Οδεύει προς εκλογές η Πορτογαλία με φαβορί τον Αντόνιο Κόστα

Ο σοσιαλιστής Αντόνιο Κόστα φαίνεται ότι έχει πολλές πιθανότητες να επανεκλεγεί στην πρωθυπουργία στις βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται την Κυριακή στην Πορτογαλία, στις οποίες ελπίζει να αντλήσει κέρδη σε ψήφους χάρη στον οικονομικό απολογισμό του έπειτα από τέσσερα χρόνια επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας που υποστηρίζεται από την άκρα αριστερά.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φέρουν τον σχηματισμό του πρώτο στις προθέσεις ψήφου με 37%, μπροστά από την κεντροδεξιά του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD, 30%), αν και η διαφορά τους έχει μειωθεί στο μισό μέσα σε τρεις μήνες. Η νίκη του αναμένεται συνεπώς να αποδειχθεί πολύ βραχεία για να πάρει την απόλυτη πλειοψηφία που ονειρεύεται αυτός ο ινδικής καταγωγής πρώην δήμαρχος της Λισαβόνας ώστε να απαλλαγεί από τους εταίρους του.

«Αν δεν υπάρξει κάποια κατάρρευση της δεξιάς, μια απόλυτη πλειοψηφία του Σοσιαλιστικού Κόμματος φαίνεται λίγο πιθανή», συνοψίζει ο πολιτειολόγος Αντόνιο Κόστα Πίντο. Από τα σπάνια «success stories» στους κόλπους της ευρωπαϊκής σοσιαλιστικής οικογένειας, το πορτογαλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) πήρε την εξουσία το 2015 χάρη σε μια πρωτοφανή συμμαχία με το Αριστερό Μπλοκ και το Κομμουνιστικό Κόμμα, αφού ωστόσο είχε χάσει τις εκλογές από έναν συνασπισμό της δεξιάς.

Η χώρα, η οποία επλήγη σκληρά από την κρίση του χρέους, έβγαινε τότε από ένα πρόγραμμα διάσωσης 78 δισεκ. δολαρίων (2011-2014), τα οποία χορηγήθηκαν ως δάνειο από τις Βρυξέλλες και το ΔΝΤ με αντάλλαγμα δραστική λιτότητα, μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Ξηλώνοντας τις περικοπές της δεξιάς, ο Αντόνιο Κόστα και ο υπουργός του επί των Οικονομικών, ο Μάριο Σεντένο, επικεφαλής του Eurogroup από τα τέλη του 2017, όρισαν ως προτεραιότητά τους να αποκαταστήσουν την αγοραστική δύναμη, επωφελούμενοι ταυτόχρονα από την καλή συγκυρία για να συνεχίσουν να εξυγιαίνουν τους δημόσιους λογαριασμούς.

«Γυρίσαμε τη σελίδα της λιτότητας»

Η χώρα εμφανίζει πλέον τον καλύτερο ρυθμό ανάπτυξής της από το 2000 (3,5% το 2017 και 2,4% το 2018), ενώ η ανεργία μειώθηκε στα επίπεδα στα οποία βρισκόταν πριν από την κρίση (6,4% τον Ιούλιο) και το δημόσιο έλλειμμα αναμένεται να επανέλθει φέτος στο 0,2%. Ο Κόστα κατάφερε να ανατρέψει τα προγνωστικά της δεξιάς αντιπολίτευσης, η οποία προέβλεπε ότι ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός θα αντιμετώπιζε του κόσμου τις δυσκολίες για να συμφιλιώσει τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις του με τις υποσχέσεις που έδωσε στους συμμάχους του.

«Τέσσερα χρόνια αργότερα μπορούμε να το πούμε: έκαναν λάθος! Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε μέσα στην ευρωζώνη και γυρίσαμε τη σελίδα της λιτότητας!», δήλωσε την Τρίτη σε συγκέντρωση στο Αβέιρο (βόρεια Πορτογαλία). «Η νομοθετική θητεία που ολοκληρώνεται ήταν επιτυχημένη από την άποψη της πολιτικής σταθερότητας, αλλά και χάρη σε πολλές οικονομικές επιτυχίες», εξηγεί η αναλύτρια Μαρίνα Κόστα Λόμπο.

«Η αριστερά έδειξε πως είναι ικανή να κυβερνήσει μέσα στο πλαίσιο της ευρωζώνης, η οποία είναι δημοσιονομικά πολύ απαιτητική», προσθέτει αυτή η ερευνήτρια πολιτική επιστήμων. Ο κύριος αντίπαλος του Κόστα, ο πρώην δήμαρχος του Πόρτο (βόρεια Πορτογαλία) Ρούι Ρίο (PSD), πραγματοποίησε μια δύσκολη προεκλογική εκστρατεία απέναντι σε ένα PS που μπορεί πλέον να εμφανίζεται ως εγγυητής της δημοσιονομικής ορθοδοξίας, ένα λαϊτμοτίφ της δεξιάς.

Ρυθμιστές οι φιλόζωοι;

Αριστερά του PS, οι σύμμαχοι του Κόστα πιστώνονται με 10% των προθέσεων ψήφου το Αριστερό Μπλοκ της Καταρίνα Μάρτινς και 6% ο συνασπισμός κομμουνιστών-πρασίνων με επικεφαλής τον Ζερόνιμο ντε Σούζα. Αυτοί οι δύο σχηματισμοί, με τους οποίους ο Κόστα έπρεπε να διεξάγει εδώ και τέσσερα χρόνια σκληρές διαπραγματεύσεις πριν από την ψήφιση κάθε προϋπολογισμού, θέλουν να συνεχίσουν να αποτελούν ένα αντίβαρο στην εξουσία του Κόστα.

Όμως ο πρωθυπουργός καλεί τους πολίτες να ψηφίσουν αυτόν, μάλλον, στο όνομα της «σταθερότητας». Επικαλείται ως αντιπαράδειγμα τη γειτονική Ισπανία, που είναι υποχρεωμένη να πραγματοποιήσει τις τέταρτες εκλογές της μέσα σε τέσσερα χρόνια επειδή ο σοσιαλιστής Πέδρο Σάντσεθ δεν έλαβε αρκετή υποστήριξη για να επανέλθει στην εξουσία.

Μικρός νεωτερισμός στην πορτογαλική πολιτική σκακιέρα είναι το φιλοζωικό κόμμα PAN που μπορεί να φθάσει το 3% των ψήφων και να έχει κι αυτό λόγο στην ισορροπία δυνάμεων στους κόλπους του νέου κοινοβουλίου. Ανάλογα με το εύρος της νίκης του, ο απερχόμενος πρωθυπουργός θα μπορέσει να σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση μειοψηφίας με τη στήριξη ενός ή περισσότερων απ’ αυτά τα κόμματα. «Ο Αντόνιο Κόστα έχει μπροστά του πολλές μισάνοιχτες πόρτες», εκτιμά η πολιτειολόγος Μαρίνα Κόστα Λόμπο.