Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και η κατάργηση Εφετείων

Στην τακτική γενική συνέλευση της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος (ΕΔΕ) κυριάρχησαν τα θέματα των αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα και τον δικαστικό χάρτη, ενώ ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις απονομής της Δικαιοσύνης και επισήμανε ότι η Κυβέρνηση ικανοποίησε τέσσερα βασικά αιτήματα της ΕΔΕ.

Αναλυτικότερα, ο κ. Φλωρίδης ανέφερε ότι όταν ανέλαβε υπουργός, η ΕΔΕ έθεσε τέσσερα θέματα. Το ένα αφορούσε την καθυστέρηση αύξησης των επιδομάτων των δικαστών, κάτι που προβλέπεται στο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί και η αναπροσαρμογή των επιδομάτων θα γίνει από την 1η Ιανουαρίου 2024. Το δεύτερο ήταν η ανάγκη να προσφεύγουν στην Ολομέλειά του Αρείου Πάγου όσοι δικαστές παραλείπονται κατά τις προαγωγές από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την επαναφορά της παλαιάς διάταξης, έτσι ώστε να έχουν δικαίωμα προσφυγής και ήδη περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο.

Το τρίτο αίτημα αφορούσε την κατάργηση της διάταξης εκείνης για την κατανομή υποθέσεων/ύλης 1 έως 5 μεταξύ των δικαστών, διάταξη η οποία απαλείφθηκε και μάλιστα εγκρίθηκε από το υπουργικό. Το τέταρτο ήταν η υπόσχεση ότι για οποιαδήποτε πρωτοβουλία για νομοθετικές ρυθμίσεις θα υπήρχε γνωστοποίηση όλου του υλικού και των προτάσεων προκειμένου να ξεκινήσει ένας διάλογος.

Στο ζήτημα του δικαστικού χάρτη, σημείωσε ο κ. Φλωρίδης, υπάρχουν δύο κείμενα, το κείμενο της επιτροπής εργασίας και της Παγκόσμιας Τράπεζας που μόλις έφτασαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης, διαβιβάστηκαν στην ΕΔΕ. «Και όποια προσπάθεια θα γίνει μέσα από διάλογο για να εκφραστούν όλοι και να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο, ούτε υπάρχει περίπτωση να μην ακουστούν οι απόψεις όλων. Φυσικά, έχει απόψεις και η κυβέρνηση η οποία έχει και την πρωτοβουλία της νομοθετικής ρύθμισης», είπε ο κ. Φλωρίδης.

Επίσης, ο κ. Φλωρίδης αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις απονομής της Δικαιοσύνης, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας κατατάσσεται στην 147η παγκόσμια θέση στο θέμα αυτό, κάτι που ενοχλεί και τους ξένους επενδυτές οι οποίοι τα πρώτα που κοιτούν είναι αν υπάρχει πολιτική σταθερότητα σε μια χώρα και το πώς λειτουργεί η δικαιοσύνη. «Το νούμερο 147 δεν είναι ένα απλό νούμερο, είναι κάτι που αφορά όλους μας και το μέλλον των παιδιών μας», προσέθεσε ο κ. Φλωρίδης.

Παράλληλα, ο υπουργός Δικαιοσύνης άφησε αιχμές για τη συμμετοχή, κατά το πρόσφατο παρελθόν, δικηγόρων στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Ειδικότερα, επισήμανε, ο κ. Φλωρίδης, ότι υπάρχει μεγάλη κριτική που υπερβαίνει τα όρια για το γεγονός της μη σύστασης νομοπαρασκευαστικής για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και προσέθεσε: «Δεν θα μασήσω τα λόγια μου. Ε ναι, δεν θα υπάρξει στο υπουργείο Δικαιοσύνης καμία νομοπαρασκευαστική επιτροπή, ώστε δικηγόροι να νομοθετούν για τους πελάτες τους. Υπήρχαν μέλη νομοπαρασκευαστικών επιτροπών οι οποίοι είναι δικηγόροι, που έχουν μεγάλα δικηγορικά γραφεία».

Η πρόεδρος της  Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος Μαργαρίτα Στενιώτη, τάχθηκε κατ΄ αρχάς υπέρ των επικείμενων μεταρρυθμίσεων, ωστόσο άσκησε κριτική των τροποποιήσεων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. «Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε γενικευμένη αμφισβήτηση των λειτουργών και συλλειτουργών της χώρας. Η δικαιοσύνη χαρακτηρίζεται από χρονίζοντα προβλήματα, από υποστελέχωση δικαστικών υπαλλήλων, υποχρηματοδότηση, έλλειψη υποδομών και έλλειψη ψηφιοποίησης».

Επίσης έθεσε το ερώτημα, μήπως η 7η τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα μετά το έτος 2019 αντιβαίνει στις αρχές της καλής νομοθέτησης και αποδεικνύονται τα ελλείμματα νομοπαρασκευαστικής επιτροπής στη χώρα μας και προσέθεσε, ότι η έννομη τάξη εμπλουτίζεται κυρίως για λόγους επικοινωνιακούς δίχως να αναζητούνται τα αίτια και υπακούοντας στα κελεύσματα του κοινού περί δικαίου αισθήματος που έχει γίνει άτυπη λαϊκή δικαιοσύνη.

