κουβέιτ, το Κατάρ και το Ομάν υπήρξε κάποια πίεση προς τις χώρες του Κόλπου να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της Γάζας και κατά πόσο διαπίστωσε ισχυρή βούληση από πλευράς τους, ο Ερντογάν απάντησε: «Θα σηκώσουμε την Γάζα όρθια μαζί. Δεν μπορεί μόνο η Τουρκία ή μόνο η Αίγυπτος ή μόνο οι χώρες του Κόλπου να το καταφέρουν μόνες τους. Πρόκειται για συλλογικό έργο ανοικοδόμησης και αποκατάστασης. Σε κάθε στάση μας κάναμε εκτενείς συνομιλίες. Πλέον δεν αρκούν τα λόγια — χρειάζονται έργα. Το Κατάρ έχει ήδη προσφέρει τη μεγαλύτερη στήριξη στην Παλαιστίνη μέχρι σήμερα. Η Γάζα είναι μια δοκιμασία για τον ισλαμικό κόσμο. Ελπίζουμε να περάσουμε αυτή τη δοκιμασία με επιτυχία και να σταθούμε όσο το δυνατόν πιο ισχυρά στο πλευρό των αδελφών μας. Η επίθεση του Ισραήλ γκρέμισε την υποδομή της Γάζας. Πρέπει να γίνουν εκτεταμένες εργασίες αποκομιδής και εκσκαφών για να αποκατασταθούν αυτές οι καταστροφές. Αρχικά χρειάζονται έργα με μηχανήματα και μετά βήματα που αφορούν στην υποδομή. Νοσοκομεία, σχολεία, λατρευτικοί χώροι, φούρνοι — όλα ισοπεδώθηκαν. Η ανοικοδόμηση δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρωτίστως θα γίνουν έργα χωματουργικά και μετά υποδομής. Μαζί με τις χώρες του Κόλπου θα προχωρήσουμε σε αυτό το βήμα. Η Γάζα υπέστη μια φρίκη που ντροπιάζει την ανθρωπότητα για χρόνια. Όλοι μαζί πρέπει να της ετοιμάσουμε ένα αξιοπρεπές και ευημερούν μέλλον. Η Τουρκία σε αυτό το σημείο θα αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία και θα καταβάλει κάθε προσπάθεια».

«Μακάρι να είχε γίνει η συνάντηση στη Βουδαπέστη»

Σε ερώτηση για την πιθανότητα μιας επικείμενης συνάντησης ΗΠΑ–Ρωσίας που ίσως γινόταν στη Βουδαπέστη, ο Ερντογάν δήλωσε: «Η σημασία της Τουρκίας και της ιδέας της για ειρήνη ξαναεμφανίστηκε. Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να φιλοξενήσουμε τέτοιο βήμα. Μακάρι να είχε γίνει η συνάντηση στη Βουδαπέστη. Πιστεύουμε ότι κάθε μορφή διαλόγου θα ήταν χρήσιμη για τον τερματισμό αυτού του πολέμου. Από την αρχή το υποστηρίξαμε και δουλέψαμε γι’ αυτό. Εκφράσαμε ότι είναι δυνατή μια δίκαιη ειρήνη. Διατηρούμε καλές σχέσεις και με τα δύο μέρη και είμαστε μια χώρα που έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη και των δύο — αυτό αποτελεί πλεονέκτημα και είμαστε αποφασισμένοι να το χρησιμοποιήσουμε προς όφελος της ανθρωπότητας».

