Πιερρακάκης: Η Ελλάδα ετοιμάζεται για την εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) αποτελεί σήμερα έναν από τους βασικούς άξονες που διαμορφώνουν το μέλλον της κοινωνίας, της οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης. Η Ελλάδα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, επενδύει σε υποδομές, καινοτομίες και μεταρρυθμίσεις για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που ανοίγονται σε αυτήν τη νέα εποχή. Αυτό ήταν το μήνυμα της ημερίδα με τίτλο “Η Ελλάδα και η ΕΕ στην Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης”, που διοργανώθηκε  με πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Δημήτρη Τσιόδρα, στο πλαίσιο της συνεχούς προσπάθειας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την καινοτομία.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, υπογράμμισε την επίλυση ιστορικών εκκρεμοτήτων της χώρας και τη μετάβασή της στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αναφέρθηκε στην πρόσφατη ψήφιση του νόμου για την ίδρυση μη κρατικών και κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, μία «ιστορική εκπαιδευτική εκκρεμότητα» που επιτέλους κλείνει. Αυτή η μεταρρύθμιση εντάσσεται στο ευρύτερο μεταρρυθμιστικό σχέδιο της κυβέρνησης, το οποίο συνδυάζει την αντιμετώπιση παθογενειών του παρελθόντος με την προετοιμασία για τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Ο κ. Πιερρακάκης στάθηκε ιδιαίτερα στην πρόοδο που έχει σημειωθεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, θυμίζοντας ότι το 2019 δεν ήταν δυνατή ούτε η ψηφιακή υποβολή μίας υπεύθυνης δήλωσης. Σήμερα, πάνω από 2.000 ψηφιακές υπηρεσίες έχουν αναπτυχθεί, με άλλες 3.500 υπό ανάπτυξη. Παρά τα σημαντικά βήματα, το ελληνικό κράτος παραμένει γραφειοκρατικό σε σημεία και η ολοκλήρωση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι κρίσιμη για τον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό.

Σε ό,τι αφορά την Τεχνητή Νοημοσύνη, τόνισε ότι πλέον έχει ενσωματωθεί πλήρως στην καθημερινότητα και οι τεχνολογικές μεταβάσεις επιταχύνονται. Παράδειγμα η μετάβαση από το βιντεοκλάμπ στο Netflix, που χρειάστηκε 20 χρόνια, ενώ πλέον τέτοιες αλλαγές συμβαίνουν σε μόλις πέντε χρόνια ή και λιγότερο. Η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας, όπως με τον αλγόριθμο ChatGPT, δημιουργεί νέα δεδομένα σε πολλούς επαγγελματικούς τομείς.

Στον οικονομικό τομέα, επεσήμανε ότι η Ελλάδα έχει πλέον «λύσει τον δημοσιονομικό γρίφο», με προοπτική μέχρι το 2029 να μην είναι η πλέον υπερχρεωμένη χώρα στην ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά, αναγνώρισε προκλήσεις όπως η χαμηλή παραγωγικότητα, το δημογραφικό και η ανάγκη ενίσχυσης της αναπτυξιακής δυναμικής. Υπογράμμισε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αντιμετώπισή τους και πως η οικονομία πρέπει να ανταποκριθεί ταχέως, όχι μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις αλλά και το σύνολο της επιχειρηματικότητας.

Δημήτρης Τσιόδρας: Σε επίπεδο Ελλάδας ήδη έχουν γίνει πολλά

Ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Δημήτρης Τσιόδρας στον χαιρετισμό που απηύθυνε, έθεσε ερωτήματα σχετικά με το τι θα κάνουμε για να αναπτύξουμε τις μεγάλες δυνατότητες που έχουμε ως Ευρώπη αλλά και σε ποια θέση βρίσκεται η χώρας μας και πόσο η ελληνική οικονομία έχει μπει στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Διάσταση στην οποία στάθηκε ήταν το τι σημαίνει αυτό για το μέλλον της εργασίας και αν είναι έτοιμο το εκπαιδευτικό σύστημα να προετοιμάσει τους νέους για την εποχή που έρχεται με δεδομένο ότι τα περισσότερα από τα επαγγέλματα του μέλλοντος δεν έχουν ακόμη εφευρεθεί.