Αναφερόμενη στο νέο δικαστικό χάρτη, που έχει προγραμματίσει η Κυβέρνηση, η πρόεδρός της ΕΔΕ, ανάφερε ότι η κατάργηση των Πρωτοδικείων και Εφετείων δεν ενδείκνυται σε μια νησιωτική χώρα. «Στις προθέσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η κατάργηση πέντε Εφετείων, μεταξύ αυτών είναι τα Εφετείο Κρήτης και Δωδεκανήσων. Η απόλυτη πρόσβαση του πολίτη στη δικαιοσύνη είναι συνταγματικό δικαίωμα του», επισήμανε η κυρία Στενιώτη.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού και στον ρόλο του Ειρηνοδίκη, λέγοντας ότι η τύχη των ειρηνοδικείων στη χώρα μας γνώρισε ποικίλη νομοθετική αντιμετώπιση και «συζήτηση για ενοποίηση είχε γίνει και στο παρελθόν και μια ανάλογη προσπάθεια το 1998 απέτυχε». Όπως είπε, είναι αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της δικαιοσύνης η διατήρηση των Ειρηνοδικείων, είπε η κυρία Στενιώτη, και πρότεινε πολυδυναμικά μητροπολιτικά ειρηνοδικεία, αύξηση των δικαστικών επιδομάτων , την αυτοτέλεια των δικαστηρίων και την ανακατανομή οργανικών θέσεων.

Κλείνοντας, η κυρία Στενιώτη δεν παρέλειψε να τονίσει ότι η εκτελεστική εξουσία αντιμετωπίζει τη δικαιοσύνη ως το φτωχό συγγενή και είναι αναγκαίο στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση να θεσπιστεί η οικονομική αυτοτέλεια της δικαιοσύνης και ένας αυτοτελής οικονομικός προϋπολογισμός.

Η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα είπε ότι «πρέπει να μεταρρυθμιστεί η δικαιοσύνη και μάλιστα ευρέως. Υπάρχει δυσανάλογη κατανομή εργασίας μεταξύ των δικαστηρίων της χώρας και ο ισχύων δικαστικός χάρτης δεν αντιστοιχεί στις σημερινές ανάγκες, καθώς πολλές φορές δεν είναι εφικτή ούτε καν η λειτουργία ενός δικαστηρίου, λόγω απουσίας δικαστών. Για τις επικείμενες αλλαγές απαιτείται ανταλλαγή απόψεων όλων των ενδιαφερομένων», κατέληξε.

Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, χαρακτήρισε σοβαρές τομές, μερικές από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης, ενώ τάχθηκε υπέρ και των νέων διατάξεων για κατάργηση των πολυμελών συνθέσεων στα δικαστήρια του πρώτου και του δεύτερου βαθμού. Σε ό,τι αφορά στην ενοποίηση και στην ένταξη των Ειρηνοδικών στην ποινική και πολιτική δικαιοσύνη, εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις και τόνισε ότι η όποια μεταβολή για νέο δικαστικό χάρτη απαιτεί συναινέσεις.

Παράλληλα εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει να υπάρξει και ευρεία αποποινικοποίηση των ήσσονος σημασίας αδικημάτων, προκειμένου να μειωθεί ο τεράστιος όγκος των ποινικών υποθέσεων. Χαρακτήρισε θετική την επαναφορά της αυτεπάγγελτης δίωξης για το αδίκημα της απιστίας των τραπεζικών στελεχών και υπενθύμισε τις αλλεπάλληλες αναιρέσεις που είχε ασκήσει ο προκάτοχος της πρώην Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πλιώτας επί του θέματος αυτού, οι οποίες δεν ευδοκίμησαν.

Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δημήτρης Βερβεσός, για το θέμα του δικαστικού χάρτη ανέφερε ότι ακόμη δεν έχουν σβήσει από τα αυτιά του τα όσα είχε πει ο υπουργός Δικαιοσύνης στο συνέδριο στη Χίο, «όπου είχαμε συμφωνήσει, για την ανάγκη αλλαγής των οργανικών θέσεων με ανακατανομή χωρίς την κατάργηση των πέντε Εφετείων».

Ακόμη, ο κ. Βερβεσός, σημείωσε ότι ο υπουργός Δικαιοσύνης, μίλησε για κατάργηση των νομοπαρασκευαστικών επιτροπών και προσέθεσε: «Συμφωνούμε να τις πούμε ομάδες εργασίας; Αλλά όπως και να τις πού,ε, μπορούν να λείπουν οι δικηγόροι; Εμείς προτιμούμε να είναι στις επιτροπές καθηγητές, παρά μυστικοσύμβουλοι του υπουργείου, με παρουσία στα πρωινάδικα», είπε ο κ. Βερβεσός.

Αναφερόμενος στις τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα, που προβλέπουν έκτιση μέρους της ποινής στις περιπτώσεις εκείνες που οι ποινές είναι έως 3 χρόνια, ο κ. Βερβεσός ανέφερε ότι «συνιστά παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας, το να πηγαίνει κάποιος φυλακή, ενώ δεν έχει καταδικαστεί τελεσίδικα». Κλείνοντας, ο πρόεδρος του ΔΣΑ, διερωτήθηκε για πόσο καιρό θα είμαστε όμηροι της άποψης, ότι, η αυστηροποίηση των ποινών είναι η Λυδία λίθος. Τις φτάσαμε στο απώτερο όριο τις ποινές. Και τι άλλαξε; Σταμάτησαν οι γυναικοκτονίες, η οπαδική βία ή η νεανική βία;

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