Σχετικά με τις εκλογές στη Βόρεια Κύπρο και την υπενθύμιση ότι ο Τουφάν Ερχούρμαν κέρδισε, και για το πώς θα είναι οι σχέσεις Τουρκίας–Βορείου Κύπρου στη νέα περίοδο, ο Ερντογάν είπε:
«Όπως ήταν μέχρι τώρα επί διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, έτσι θα συνεχιστούν και στο εξής οι σχέσεις μας με τη Βόρεια Κύπρο. Δεν είναι δυνατόν να γυρίσουμε την πλάτη στη Βόρεια Κύπρο. Πρόκειται για σημαντικές εκλογές και σεβόμαστε την βούληση του Κύπριου Τούρκου. Γι’ αυτό τους συγχαρήκαμε. Δεν κάναμε αυτές τις επενδύσεις στο ψιλά — γι’ αυτό τα τελευταία χρόνια πηγαίναμε στη Βόρεια Κύπρο. Το Προεδρικό Μέγαρο ήταν μικρό, μας υποδέχονταν εκεί, κάναμε τελετές. Είχαμε πει ότι πρέπει να χτιστεί ένα προεδρικό και κοινοβουλευτικό κτίριο που αρμόζει στην Βόρεια Κύπρο και το κάναμε γρήγορα. Στην Νότια Κύπρο δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Επειδή είμαι ηγέτης που πιστεύει στη δημοκρατία, τηλεφώνησα και συνεχάρηκα τον νικητή των εκλογών. Είπα ‘Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι σε επίσκεψη στον Κόλπο. Μετά την επίσκεψη η πόρτα μας είναι ανοιχτή, σας περιμένουμε’. Μου είπαν ότι θα πραγματοποιήσουν αυτή την επίσκεψη. Δεν είμαστε ξένοι ο ένας προς τον άλλο — θα συναντηθούμε. Ελπίζω, εάν αυτή η επίσκεψη πραγματοποιηθεί ως το τέλος της εβδομάδας, να συζητήσουμε λεπτομερώς τις σχέσεις Τουρκίας–Βορείου Κύπρου».

Σε ερώτηση σχετικά με το βιβλίο αναμνήσεων του πρώην ΓΓ του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg και την ανάμνηση που ο ίδιος είχε κεράσει βρασμένο καλαμπόκι, ο Ερντογάν απάντησε: «Πώς θα το ξεχνούσα; Όταν έρχονται οι επισκέπτες μας, ανάλογα με την εποχή, τους κερnάμε καλαμπόκι ή κάστανα — πάντα κάνουμε φιλοξενία. Ο κύριος Stoltenberg ήταν ένας από τους ΓΓ του ΝΑΤΟ που είχαν θετική στάση. Ήταν οικογενειακός επισκέπτης μας, κάναμε μαζί μια βόλτα στον Βόσπορο. Αυτά δεν είναι απλά γεγονότα — η διπλωματία απαιτεί τέτοια πράγματα. Γι’ αυτό αυτές οι σχέσεις έχουν μεγάλη σημασία. Η τωρινή ΓΓ, φίλος μας ο Mark Rutte, με τον οποίο έχουμε πολύ καλές σχέσεις, και το ότι ο κύριος Stoltenberg ανέφερε αυτά στα απομνημονεύματά του δείχνει πόσο σημαντική είναι η συνέχιση των σχέσεων. Ελπίζω στην πρώτη μας συνάντηση να αναλύσουμε και αυτό το βιβλίο».

«Ας το πετύχουμε αυτό»

Σε ερώτηση για το θέμα «Τουρκία χωρίς τρομοκρατία» και για πιθανές αρνητικές στάσεις του κόμματος DEM (DEM Parti), ο Ερντογάν είπε: «Δεν θα ήθελα μια τέτοια προσέγγιση από το DEM Parti. Νομίζω ότι θα δεχτούμε αντιπροσωπεία του DEM ως το τέλος της εβδομάδας — θα συζητήσουμε και αυτά τα θέματα στο τραπέζι. Δεν πιστεύω ότι το DEM έχει αυτή την αντίληψη· δεν θέλω να το πιστέψω. Έχουμε κάνει κυρίως συζητήσεις με την κυρία Περβίν. Στην συνάντηση που θα έχουμε αυτό το Σαββατοκύριακο θα επανεξετάσουμε αυτά τα θέματα. Διότι το να έχουμε μια ‘Τουρκία χωρίς τρομοκρατία’ δεν ωφελεί μόνο εμάς αλλά ολόκληρη την Τουρκία. Είτε Λάζος είτε Τούρκος είτε Κούρδος — ωφελεί και τους 86 εκατομμύρια. Ενώ νομίζαμε ότι έχουμε μπει σε ένα κλίμα ‘Τουρκία χωρίς τρομοκρατία’, ακούγοντας τέτοιες φωνές από το Ντιγιαρμπακίρ στεναχωρήθηκα. Ελπίζω γρήγορα να απομακρυνθούν από αυτά και να χτίσουμε ξανά μια Τουρκία όπου κυριαρχούν η ειρήνη, η ηρεμία και η αδελφοσύνη. Ας το πετύχουμε αυτό».