Άλλα ζητήματα που έθεσε αφορούσαν στο πόσο θα αλλάξουν τα συστήματα υγείας, η πρόγνωση και η θεραπεία ασθενειών με την AI, ποια ηθικά ζητήματα ανακύπτουν, πώς θα διαμορφωθεί η σχέση ανθρώπων-μηχανών στο μέλλον αλλά και αν παράγουμε AI στην Ελλάδα και σε ποιους τομείς.

Τόνισε ότι ΗΠΑ και Κίνα πρωτίστως κάνουν πράγματα ενώ εμείς έχουμε μείνει πίσω. «Σε επίπεδο Ελλάδας ήδη έχουν γίνει πολλά και το γεγονός ότι θα έχουμε ένα από τα πρώτα 7 εργοστάσια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί φάρο για την Ελλάδα και θα είναι κάτι εξαιρετικά σημαντικό παράλληλα με το οικοσύστημα της καινοτομίας που αναπτύσσεται στη χώρα μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Π. Μαρινάκης: Κάποια ζητήματα τα θεωρούμε «δεύτερης σημασίας», όμως είναι η νέα συνθήκη που ζούμε

Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ανεβαίνοντας στο βήμα επεσήμανε: «Το καλύτερο πράγμα που έχουμε να κάνουμε όσοι πήραμε την απόφαση να ασχοληθούμε με την πολιτική είναι το ένα να μη χάνουμε ευκαιρία να λέμε ναι σε ενδιαφέρουσες προσκλήσεις για συζητήσεις που κάνουν ακριβώς αυτό που χρειάζεται ο κόσμος. Προσπαθούν να βρουν τι θα συμβεί τα επόμενα χρόνια. Ασχολούνται με το παρόν με όρους μέλλοντος και δεν κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Το δεύτερο επειδή η πολιτική είναι εφήμερη είναι ότι δεν πρέπει να ξεχνάς φίλους που έχεις κάνει σε αυτή τη διαδρομή κι ένας από αυτούς είναι ο Δημήτρης Τσιόδρας».

Αναφέρθηκε στη συμμετοχή του πριν από έναν μήνα σε μια ξεχωριστή παρουσίαση της ΠΟΕΣΥ στην ΕΣΗΕΑ για τον Κώδικα Δεοντολογίας όσον αφορά τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης από τους δημοσιογράφους. Κάποια ζητήματα τα θεωρούμε «δεύτερης σημασίας», όμως στην πραγματικότητα είναι η νέα συνθήκη την οποία ήδη ζούμε, τόνισε. «Το πρώτο πράγμα λοιπόν που συνειδητοποίησα είναι ότι το μεγαλύτερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε όταν μιλάμε για την τεχνητή νοημοσύνη είναι να μιλάμε για το τι “θα” συμβεί. Για μία συζήτηση με όρους, δηλαδή μέλλοντος, για μια συζήτηση για κάτι που σε κάποια χρόνια θα έρθει και ίσως απασχολήσει τα παιδιά μας. Όχι. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εδώ, είναι εδώ σε πολλά περισσότερα πράγματα από όσα μπορούμε να φανταστούμε», είπε.

Επεσήμανε ότι «η ΠΟΕΣΥ είναι η πρώτη ένωση εργαζομένων, η οποία βάζει κανόνες στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το πρώτο πράγμα το οποίο έβαλε στον χάρτη ήταν το ζήτημα της διαφάνειας. Δηλαδή να ξέρουμε όταν κάτι είναι γραπτό ή βίντεο ή σε μια ιστοσελίδα ή σε μια εφημερίδα ότι είναι προϊόν αποκλειστικά ή με επεξεργασία τεχνητής νοημοσύνης. Το δεύτερο, το οποίο συζητήσαμε είναι η ανθρώπινη εποπτεία. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς την ανθρώπινη εποπτεία ή παρουσία. Το τρίτο είναι η ακρίβεια και η αξιοπιστία. Πολλές φορές η AI διορθώνει λάθη, κάποιες φορές όμως τα αναπαράγει κιόλας.

