Οι σχέσεις Τουρκίας και ΕΕ σε άμυνα και ασφάλεια
13/06/2025
Οι διαβουλεύσεις για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες, υπό τον Τούρκο υφυπουργό Levent Gümrükçü και τον Charles Fries, Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα για την ΚΠΑΑ και την Αντιμετώπιση Κρίσεων στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.
Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων, συζητήθηκαν τρέχοντα ζητήματα που αφορούν την ευρωπαϊκή ασφάλεια, τις προσπάθειες της ΕΕ στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, καθώς και τη συμμετοχή και τη συμβολή της Τουρκίας στην ευρωατλαντική ασφάλεια μέσω του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και άλλων διεθνών οργανισμών. Οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν επίσης σε περιφερειακά θέματα κοινού ενδιαφέροντος.
Türkiye-EU Common Security and Defence Policy (CSDP) Consultations were held in Brussels, chaired by Deputy Minister Ambassador Levent Gümrükçü and Charles Fries, Deputy Secretary General for CSDP and Crisis Response at the European External Action Service.
During the… pic.twitter.com/BNXUzRwNRZ
— Turkish MFA (@MFATurkiye) June 11, 2025
Το νέο μέσο της ΕΕ για την ασφάλεια: SAFE» δημοσιεύεται [12/6] στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα sondakika.com ρεπορτάζ με πηγή κρατικό πρακτορείο Anadolu: Η ΕΕ εισήγαγε το SAFE, ένα μέσο που αναδεικνύει τις συνεισφορές της Τουρκίας, ενώ εκτιμήθηκε το παράδειγμα Baykar-Leonardo.
Οι υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες και οι χώρες που έχουν υπογράψει συμφωνίες με την ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, θα μπορούν επίσης να συμμετέχουν σε κοινές προμήθειες, αλλά το 65 % της συνολικής αξίας των συστατικών ενός αμυντικού προϊόντος που πρόκειται να κατασκευαστεί πρέπει να προέρχεται από «εντός της Ευρώπης» (χώρες της ΕΕ, Ουκρανία, Νορβηγία, Λιχτενστάιν και Ισλανδία).
Το υπόλοιπο 35 % μπορεί να προέρχεται από μια κατηγορία που περιλαμβάνει την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα είναι η συνεργασία μεταξύ της τουρκικής «Baykar» και της ιταλικής «Leonardo», η οποία θα παρουσιαστεί στην Paris AirShow, μία από τις πιο μεγάλες και καθιερωμένες αεροπορικές εκθέσεις στον κόσμο, που θα ανοίξει τις πόρτες της την επόμενη εβδομάδα. Τα εθνικά τεχνολογικά προϊόντα που έχει αναπτύξει η Baykar, μεταξύ των οποίων τα AKINCI UCAV, Bayraktar TB3 UCAV και Kemankeş 1 Mini Smart Cruise Missile, θα παρουσιαστούν στην έκθεση αυτή.
Σημαντική συνάντηση στις Βρυξέλλες
Εν μέσω αυτών των εξελίξεων, η χθεσινή συνάντηση στις Βρυξέλλες μεταξύ του Τούρκου υφυπουργού Εξωτερικών, Πρέσβη Zeki Levent Gümrükçü, και της αντιπροσωπείας του με τον Charles Fries, Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα για την Ειρήνη, την Ασφάλεια και την Άμυνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (EEAS), έθεσε για άλλη μια φορά στο επίκεντρο το ρόλο της Τουρκίας στον ευρωπαϊκό αμυντικό σχεδιασμό.
Μετά τη συνάντηση, ο Fries δήλωσε στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Χάρηκα που φιλοξένησα τον Τούρκο υφυπουργό Gümrükçü για την 7η άτυπη διαβούλευση ΕΕ-Τουρκίας για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ)».
Ο διπλωμάτης της ΕΕ ανέφερε ότι η συνάντηση περιελάμβανε εκτενείς και χρήσιμες συζητήσεις για την Ουκρανία και τα ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας, καθώς και για τις τελευταίες πρωτοβουλίες της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας και τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ και ΕΕ-Τουρκίας.
«Ένα πολύ καλό παράδειγμα»
Ο Alessandro Marrone, επικεφαλής του Προγράμματος Άμυνας, Ασφάλειας και Διαστήματος στο Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων (Istituto Affari Internazionali), ένα από τα παλαιότερα think tanks της Ιταλίας, μίλησε στο δ/φο του Anadolu για το SAFE και τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Ο Marrone τόνισε ότι η συνεργασία Baykar-Leonardo αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα, λέγοντας: «Ο πρώτος λόγος για τον οποίο αποτελεί ένα πραγματικά καλό παράδειγμα είναι ότι περιλαμβάνει ισχυρή συμπληρωματικότητα. Για να είμαστε ειλικρινείς, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) δεν αποτελούν τομέα εξειδίκευσης των ιταλικών εταιρειών. Οι τουρκικές εταιρείες έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο και έχουν αποκτήσει μεγάλη επιχειρησιακή εμπειρία στην Ουκρανία για την περαιτέρω ανάπτυξη του προϊόντος».