Σε ερώτηση γιατί το κόμμα CHP ψήφισε «κατά» στην εξουσιοδότηση για Ιράκ και Συρία και τι σημαίνει αυτό σε κρίσιμες στιγμές, καθώς και για τον αριθμό των Eurofighter που θα αγοραστούν και αν οι κατασκευάστριες εταιρείες δίνουν έγκριση για μεταπώληση σε τρίτες χώρες, ο Ερντογάν απάντησε:

«Όλοι γνωρίζουν γιατί βρισκόμαστε στο Ιράκ και στη Συρία. Όμως το CHP δεν έχει ακόμα μάθει γιατί βρισκόμαστε εκεί. Εκεί είναι το πρόβλημα. Το CHP δεν μπορεί να καταλάβει ότι αυτό δεν είναι κομματική υπόθεση αλλά υπόθεση του έθνους. Θεωρώ ότι αυτές οι εξελίξεις θα βοηθήσουν το CHP να το καταλάβει γιατί θα δεχθεί σημαντική πίεση και από τη βάση τους. Ο αγώνας που διεξάγεται στη Συρία και στο Ιράκ δεν είναι μόνο αγώνας κατά της τρομοκρατίας αλλά και μια επιχείρηση για να αποτραπούν παιχνίδια εναντίον της ζωής της Τουρκίας. Πιστεύω ότι παίρνουμε αποτελέσματα. Όπου υπάρχει αστάθεια, τα τρομοκρατικά δίκτυα αναπτύσσονται — γι’ αυτό δεν πρέπει να τους δώσουμε αυτή την ευκαιρία. Το CHP πρέπει να εξηγήσει γιατί ενοχλούνται από το ότι εξουδετερώνουμε τους κινδύνους πέρα από τα σύνορά μας. Εμείς φυσικά δεν θα διακινδυνεύσουμε την ασφάλεια της Τουρκίας επειδή θα δυσαρεστήσουμε τους CHP-ικούς. Σχετικά με τα Eurofighter, αυτή τη στιγμή διεξάγουμε συζητήσεις με δύο χώρες, το Κατάρ και το Ομάν. Έκανα και εγώ αυτές τις επαφές. Ο υπουργός Άμυνας και ο υπουργός Εξωτερικών συνέχισαν αυτές τις επαφές. Θα συνεχίσουν αυτή τη διαδικασία και στο μέλλον. Θέλουμε να φέρουμε αυτά τα ζητήματα γρήγορα σε ένα αποτέλεσμα και έτσι να ενισχύσουμε σημαντικά τις Αεροπορικές Δυνάμεις μας».