Το τέταρτο είναι η προστασία της δημοκρατίας. Για μένα εδώ θα μπορούσε να είναι η επόμενη ξεχωριστή εκδήλωση και μάλιστα έχουμε σκοπό να κάνουμε ακόμα περισσότερες δράσεις σε συνεργασία και με το υπουργείο Παιδείας -θα είναι εδώ σε λίγο και ο πρώην υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερακάκης και η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη- για την παραπληροφόρηση. Μεγάλο μέρος αυτής πέραν των social media είναι και η τεχνητή νοημοσύνη, συμβάλλει δηλαδή η χρήση της».

Ο κ. Μαρινάκης συμπλήρωσε ότι «από εκεί και πέρα είναι και τα προσωπικά δεδομένα και πολλές άλλες πτυχές. Όλα αυτά καταλήγουν σε ένα συμπέρασμα και θα μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω για να κλείσω ένα παράδειγμα επικαιρότητας που είναι ίσως και πολύ χαρακτηριστικό της χώρας μας. Χθες βγήκε μία ιστορική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε ότι μπορούν πλέον στην Ελλάδα να λειτουργούν και με το νόμο παραρτήματα μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα έχουμε ένα κακό συνήθειο -έχουμε πολλά και καλά και κακά, όπως όλες οι χώρες- θεωρούμε ότι όλος ο κόσμος πολλές φορές περιστρέφεται γύρω από εμάς. Αναφέρομαι στο πολιτικό σύστημα για να μην παρεξηγηθώ και όχι στους πολίτες. Καθόμαστε λοιπόν για ολόκληρες δεκαετίες και συζητούσαμε αν πρέπει στην Ελλάδα ένα νέο παιδί, αν δεν θέλει να μπει σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο, να μπορεί να σπουδάσει στη δική μας τη χώρα και σε ένα μη κρατικό πανεπιστήμιο. Συζητούσαμε, συζητούσαμε. Η δική μας, η παράταξη, η Νέα Δημοκρατία ήταν πάντοτε στη σωστή πλευρά της ιστορίας, αλλά δεν αρκούσε η άποψη αυτή χρειαζόταν μία ευρύτερη συναίνεση και ενώ νομίζαμε ότι θα μας περιμένει η ιστορία, η ιστορία μας ξεπέρασε. Μας ξεπέρασε η Ευρώπη μας ξεπέρασαν χώρες αδελφικές όπως είναι η Κύπρος, μας ξεπέρασαν πολλές χώρες και μείναμε στο τέλος εμείς και η Κούβα. Το μέλλον λοιπόν δεν μπορεί να περιμένει. Το μέλλον γίνεται παρόν και τρέχει με πολύ πιο γρήγορες ταχύτητες από όσο πιστεύουμε».

Γιάννης Μαστρογεωργίου: Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί πρόκληση για τη δημοκρατία

Ο ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην προεδρία της κυβέρνησης Γιάννης Μαστρογεωργίου επεσήμανε ότι απαιτείται να απαντήσουμε σε τρεις μείζονες προκλήσεις που η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει στο προσκήνιο. Όπως είπε «η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί πρόκληση για τη δημοκρατία, την ανθρωπότητα και τη γεωπολιτική ανακατάταξη στον κόσμο. Μέσα σε αυτό το τεράστιο λοιπόν οικοσύστημα που δημιουργείται, έχουμε τη μεγάλη ευρωπαϊκή εικόνα. Κυρίες και κύριοι, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι σε επίπεδο Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και μην έχουμε αυταπάτες, είναι μία ψηφιακή αποικία. Η Ευρώπη καταναλώνει τεχνολογικές εφαρμογές που άλλοι παράγουν έξω από την Ευρώπη, παρόλο που έχει μια τεράστια δυναμική. Δεν αναφέρομαι μόνο στη ρυθμιστική τεράστια δυναμική που έχει το λεγόμενο Brussels effect όπως ξέρετε πολύ καλύτερα όσοι ασχολείστε με αυτό πιο ενεργά από μένα. Εννοώ ότι έχει τεράστια ακαδημαϊκή υποδομή, έχει εξαιρετικά προγράμματα όπως το CERN, έχει εξαιρετικούς ερευνητές και εδώ θέλω να αναφερθώ σε ένα στατιστικό στοιχείο στο οποίο πέσαμε και εμείς πάνω όταν μαζί με την Επιτροπή δώσαμε στον πρωθυπουργό το πόνημά μας για την εθνική στρατηγική της Ελλάδας, πριν από λίγους μήνες, με επικεφαλής τον Κωστή Δασκαλάκη».

