Π. Παυλόπουλος: Το Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827 και η δολοφονία του Καποδίστρια

Στην ομιλία του, με τίτλο «Το Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827: Το οριστικό “Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος”», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Δημοτικού Ελεύθερου Ανοιχτού Πανεπιστημίου του Δήμου Κορίνθου, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός και Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Προκόπιος Παυλόπουλος επισήμανε, μεταξύ άλλων, και τα εξής:

“Στο πλαίσιο της Συνταγματικής Ιστορίας μας το Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827 -το οριστικό «Πολιτικὸν Σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος»- προέκυψε από την «θεσμική γέφυρα» την οποία διασφάλισε κανονιστικώς το Σύνταγμα του Άστρους, ήτοι ο «Νόμος τῆς Ἐπιδαύρου» του 1823, όταν η Β΄ Εθνοσυνέλευση αναθεώρησε το «Προσωρινὸν Πολίτευμα τῆς Ἑλλάδος» που είχε θεσπίσει η Α΄ Εθνική Συνέλευση, την 1η Ιανουαρίου 1822. Συγκεκριμένα, ήδη από την 18η Απριλίου 1823 η Β΄ Εθνοσυνέλευση του Άστρους που ψήφισε -κατ’ αναθεώρηση του «Προσωρινοῦ Πολιτεύματος τῆς Ἑλλάδος» του 1822- τον «Νόμον τῆς Ἐπιδαύρου», είχε προαναγγείλει την Γ΄ Εθνοσυνέλευση. Και τούτο διότι τότε αποφασίσθηκε «νὰ προσδιορισθῇ Ἐθνικὴ Συνέλευσις εἰς ἀνάκρισιν τοῦ Πολιτεύματος μετὰ διετίαν».

Κατ’ εφαρμογή της ως άνω απόφασης, η Γ΄ Εθνοσυνέλευση συγκλήθηκε για την 25η Σεπτεμβρίου 1825. Όμως, μετά από πολλές καθυστερήσεις εξαιτίας της κακής τροπής του Απελευθερωτικού Αγώνα, η Γ΄ Εθνοσυνέλευση συνήλθε την 6η Απριλίου 1826 στην Πιάδα. Είναι δε αξιοσημείωτο -φυσικά αρνητικώς, και για την οριστικοποίηση της θεσμικής θεμελίωσης του Νεότερου Ελληνικού Κράτους αλλά και για την πορεία του Αγώνα- ότι καθ’ όλο αυτό το χρονικό διάστημα δεν υπήρχε ουσιαστικώς «συνταγματική τάξη» στην απελευθερωμένη Ελλάδα, λόγω μη εφαρμογής του «Νόμου τῆς Ἐπιδαύρου» του 1823.

Ι. Το ιστορικό της κατάρτισης του «Πολιτικοῦ Συντάγματος τῆς Ἑλλάδος»
Τον Αύγουστο του 1826 η Γ΄ Εθνοσυνέλευση διασπάσθηκε, εξαιτίας της ανοιχτής αντιπαράθεσης μεταξύ «αγγλόφιλων» και «γαλλόφιλων». Και η μεν «αγγλόφιλη» τάση του συνήλθε στην Αίγινα, ενώ η «γαλλόφιλη» -στην οποία προστέθηκε η νεοσύστατη «ρωσόφιλη» τάση- συνήλθε στην Ερμιόνη.

Α. Το χρονικό της διάσπασης της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης
Η αφετηρία της διάσπασης ήταν η εξής:

1. Οι βασικές αντιρρήσεις

Οι Πληρεξούσιοι που συγκεντρώθηκαν στην Αίγινα υποστήριζαν ότι μόνον η Επιτροπή της Εθνοσυνέλευσης -την οποία είχε συγκροτήσει η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου προκειμένου, μεταξύ άλλων, «νὰ συγκαλέση εἰς Ἐθνικὴν Συνέλευσιν τοὺς Πληρεξουσίους» (Ψήφισμα Ε΄ της 12ης Απριλίου 1826)- είχε το δικαίωμα και να προσδιορίσει τον τόπο της νέας Εθνοσυνέλευσης, αλλά και να προσκαλέσει εκείνους μόνο τους Πληρεξουσίους που είχαν συγκροτήσει την Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου «ὡς συνέχειαν ἐκείνης λογιζομένην». Οι Πληρεξούσιοι στην Ερμιόνη, αντιθέτως, υποστήριξαν ότι: «Ἡ ἀπόφασις τῆς ἐν Ἐπιδαύρῳ Ἐθνοσυνελεύσεως δὲν ἐστηρίζετο οὔτε εἰς τὸ νόμιμο οὔτε εἰς τὸ δίκαιον καὶ ὅτι διὰ τοῦτον τὸν λόγον ἡ Συνέλευσις ἔπρεπε νὰ συγκροτηθῇ ὅπου ἡ πλειονοψηφία ἤθελεν ἀποφασίσει, καὶ ὑπὸ πληρεξουσίων ἐκ νέου ἐκλελεγμένων».

Διαβάστε όλη την ομιλία εδώ