Σε ερώτηση για το σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας που αντιμετωπίζουν μεγάλες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα, το Μπούρσα και το Ιζμίρ, και για κριτικές ότι οι δημοτικές αρχές δεν τα κατάφεραν, ο Ερντογάν είπε: «Η ξηρασία είναι ένα φυσικό γεγονός, αλλά το να μην πάρεις μέτρα απέναντί της είναι αποτυχία της διακυβέρνησης. Αυτό που ζούμε σήμερα είναι το αποτέλεσμα αυτών των παραλείψεων. Η δημοτική διαχείριση δεν γίνεται με σλόγκαν σε αφίσες ούτε με πόζες στα social media. Δεν είμαι άγνωστος σε αυτά τα ζητήματα. Όταν ήμουν υποψήφιος Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, υπήρχαν ακριβώς αυτά τα προβλήματα με τα σκουπίδια, το νερό και την υποδομή. Τώρα ξαναβρισκόμαστε στην ίδια κατάσταση. Όταν έρχεται η ώρα, δεν μπορούμε να αφήσουμε τους πολίτες μας χωρίς νερό. Έδωσα τις απαραίτητες εντολές στις Υπηρεσίες Υδάτων (DSİ). Είπα ‘Να είστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή’. Αυτές οι εργασίες είναι σε εξέλιξη. Παρά τα χαμηλά επίπεδα πληρότητας των φραγμάτων, εμείς, ως DSİ, κάνουμε ό,τι μπορούμε. Στο παρελθόν, όπως στην Βαν και στην Άγκυρα και στην Κωνσταντινούπολη, ενεργοποιήσαμε φράγματα και κατασκευάσαμε νέα. Επιπλέον, προωθήσαμε νερό στο Ιστανμπούλ από τον ποταμό Μέλεν. Δεν περιοριστήκαμε μόνο σε αυτό — μεταφέραμε επίσης νερό από την Ασιατική στην Ευρωπαϊκή πλευρά μέσω υποβρυχίων αγωγών. Αυτά τα πράξαμε με αποφασιστικότητα — δεν παρακολουθούμε το παιχνίδι από τις κερκίδες. Κάνουμε τα απαραίτητα, και πάλι θα τα κάνουμε. Παράγουμε έργα και λύσεις και λαμβάνουμε μέτρα ανά πάσα στιγμή. Πράγματι, όπως λέτε, η Άγκυρα, το Μπούρσα και η Κωνσταντινούπολη βιώνουν και θα συνεχίσουν να βιώνουν προβλήματα νερού. Αλλά, με το Θεό, δεν θα αφήσουμε τον λαό μας χωρίς νερό».

«Προσπάθεια να ετοιμάσουν κάλυμμα για την μιναρέ»

Σε ερώτηση σχετικά με την έρευνα για τον Aziz İhsan Aktaş, ο Ερντογάν μίλησε ως εξής:
«Ξέρετε, η νοοτροπία τους είναι ακόμη Yassıada (σ.σ. το νησί των πολιτικών δικών μετά το 1960). Όμως το Yassıada ήταν νησί της λύπης — εμείς το κάναμε το Νησί της Δημοκρατίας και των Ελευθεριών. Λένε ότι αν έρθουν στην εξουσία θα δικαστούν οι ΑΚΡικοί. Αυτή η φασιστική νοοτροπία δεν έχει φύγει ακόμη. Υπάρχει η έκφραση ‘ο θρασύς κλέφτης πνίγει τον ιδιοκτήτη’ — τώρα κάνουν ακριβώς αυτό. Ο λαός μας πλέον γνωρίζει το CHP πολύ καλά. Ξέρουν πώς κάνουν πολιτική ‘δείξε το ένα, κάνε το άλλο’. Πάντα λέγαμε ‘ας αποδοθεί δικαιοσύνη, ας λογοδοτήσει όποιος έκανε κάτι’. Αλλά αυτοί δεν το καταλαβαίνουν ακόμη. Έκαναν πύργους με τα χρήματα του λαού, έκαναν τα δημοτικά συμβούλια κέντρα κλεψιάς, διαφθοράς και δωροδοκίας — όταν η δικαιοσύνη αρχίζει να ζητάει λογαριασμό, θα βγουν απειλές. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα σαν ‘25λεπτο κουλούρι’ (παραγωγική μεταφορά). Αυτά είναι γελοιότητες. Στα CHP-ικά δημοτικά συμβούλια εμφανίζονται στοιχεία, αποδείξεις και ομολογίες CHP-ικών. Τα λένε μόνοι τους. Οι απειλές του κύριου Özel είναι προσπάθεια να ‘σκεπάσουν τη μιναρέ’ — τίποτε άλλο. Για το θέμα του Μπεσίκτας που αναφέρατε, το πρόσωπο είναι ήδη γνωστό. Διάφορα μέρη φέρνουν διαφορετικά στοιχεία. Εμείς είμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας, έχουμε πλήρη εμπιστοσύνη και συνεχίζουμε τις εργασίες μας. Ό,τι κι αν κάνουν, σας παρακαλώ — ο λαός βλέπει τι συμβαίνει».