Ο Marrone σημείωσε ότι ο δεύτερος παράγοντας είναι ότι οι τουρκικές εταιρείες μπορούν να προσφέρουν πιο οικονομικά αποδοτικές λύσεις όσον αφορά τη μαζική παραγωγή, προσθέτοντας ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αύξηση της παραγωγής, ενώ η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει ήδη ένα σχέδιο για μαζική παραγωγή.
Ο Marrone τόνισε επίσης ότι η συνεργασία Baykar-Leonardo είναι ένα σημαντικό παράδειγμα της ανάγκης της ΕΕ να αναπτύξει συνεργασία με ισχυρά κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία, προκειμένου να επιτύχει στρατηγική αυτονομία.
Ο Marrone επεσήμανε ότι, εάν τα κράτη μέλη της ΕΕ ενεργοποιήσουν αυτό το μέσο [σσ. ενν. SAFE], θα ανοίξει ο δρόμος για περισσότερα παραδείγματα όπως αυτό της Baykar-Leonardo, λέγοντας: «Ωστόσο, θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για την εφαρμογή αυτού του μηχανισμού, διότι απαιτούνται λεπτομερείς κανονιστικές ρυθμίσεις για αυτή τη χρηματοδοτική πράξη. Θα χρειαστούν μερικοί μήνες».
Ο Marrone αναφέρθηκε επίσης στη ρήτρα «παρέκκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες» που περιλαμβάνεται στους στόχους της Επιτροπής της ΕΕ για το 2030, σημειώνοντας ότι 16 χώρες έχουν μέχρι στιγμής δηλώσει την πρόθεσή τους να επωφεληθούν από αυτή την εξαίρεση. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, τα δημοσιονομικά ελλείμματα των κρατών μελών δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) τους και το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ τους, αλλά τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να αποφασίσουν να αναστείλουν τους κανόνες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Με στόχο να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές δαπάνες χωρίς να επηρεαστούν από τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, η Γερμανία, η Πολωνία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Δανία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Κροατία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Φινλανδία έχουν μέχρι στιγμής κάνει αυτή τη δήλωση. Έτσι, αυτές οι χώρες έχουν επίσης εκδηλώσει την προθυμία τους να συμμετάσχουν σε κοινές προμήθειες χρησιμοποιώντας το SAFE.
«Ο ρόλος της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή δομή ασφάλειας αυξάνεται»
Ο Adam Michalski, ειδικός στο Κέντρο Ανατολικών Σπουδών της Βαρσοβίας, δήλωσε: «Ο ρόλος της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή δομή ασφάλειας αυξάνεται, λαμβάνοντας υπόψη τη στρατηγική της θέση εν μέσω των συνεχιζόμενων συγκρούσεων και τη συμβολή της στην περιφερειακή σταθερότητα».
Στο πλαίσιο αυτό, ο Michalski επεσήμανε ότι το SAFE δεν αποκλείει τρίτες χώρες όπως η Τουρκία, οι οποίες έχουν πρόσφατα ενισχύσει σημαντικά τη συνεργασία τους με ευρωπαίους κατασκευαστές όπλων, αναφέροντας: «Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι η συνεργασία μεταξύ των εταιρειών Leonardo της Ιταλίας και Baykar της Τουρκίας για την ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV). Εάν τα UAV αυτά πληρούν το όριο τοπικής παραγωγής 65 % της ΕΕ, θα μπορούν να γίνουν αντικείμενο προμηθειών στο πλαίσιο του SAFE και να ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη να τα αποκτήσουν».
Ο Michalski ολοκλήρωσε τις παρατηρήσεις του ως εξής: «Δεδομένης της αναπτυσσόμενης εθνικής βιομηχανίας όπλων της Τουρκίας, το SAFE προσφέρει ευκαιρίες για περαιτέρω ενσωμάτωση της τουρκικής εξειδίκευσης στον τομέα της άμυνας στα έργα της αμυντικής βιομηχανίας άλλων κρατών μελών της ΕΕ. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τομείς στους οποίους η ΕΕ παρουσιάζει ελλείψεις, όπως τα πυρομαχικά και οι πύραυλοι, όπου η Τουρκία διαθέτει εκτεταμένη εμπειρία μέσω εταιρειών όπως η Roketsan, η ARCA Defense και η Aselsan».
