Ολοκληρώθηκε και η τρίτη διαπραγμάτευση Ιράν-ΗΠΑ μέσω τρίτου για τα πυρηνικά

Αυτές οι έμμεσες συζητήσεις που διεξάγονται σε υψηλό επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών, που είναι εχθροί εδώ και τέσσερις δεκαετίες, αποσκοπούν να καταλήξουν σε μια νέα συμφωνία που θα εμποδίζει το Ιράν να αποκτήσει ατομικό όπλο –φιλοδοξία που η Τεχεράνη αρνείται ότι έχει– με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων που πλήττουν την οικονομία της. Οι ΗΠΑ αποχώρησαν το 2018 από τη διεθνή συμφωνία που είχε συναφθεί τρία χρόνια νωρίτερα στη Βιέννη για το ίδιο θέμα και το Ιράν άρχισε να εμπλουτίζει ουράνιο.

Ο τελευταίος γύρος επέτρεψε να προσεγγιστούν “όλες οι βασικές αρχές, οι στόχοι και οι τεχνικές ανησυχίες”, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν Μπαντρ αλ Μπουσάιντι, που έχει ρόλο μεσολαβητή. Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν με μια νέα συνάντηση υψηλού επιπέδου που προβλέπεται να διεξαχθεί στις 3 Μαΐου, πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Αμπάς Αραγτσί και ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ “θα γυρίσουν με τους συνεργάτες τους στις πρωτεύουσές τους για διαβουλεύσεις”. Ο Αραγτσί δήλωσε πάντως ότι «οι διαφορές με τις ΗΠΑ παραμένουν».

Ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών μίλησε νωρίτερα για “σοβαρή ατμόσφαιρα” και είπε πως οι συζητήσεις διεξάγονταν σε “χωριστές αίθουσες”, όπως και κατά τις προηγούμενες συναντήσεις που έγιναν στις 12 Απριλίου στο Μουσκάτ και στις 19 Απριλίου στη Ρώμη. Ιτανός διπλωμάτης δήλωσε στο τοπικό πρακτορείο Tsinam ότι οι συζητήσεις περιορίστηκαν στις κυρώσεις και σε τεχνικά θέματα του πυρηνικού προγράμματος.

Η Βρετανία και μερικές άλλες χώρες, με επικεφαλής τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, θεωρούν ότι το Ιράν θέλει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο. Η Τεχεράνη απορρίπτει αυτούς τους ισχυρισμούς, υπεραμυνόμενη του δικαιώματος στην πυρηνική ενέργεια για μη στρατιωτικούς σκοπούς. Έτσι, ο Αραγτσί δήλωσε την Τρίτη πως η χώρα του σκοπεύει να κατασκευάσει 19 νέους αντιδραστήρες.

Σε αντίποινα για την αμερικανική αποχώρηση από τη συμφωνία της Βιέννης, το Ιράν είχε πάρει το 2018  αποστάσεις από τη συμφωνία που ίσχυε μέχρι τότε, κυρίως εμπλουτίζοντας ουράνιο σε υψηλό επίπεδο.

Αφότου επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε τη λεγόμενη “πολιτική άσκησης μέγιστης πίεσης” στο Ιράν, καλώντας το τον Μάρτιο να διαπραγματευθεί και απειλώντας παράλληλα ότι θα το βομβαρδίσει σε περίπτωση που αποτύχουν οι διπλωματικές προσπάθειες. Την ίδια στιγμή, η Ουάσινγκτον ανακοίνωσε την Τρίτη νέες κυρώσεις με στόχο τον ιρανικό πετρελαϊκό τομέα, με την Τεχεράνη να καταγγέλλει “εχθρική προσέγγιση” και να επαναλαμβάνει ότι διαπραγματεύσεις υπό απειλή “δεν γίνονται”.

Την Τετάρτη, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας , που είναι επιφορτισμένος με την επίβλεψη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ζήτησε από την Τεχεράνη να εξηγήσει για ποιο λόγο υπάρχουν σήραγγες γύρω από τις εγκαταστάσεις της Νατάνζ στο κεντρικό Ιράν -η Νατάνζ στεγάζει συσκευές φυγοκέντρισης οι οποίες χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου.

Η οργάνωση Institute for Science and International Security με έδρα την Ουάσινγκτον, έδωσε στη δημοσιότητα δορυφορικές εικόνες αυτής της εγκατάστασης, που δείχνουν όπως λέει εκεί κοντά μία νέα σήραγγα και μία πιο παλαιά καθώς και μια νέα περίμετρο ασφαλείας. Η Τεχεράνη δεν έχει αντιδράσει προς το παρόν.

Το Ιράν εμπλουτίζει αυτή τη στιγμή ουράνιο σε υψηλό βαθμό (60%), αλλά κάτω από το 90% που απαιτείται για την κατασκευή ατομικού όπλου, αλλά πολύ πιο πάνω από το όριο του 3,67% που είχε οριστεί στη συμφωνία της Βιέννης. Σύμφωνα με τον Αραγτσί, το δικαίωμα του Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο “δεν είναι διαπραγματεύσιμο”.

Την Πέμπτη, δήλωσε πως είναι διατεθειμένος να μεταβεί στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βρετανία, τις άλλες χώρες που είναι μέλη της συμφωνίας της Βιέννης. Την περασμένη εβδομάδα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε τους Ευρωπαίους να αποφασίσουν γρήγορα σχετικά με την επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ εις βάρος του Ιράν. Η συμφωνία του 2015 δίνει τη δυνατότητα αυτόματης επαναφοράς τους σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, όμως η επιλογή αυτή εκπνέει τον Οκτώβριο. Το Ιράν από πλευράς του προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να αποσυρθεί από τη Συμφωνία μη εξάπλωσης των πυρηνικών αν τεθεί σε κίνηση αυτός ο μηχανισμός.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