Παραιτήθηκε “για προσωπικούς λόγους” ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Συρία

Στη δήλωσή του, ο Νορβηγός διπλωμάτης κ. Πέντερσεν εξέφρασε «βαθιά ευγνωμοσύνη προς τον συριακό λαό που επέδειξε εξαιρετικό θάρρος και ανθρωπιά όλα αυτά τα χρόνια». Τόνισε ότι υπήρξε «καθήκον αλλά και προνόμιο να παραμείνει στο αξίωμα και να καθοδηγήσει τις πολιτικές προσπάθειες του ΟΗΕ στους πρώτους κρίσιμους μήνες αυτής της περιόδου πολιτικής μετάβασης».

Ο κ. Πέντερσεν στη δήλωσή του ανέφερε ότι θα αποχωρήσει το προσεχές διάστημα αλλά «θα παραμείνει πλήρως αφοσιωμένος μέχρι την τελευταία ημέρα της θητείας του». Εξέφρασε επίσης ευγνωμοσύνη προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για την εμπιστοσύνη του, στην ομάδα του «για την ακούραστη αφοσίωση» και στο Συμβούλιο Ασφαλείας «για τη σταθερή στήριξη σε όλη αυτήν την πορεία».

«Λίγοι έχουν υπομείνει τόσο βαθιά δεινά όσο οι Σύροι. Και λίγοι έχουν δείξει τόση αντοχή και αποφασιστικότητα. Η Συρία και ο λαός της έχουν μια νέα αυγή, και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα γίνει μια φωτεινή ημέρα. Το αξίζουν τόσο πολύ» τόνισε.

Στην τελευταία του συνέντευξη πρόσφατα, ο Πέντερσεν περιέγραψε μια σκληρή εικόνα της Συρίας, όπου «το φάσμα των εξωτερικών παρεμβάσεων συνεχίζει να διαφαίνεται» και «υψώνεται μια εντυπωσιακή σειρά προκλήσεων, όπως η ανοικοδόμηση της οικονομίας της χώρας που έχει πληγεί από τον πόλεμο, η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των κακοποιημένων μειονοτήτων μετά από μια σειρά σφαγών και άλλα, ενώ θέματα που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί.»

Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 έχει ανατρέψει το πολιτικό τοπίο στη Συρία, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο του απεσταλμένου όπως είχε οριστεί το 2014, όταν δημιουργήθηκε η θέση. Το κύριο καθήκον του απεσταλμένου τότε είναι να διασφαλίσει την εφαρμογή του Ψηφίσματος 2254 του ΟΗΕ, το οποίο ζητούσε την ειρηνική μετάβαση της εξουσίας από τη δικτατορία στη δημοκρατία. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας νέας, συμπεριληπτικής μεταβατικής κυβέρνησης και τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος ενόψει ελεύθερων και δίκαιων εκλογών.

Η προσωρινή κυβέρνηση της Συρίας και οι βουλευτικές εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν αργότερα φέτος δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως συμπεριληπτικές, και τα δεδομένα επί τόπου έχουν αλλάξει, οπότε πρέπει να συνταχθεί μια νέα εντολή για τον ρόλο του ειδικού απεσταλμένου, σύμφωνα με διπλωματικούς παρατηρητές.

Οποιαδήποτε αλλαγή στην εντολή του απεσταλμένου θα απαιτούσε ομόφωνη έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας και ιδίως των πέντε μόνιμων μελών του. Η Ρωσία, της οποίας ο κύριος στόχος είναι να διατηρήσει την παρουσία της στη ναυτική βάση στις ακτές της Συρίας, και η Κίνα, η οποία ανησυχεί για τη συνεχιζόμενη παρουσία Ουιγούρων τζιχαντιστών μαχητών που πολέμησαν εναντίον του Άσαντ στο πλευρό του αλ Σάρα προτού γίνει Τζολάνι, είναι απίθανο να εγκρίνουν οποιεσδήποτε αλλαγές θα μείωναν την εναπομένουσα επιρροή αυτών των δύο χωρών στους de facto νέους ηγέτες της χώρας.

Σε κάθε περίπτωση, η αποχώρηση του Πέντερσεν θα σηματοδοτήσει το τέλος μιας εποχής στην οποία ο ρόλος του απεσταλμένου περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό στη διαχείριση των ευαισθησιών του καθεστώτος Άσαντ, διατηρώντας παράλληλα ισορροπίες με τους περιφερειακούς ενδιαφερόμενους, όπως η Τουρκία και η Ρωσία.

Χωρίς καμία πολιτική λύση στον ορίζοντα και με εμφύλιες συγκρούσεις που μαίνονται μεταξύ των σουνιτών ανταρτών και του καθεστώτος, με την Τουρκία να εξαπλώνεται εις βάρος των Κουρδων του βορρά και της ανατολής, ο Πέντερσεν είχε ένα εξαιρετικό δύσκολο έργο. Το πιο σημαντικό του έργο ήταν να διασφαλίσει ότι τουλάχιστον η ανθρωπιστική βοήθεια θα έφτανε σε όσο το δυνατόν περισσότερους από τους καταταλαιπωρημένους από τον πόλεμο και φτωχούς πολίτες της χώρας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ και al-monitor.com