Όπως εξήγησε το «συγκλονιστικό στατιστικό στοιχείο το οποίο είναι και μία εθνική σοβαρή παρακαταθήκη είναι ότι στο top 0,1% των Ευρωπαίων που ασχολούνται με την τεχνητή νοημοσύνη σε όλο το φάσμα των επιστημών, σε αυτό το top 0,1%, οι Έλληνες αποτελούν το 11% υπολειπόμενοι μόνο πίσω από τη Γερμανία και τη Γαλλία. Αυτό αποτελεί μια πολύ σοβαρή παρακαταθήκη για το human talent που έχει η Ελλάδα τώρα. Μέσα λοιπόν σε αυτό το κομμάτι της ψηφιακής αποικίας που είναι η Ευρώπη, πρέπει σταδιακά να αρχίσουμε να βελτιώνουμε τα πράγματα και να μην φτιασιδώνουμε τον πολιτικό μας λόγο.

Εάν θέλουμε η Ευρώπη και κατ’ επέκταση η Ελλάδα που είναι κομμάτι της αναπόσπαστο, να προχωρήσει δυνατά στο χώρο της εξέλιξης της Τεχνητής Νοημοσύνης, πρέπει καταρχάς να διορθώσουμε το ρυθμιστικό μας πλαίσιο. Μέχρι τον Μάρτιο που τσέκαρα για τελευταία φορά στην Ευρώπη υπάρχουν 101 νόμοι και κανονισμοί που διέπουν το ψηφιακό οικοσύστημα. Αυτό είναι αδύνατο να συνεχίσει να υφίσταται: με 101 νόμους οι οποίοι πολλές φορές έχουν και overlap και αλληλοεπικακαλύπτονται δεν μπορεί να εξελιχθεί έτσι η τεχνολογία. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι δεν χρειαζόμαστε ρύθμιση. Χρειαζόμαστε έξυπνη ρύθμιση, σωστή ρύθμιση και σωστή κατανομή της ισχύος των πόρων».

Υπογράμμισε πως μέσα στο κείμενο της στρατηγικής αναφέρονται 6 εμβληματικά έργα και το ενδιαφέρον είναι ότι «μέσα σε 6 μήνες έχουμε καταφέρει 2 από τα 6 εμβληματικά έργα να τα κάνουμε πράξη. Δεν μιλάμε μόνο στα σχέδια. Γνωρίζουν πολύ καλύτερα από μένα εδώ άνθρωποι που διακονούν το χώρο της πολιτικής πολύ περισσότερο πολύ ενεργά και σε μεγαλύτερο βάθος από μένα ότι συνήθως πολλά από αυτά τα εθνικά λεγόμενα σχέδια μένουν σε ένα εξαιρετικά καλά κλειδωμένο συρτάρι και έχει ο Θεός. Δεν έγινε έτσι στην περίπτωσή μας. Υπολείπονται ακόμα 4 έργα που πρέπει να κάνει η χώρα και θα τα κάνει πάρα πολύ σύντομα γιατί υπάρχει πολιτική βούληση αυτής της κυβέρνησης και συγκεκριμένα του πρωθυπουργού. Η Ελλάδα πλέον να μην παρακολουθεί απλώς την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά να είναι συνδιαμορφωτής των εξελίξεων». Τόνισε κλείνοντας ότι «βρίσκεται πραγματικά στο προσκήνιο μια πάρα πολύ σοβαρή δουλειά με εξαιρετικούς ερευνητές και ακαδημαϊκούς και με πολιτική βούληση κυρίως. Από ό,τι φαίνεται και με αρκετή κοινωνική όρεξη την οποία δείχνετε εσείς».

Στέφανος Κόλλιας: Η Ελλάδα αποκτά ισχυρές υποδομές για την Τεχνητή Νοημοσύνη – Ο “Δαίδαλος” και η νέα εποχή υπερυπολογιστών

Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΔΥΤΕ και ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, Στέφανος Κόλλιας, αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης στον μετασχηματισμό του ελληνικού κράτους και στην συμβολή του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ) στην υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής.

Σημείωσε ότι η Ελλάδα έχει καταφέρει να ενσωματώσει την ΑΙ δημιουργώντας τις απαραίτητες υποδομές για την αξιοποίησή της σε πλήθος εφαρμογών. Η χώρα συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων επτά κρατών-μελών της ΕΕ που διαθέτουν «εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης», με το έργο να συντονίζεται από το ΕΔΥΤΕ.

Ο καθηγητής τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών Υψηλής Υπολογιστικής Ισχύος (HPC), της διαθεσιμότητας ποιοτικών δεδομένων και της ανάπτυξης αποτελεσματικών αλγορίθμων. Ειδική αναφορά έκανε στον υπερυπολογιστή «Δαίδαλο», που εγκαθίσταται σε αναπαλαιωμένο βιομηχανικό κτίριο του 19ου αιώνα στο Λαύριο, με πλήρη λειτουργία από τις αρχές του 2026 και με φιλική προς το περιβάλλον ενεργειακή απόδοση.

Παράλληλα, ανακοίνωσε πρόταση για τη δημιουργία δεύτερου υπερυπολογιστή στην Κοζάνη, ως μέρος της στρατηγικής δίκαιης μετάβασης, με την υποστήριξη κονδυλίων από το Ταμείο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.

Επίσης, επεσήμανε τη σημασία της παροχής πρόσβασης σε κρατικά δεδομένα σε ελεγχόμενα περιβάλλοντα, ώστε startups και επιχειρήσεις να γίνουν παραγωγοί τεχνολογίας καινοτομίας. Το «εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης» γύρω από τον «Δαίδαλο» θα παρέχει πρόσβαση σε υπολογιστική ισχύ, δεδομένα και αλγορίθμους, με τη συνεργασία του ερευνητικού και πανεπιστημιακού ιστού της χώρας.

Βαγγέλης Καρκαλέτσης: Ο “Φάρος” φέρνει την Τεχνητή Νοημοσύνη πιο κοντά σε επιχειρήσεις και κράτος

Ο Βαγγέλης Καρκαλέτσης, από τους πρώτους ερευνητές Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα, υπογράμμισε ότι η χώρα διαθέτει, πλέον, όλα τα βασικά «συστατικά» για να πρωταγωνιστήσει στην ευρωπαϊκή προσπάθεια ανάπτυξης ΑΙ: Υπολογιστική ισχύ, δεδομένα και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία AI Factories και στην ελληνική πρόταση «Pharos», που επιλέχθηκε λόγω της ώριμης υποδομής, με τον υπερυπολογιστή «Δαίδαλο» να παίζει κεντρικό ρόλο, καθώς ήδη είχε δρομολογηθεί.

Ο «Φάρος» δεν περιορίζεται στα εθνικά σύνορα, αλλά φιλοδοξεί να εξυπηρετήσει όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με συνεργασίες σε Κύπρο, Μάλτα και χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Νέες προτάσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένονται τον Ιούλιο.

Ο κ. Καρκαλέτσης σημείωσε πως ο «Φάρος» στοχεύει κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, παρέχοντάς τους οικονομική και εύκολη πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους, δεδομένα και εξειδικευμένο προσωπικό, εμπνευσμένος από αντίστοιχα επιτυχημένα ευρωπαϊκά μοντέλα.

Αναφερόμενος στο AI Act της ΕΕ, χαρακτήρισε το ρυθμιστικό πλαίσιο ως ευκαιρία και όχι εμπόδιο, επισημαίνοντας τη σημασία της ασφάλειας, διαφάνειας και εμπιστοσύνης για μια υπεύθυνη τεχνητή νοημοσύνη.

Τέλος, τόνισε τη σημασία της συνεργασίας και του εθνικού οράματος για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών και εργαλείων, ώστε να ενεργοποιηθεί το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας και να επιτευχθούν οι αναγκαίες στοχεύσεις.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