Όσοι είναι πιο… νεάντερταλ, κινδυνεύουν περισσότερο από τον κορονοϊό – Τυχεροί οι αμιγώς homo sapiens

Κάποιοι έχουν στο DNA τους μια περιοχή γονιδίων ή “τμήμα” DNA με έξι γονίδια που αυξάνει τον κίνδυνο να αρρωστήσουν βαριά από την Covid-19 -αυτά τα έξι γονίδια είναι κληρονομιά από τους Νεάντερταλ που ναι μεν έζησαν πριν από 50.000 χρόνια, αλλά το γενετικό τους υλικό συνεχίζει να κυκλοφορεί ευρέως ανάμεσά μας.

Οι επιστήμονες ακόμη δεν γνωρίζουν γιατί αυτή η συγκεκριμένη περιοχή του DNA στο χρωμόσωμα 3 αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής λοίμωξης από τον νέο κορονοϊό SARS-CoV-2. Πάντως, ήδη είναι γνωστό ότι και άλλες ασθένειες των σημερινών ανθρώπων συνδέονται με το συγκεκριμένο μικρό τμήμα του γονιδιώματος του Homo sapiens, το οποίο έχει κληροδοτηθεί μετά τις επιμιξίες του με τους Νεάντερταλ, προτού  οι τελευταίοι εξαφανιστούν.

Τα περισσότερα νεαντερτάλια γονίδια αποδείχθηκαν επιζήμια για τους ανθρώπους επιβαρύνοντας την υγεία τους ή δυσκολεύοντάς τους να αναπαραχθούν και εξέλειπαν σταδιακά, μια που το DNA σταδιακά “μαθαίνει” να απορρίπτει ειδικά ό,τι δεν προάγει την αναπαραγωγή. Πολλά όμως ο ανθρώπινος οργανισμός τα κράτησε επί αμέτρητες γενεές, επειδή αντιθέτως ήταν χρήσιμα στην καταπολέμηση ασθενειών και σε άλλα θέματα επιβίωσης.

Τώρα φαίνεται ότι με τον κορονοϊό,  η συγκεκριμένη εξάδα αποτελεί μειονέκτημα σύμφωνα με τον γενετιστή Σβάντε Πάαμπο (του γερμανικού Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ στη Λειψία) και τον συνάδελφό του Χούγκο Ζέμπεργκ (του Ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης).

Η “εξάδα” είναι πιο κοινή σε κάποια έθνη

Η εξάδα είναι πιο συνήθης σήμερα σε ορισμένες χώρες, όπως στο Μπαγκλαντές, όπου την φέρουν σχεδόν οι δύο στους τρεις (το 63%) και το ίδιο ισχύει και για άλλες εθνότητες στη Νότιο Ασία. Από την άλλη πλευρά, το κληρονομημένο από τους Νεάντερταλ τμήμα του DNA είναι πολύ λιγότερο συχνό στην Ευρώπη (υπάρχει στο 8% του πληθυσμού) και ακόμη πιο σπάνιο στην Ανατολική Ασία (4%), ενώ απουσιάζει, σχεδόν πλήρως, στην Αφρική.

Εντούτοις το Μπανγκλαντές για παράδειγμα, με πληθυσμό 160.000.000, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει περισσότερους θανάτους από άλλες χώρες με ανάλογο πληθυσμό -έχει “μόνον” 2.052. Εκείνο που έχει διαπιστωθεί είναι ότι παρουσιάζει σχετικά χαμηλά ποσοστό θεραπείας -δηλαδή οι νοσούντες βαριά, δυστυχώς δεν τα καταφέρνουν σε ποσοστό ανάλογο με άλλων χωρών. Ούτε κι αυτό όμως συνιστά αποδεικτικό στοιχείο, αφου η χώρα έχει τρομερά προβλήματα στον υγειονομικό τομέα εν γένει.

Παραμένει άγνωστο μέσω ποιας εξελικτικής πορείας προέκυψε αυτή η γεωγραφική κατανομή γι’ αυτήν τη γενετική περιοχή. Είναι πιθανό, πάντως, ότι και αυτή η νεαντερτάλια εκδοχή των συγκεκριμένων γονιδίων είναι επιβλαβής γενικότερα για τους ανθρώπους και έτσι σταδιακά βαίνει προς εξαφάνιση.

Τον Ιούνιο, μία ερευνητική ομάδα που συνέκρινε τους σοβαρά ασθενείς με Covid-19 στην Ιταλία και την Ισπανία, σε σχέση με όσους αρρώστησαν με ήπια συμπτώματα, βρήκε ότι οι πρώτοι είχαν κοινές στο DNA τους δύο περιοχές: Μία στο χρωμόσωμα 9 (περιλαμβάνει το γονίδιο ΑΒΟ που ρυθμίζει την ομάδα αίματος) και μία στο χρωμόσωμα 3 (η κληρονομιά των Νεάντερταλ, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων).

Μία πιο πρόσφατη μελέτη -την προηγούμενη εβδομάδα- από τη διεθνή επιστημονική πρωτοβουλία γενετιστών «Covid-19 Host Genetics Initiative» επιβεβαίωσε και ανέδειξε ως ακόμη πιο σημαντική τη σύνδεση ανάμεσα στη σοβαρότητα της Covid-19 και στη γενετική περιοχή στο χρωμόσωμα 3. Ότι αυτό το τμήμα του DNA αποτελεί γενετική κληρονομιά των Νεάντερταλ, αποτελεί τη νέα ανακάλυψη των Πάαμπο και Ζέμπεργκ.

Οι ερευνητές, οι οποίοι έψαξαν μία διαδικτυακή βάση με τα έως τώρα γνωστά γονιδιώματα Νεάντερταλ που έχουν αναλυθεί, βρήκαν ότι αυτή η γονιδιακή περιοχή που αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής Covid-19 είναι ίδια με εκείνη που είχε βρεθεί σε Νεάντερταλ που ζούσαν στην Κροατία πριν από 50.000 χρόνια. Η έρευνα συνεχίζεται με στόχο να φωτισθεί  περισσότερο η αλληλεπίδραση της “εξάδας” των γονιδίων με τον κορονοϊό.